Historia i formy kobiecego pisania w Polsce – od średniowiecza do współczesności

Miejscem obrad będzie siedziba Wydziału Humanistycznego UWM w Olsztynie, ul. Kurta Obitza 1.​

Badania nad historią kobiecego pisania prowadzone są interdyscyplinarnie. Swoim zakresem obejmują literaturoznawstwo, językoznawstwo, kulturoznawstwo, historię, socjologię i inne pokrewne nauki. Na ten temat zorganizowano, szczególnie po 1989 roku, liczne seminaria, konferencje, debaty, opublikowano niemało wyników badań. W tym nurcie umieścić można również olsztyńską konferencję z 2015 roku podejmującą szeroko rozumiane zagadnienie tożsamości kobiet w Polsce, także definiowanej przez nie same w różnych formach przekazu. Nawiązując do tego wydarzenia, pragniemy ponownie podjąć zagadnienia związane z tematem historii kobiet (herstory) i ich oddziaływania na odbiorcę poprzez słowo pisane. Do dyskusji zapraszamy reprezentantów różnych ośrodków i dyscyplin, mając nadzieję, że nasza propozycja zainteresuje również badaczy-mężczyzn, którzy spojrzą na kobiece pisanie z perspektywy innej płci.

Rola kobiet w historii polskiego piśmiennictwa jest dziś w publicznym dyskursie niepodważalna i jednocześnie wciąż niedoceniona. Podobnie jest z opisem cech stylu kobiecego pisania i charakterystyką wiodących tematów. W piśmiennictwie zachodnim wpływ na dyskutowanie o tych wyróżnikach mają  poglądy Elaine Schowalter określone mianem ginokrytki i Nancy K. Miller twórczyni terminu arachnologia. W Polsce brakuje wiążących ustaleń, które w sposób jednoznaczny klasyfikowałyby kobiece pisanie, choć starały się o to niejednokrotnie badaczki tego zagadnienia: Maria Janion, Grażyna Borkowska, Ewa Kraskowska, Inga Iwasiów czy Krystyna Kłosińska. Istotna wydaje się także odpowiedź na pytanie: czy w ogóle możliwa i potrzebna jest owa jednoznaczność?

Niewątpliwie doniosłym wydarzeniem było opublikowanie leksykonu polskiej literatury pisanej przez kobiety w 2000 roku pt. "Polskie pisarki od średniowiecza do współczesności", pod redakcją Grażyny Borkowskiej, Małgorzaty Czermińskiej i Ursuli Phillips. Warto podkreślić, iż ta tak bardzo potrzebna synteza powstała dopiero na początku XXI wieku, a zatem nie tak dawno. W związku z tym proponujemy dalsze rozwijanie dyskursu wokół tematów i form kobiecego pisania od czasów najdawniejszych do współczesności, sądzimy bowiem, że wiele jest jeszcze do powiedzenia.

Organizatorom konferencji przyświeca idea formułowania różnorodnych refleksji na temat sposobów kobiecego pisania. Spotkanie ma służyć wymianie doświadczeń związanych z indywidualnymi badaniami uczestników konferencji, prowadzonymi w  swoich „laboratoriach” naukowych. Interesuje nas zespół zagadnień, który koncentruje się wokół następujących problemów:

• historia polskiej literatury kobiecej;
• metodologia badań nad polskim kobiecym pisaniem;
• ginokrytyka Elaine Schowalter i arachnologia Nancy K. Miller a praktyka polska;
• kultura współczesna i jej wpływ na pisanie kobiet;
• pisanie kobiet a preferowane idee, tematy, gatunki;
• język a  płeć;
• uwagi i  wyróżniki stylu kobiet piszących;
• wyróżniające się stylem kobiecym warsztaty pisarek.

Po uzyskaniu potwierdzenia uczestnictwa prosimy o uiszczenie opłaty w kwocie 350 zł do 10 maja 2017 na konto bankowe nr: 52 1030 1986 2700 0000 1488 0070 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Oczapowskiego 2, 10-719 Olsztyn z dopiskiem „Kobiece pisanie”.

W razie rezygnacji opłata nie podlega zwrotowi.

Komitet organizacyjny:

​Instytut Polonistyki i Logopedii Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
ul. Kurta Obitza 1; 10-725 Olsztyn
tel. 89 524 63 61
tel./faks 89 527 63 13

______________________________________________________________________________________________________________________

PROGRAM KONFERENCJI:

• czwartek, 8 czerwca

Od 8.30 – rejestracja uczestników

Aula Teatralna im. Profesora Bohdana Głuszczaka, parter

9.00–9.30 – otwarcie obrad, powitanie gości

9.30–9.50 – dr hab. Mariusz Zawodniak, prof. UKW w Bydgoszczy, Kobiety w publicystyce i krytyce literackiej powojennego dziesięciolecia.

9.50–10.10 – dr hab. Katarzyna Skowronek, prof. AGH w Krakowie, dr hab. Mariusz Rutkowski, prof. UWM w Olsztynie,  Konstruowanie kobiecości w dyskursie na przykładzie wypowiedzi premier Ewy Kopacz.

10.10–10.30 – dr hab. Joanna Chłosta-Zielonka, prof. UWM w Olsztynie,  Być inną – o kategorii różnicy w autobiograficznych wypowiedziach kobiet XX i XXI wieku.

Dyskusja

11.00–11.30 – przerwa kawowa, hol przy Auli Teatralnej

11.30–11.50 – dr hab. Antoni Czyż, prof. UPH w Siedlcach, Magdalena Mortęska i jej proza w epoce baroku. Teksty kobiety czy kobiece?

11.50–12.10 – dr hab. I. Maciejewska, UWM w Olsztynie, Matczyne błogosławieństwa i porady. Autorki czasów saskich dla swych córek.

12.10–12.40 – dyskusja

12.40–13.20 – prezentacja „Biuletynu Polonistycznego” –  mgr Mariola Wilczak, IBL PAN, Przemysław Górecki, UAM.

13.30–14.30 – przerwa obiadowa, Centrum Konferencyjne UWM, ul. Dybowskiego 11.

​OBRADY W SEKCJACH:

Sekcja A – sala 131a, I piętro

15.00–15.20 – dr Sabina Świtała, Wrocław, Arachne literatury polskiej pierwszej połowy XIX wieku.

15.20–15.40 – dr Marcin Jauksz, UAM w Poznaniu, Bańki mydlane. Studia o wychowaniu panien księdza Dupanloup i Wandy Marrené-Morzkowskiej a retoryka prozy Elizy Orzeszkowej w cyklu „Z różnych sfer”.

15.40–16.00 – mgr Maria Ciostek, UW, Eliza Orzeszkowa przeciwko kobiecemu stylowi pisania.

Dyskusja

16.45–17.15 – przerwa kawowa, sala 132, I piętro

17.15–17.35 – Dominika Nowicka, UAM w Poznaniu, Szaleństwo, taniec, spektakl. Anomalie kobiecości w "Balu wariatek w Salpêtrière" Gabrieli Zapolskiej.

17.35–17.55 – Izabela Sobczak, UAM w Poznaniu, Męski głos niewieści. "Z dzienniczka kobiety" Wincentego Kosiakiewicza.

17.55–18.15 – mgr Krystyna Gielarek-Gorczyca, URz, „Umiera tak jak Swen. Powieść dla dzieci!”. Walka o kształt polskiej literatury dla dzieci i młodzieży w twórczości krytycznoliterackiej Anieli Gruszeckiej.

Dyskusja

16.00–16.20 – dr Magdalena Dziugieł-Łaguna, UWM w Olsztynie, Negatywistyczna osobowość kobieca w "Chamie" Elizy Orzeszkowej.

Sekcja B, sala 131b, I piętro​

15.00–15.20 – dr hab. Adam Fitas, prof. KUL, Ciało w „dziennikach” Zofii Nałkowskiej i Marii Dąbrowskiej.

15.20–15.40 – lic. Maria Pawelczak, UAM w Poznaniu, Pisząc ciałem – w stronę kobiecej poetyki łagrowej.

15.40–16.00 – mgr Krzysztof Witczak, UAM w Poznaniu, Projekty ciał w polskiej najnowszej prozie kobiecej.

16.00–16.20 – Przemysław Górecki, UAM w Poznaniu, Czytając kobietę, pisząc mężczyznę. Studia nad męskościami jako twórcze rozwinięcie metodologii „kobiecego” literaturoznawstwa. 

Dyskusja

16.45-17.15 – przerwa kawowa, sala 132, I piętro

17.15–17.35 – mgr Kinga Perużyńska, UWM w Olsztynie, Warszawski okres twórczości Zinaidy Gippius (1920–1921).

17.35–17.55 – mgr Anna Rucińska, UJ w Krakowie, Mistrzynie w cieniu mistrzów: Joanna Guze oraz Zofia Karczewska-Markiewicz.

17.55–18.15 – mgr Agata Stecewicz, UwB, W cieniu sławnego męża. Emigracyjna twórczość Barbary Toporskiej.

Dyskusja

Sekcja C, sala 130, I piętro​

15.00–15.20 – Aneta Krasińska, UwB, Biografistyka prasowa Marii Ilnickiej.

15.20–15.40 – mgr Mariola Wilczak, IBL PAN, Między impresyjnością a intelektualizmem. O języku twórczości poetyckiej i eseistycznej Julii Dickstein-Wieleżyńskiej.

15.40–16.00 – mgr Urszula Motyka, KUL, Trudne i ważne słuchowiska radiowe Agaty Koss-Dybały i Małgorzaty Żurakowskiej.

16.00–16.20 – mgr Paulina Kicińska, UJ w Krakowie, Kobiece reportaże autobiograficzne – „Kruchy lód. Dziennikarze na wojnie” Anny Wojtachy oraz „Inny front” Miłady Jędrysik.

Dyskusja

16.45–17.15 – przerwa na kawę, sala 132, I piętro

17.15–17.35 – mgr Justyna Zaborowska, UWM w Olsztynie, „Nigdy nie zaczynam pisać od pierwszego zdania” – rozważania o formie i stylu w twórczości Agaty Tuszyńskiej.

17.35–17.55 – mgr Elżbieta Pietluch, UO, Aktywność pisarska w mediach społecznościowych. Casus Wioletty Grzegorzewskiej.

17.55–18.15 – mgr inż. Sylwia Wiśniewska, WSG w Bydgoszczy, Poradnik bizneswoman. Idee prowadzące do osiągnięcia sukcesu w odniesieniu do współczesnych wymogów kultury na przykładzie publikacji Kamili Rowińskiej.

Dyskusja