Nabór tekstów do czasopisma "Zagadnienia Rodzajów Literackich"

KULTURA HORRORU

Liczymy, że pierwszy numer „ZRL” w 2025 roku stanie się przestrzenią dla rozważań nad kulturą horroru, który — jak trafnie zauważają badacze i badaczki (m.in. Maria Janion, Anita Has-Tokarz, Anna Gemra, Agnieszka Izdebska czy Mikołaj Marcela), analizując różne jego reprezentacje — jest gatunkiem czy też kategorią kulturową wiele mówiącą o współczesnej kondycji człowieka i społeczeństwa. W tym tomie redaktorki oczekiwać będą tekstów skoncentrowanych na horrorze w kulturze najnowszej, począwszy od schyłku XX wieku, zarówno w literaturze, jak i w innych mediach i sztuce (np. w grach cyfrowych, filmie, teatrze). Zainteresowanie horrorem nie gaśnie, a wręcz zaczyna być widoczne w literaturze nie tylko popularnej, ale i tzw. literaturze wysokiej, jak choćby w „Empuzjonie” Olgi Tokarczuk czy powieściach Joanny Bator („Ciemno, prawie noc”, „Rok królika”). Horror ulega też licznym przeobrażeniom w filmie, grach cyfrowych czy teatrze.

Mamy nadzieję, że osoby zainteresowane tematem zaprezentują analizy dotyczące horroru jako gatunku (literackiego, komiksowego, filmowego, growego), estetyki oraz kategorii kulturowej, powracając do takich motywów i pojęć, jak labiryntowość, makabra czy gotycyzm, i zastanawiając się nad obecnością w kulturze współczesnej klasycznych reprezentacji horroru, takich jak „Zamczysko w Otranto” Horacego Walpole’a (1764), „Mnich” Matthew Gregory’ego Lewisa (1796) czy „Dracula” Brama Stokera (1897).

Chcemy, by ten numer specjalny „ZRL” stał się też nawiązaniem do wydanych ponad 20 lat temu publikacji „Gotycyzm i groza w kulturze” (2003) i „Wokół gotycyzmów: wyobraźnia, groza, okrucieństwo” (2003), które wpisały łódzkie środowisko teoretyków literatury w szerokie rozważania nad horrorem i jego instrumentarium w kulturze.

Możliwe tematy do rozważenia:

• horror w teorii — kategoria kulturowa, zjawisko czy gatunek? — i co się zmieniło w naukowym myśleniu o horrorze;

• horror jako gatunek (literacki, filmowy, teatralny, cyfrowy, growy) — teorie, przeglądy i studia przypadków;
• horror klasyczny — klasycy grozy i ich wpływ na współczesny horror w literaturze, komiksie, filmie, serialach i grach cyfrowych (adaptacje dzieł literackich w innych mediach, ekranizacje, motywy kultury grozy w najnowszych tekstach kultury i ich przeobrażenia, re-interpretacje);
• horror jako fenomen literacki — jak i o czym piszą dziś „gwiazdy” horroru? (proponowani autorzy: Stephen King, Graham Masterton, Dan Simmons, Jack Ketchum, Dean Koontz);
• horror w najnowszej polskiej literaturze popularnej (proponowani autorzy: Tomasz Sablik, Artur Urbanowicz, Stefan Darda, Anna Lewicka, Konrad Możdżeń, Marta Kisiel) — czy to jeszcze gatunek niszowy?;
• horror na granicy wytrzymałości — czym jest horror ekstremalny, jak go badać i czy warto?;
• horror jako specjalność — oficyny wydawnicze specjalizujące się w grozie i horrorze (m.in. Wydawnictwo Vesper, Wydawnictwo Dom Horroru, Wydawnictwo IX);
• horror dla dzieci i młodzieży — czemu służą elementy horroru w tekstach kultury adresowanych do młodego odbiorcy?;
• horror po japońsku — elementy horroru w mandze i anime;
• survival horror — klasyczne i postklasyczne spojrzenie na połączenie grozy w warstwie tematycznej z określoną mechaniką gry w warstwie ludycznej;
• remake gier grozy — czy remake klasycznych tytułów to przepis na sukces? (proponowane przykłady z ostatnich lat: Alone in the Dark, Resident Evil 4: Remake, Dead Space Remake);
• indie horror — cyfrowa groza poza mainstreamem, czyli co chcą przekazać niezależni twórcy gier i filmów?;
• horror w różnych mediach jako odbicie lęków społecznych.

Redaktorki numeru:

• dr Dominika Staszenko-Chojnacka (Uniwersytet Łódzki)
• dr Anna Zatora (Uniwersytet Łódzki)

Termin nadsyłania tekstów: 28 lutego 2025 r.

(Od Redakcji czasopisma)