Ogólnopolska Konferencja Naukowa Obszary Polonistyki X: Podporządkowanie, ekskluzje, niewidzialność. Dyskursy dominacji i wykluczenia w literaturze, kulturze i języku

Inspiracją dla jubileuszowej edycji konferencji stały się wykluczenie i dominacja jako kategorie kształtujące relacje społeczne i kulturowe, a także coraz ważniejsze i często dyskutowane pojęcia dzisiejszej refleksji teoretycznej. O ich znaczeniu świadczy także zarówno wzrost popularności narracji dotyczących nieobecności, wykluczenia i podporządkowania różnych grup społecznych, etnicznych, płciowych lub seksualnych (a także różnych dyskursów i obiegów kulturowych), jak również proces odtabuizowywania tematów wykraczających poza rozmaite normy.

Coraz bardziej znaczące stają się pytania o mechanizmy ekskluzji oraz jej kategorie, procesy marginalizacji w różnych kontekstach kulturowych i społecznych, procesy  pomijania i wymazywania osób traktowanych jako „inne”, jak również  powody, rodzaje i wymiary dominacji oraz przemocy, a także sposoby wyzwalania się od nich w literaturze, kulturze i języku. 

Będą nas zatem interesowały rozmaite przejawy wykluczenia i stygmatyzacji, nierówności oraz przemilczeń. Chodzi nam o uchwycenie wielu perspektyw oraz zarysowanie różnych, często przecinających się, przestrzeni wykluczenia. Przebywanie w nich dehumanizuje, uprzedmiotawia, wyrzuca na margines kultury i społeczeństwa. Zjawiska te przekładają się na konstruowanie figury Innego/Obcego oraz  rzeczywistości, w której żyjemy.

Jako punkt odniesienia mogą posłużyć następujące zagadnienia:

– walka z dominacją, wykluczeniem i niewidzialnością w literaturze, języku, filmie i muzyce oraz innych przestrzeniach kultury;
– (nie)widoczność dzieci, osób młodych i starszych, płeć i wiek w kontekście wykluczenia i dominacji
– choroba i niepełnosprawność jako źródła dominacji i wykluczenia;
– emancypacje odmienności;
– ekskluzje osób queerowych;
– zwrot wiejski, plebejski, chłopski, ludowy… – odzyskiwanie doświadczeń chłopów i chłopek, robotników i robotnic, przedstawicieli i przedstawicielek „niższych” warstw społecznych, walka kobiet z podwójną dominacją (klasową i płciową);
– (anty)- i (post)kolonializm – historyczne, polityczne, kulturowe i społeczne uwarunkowania dominacji na tle narodowym i etnicznym; postaw etnocentrycznych, stereotypów i uprzedzeń;
– przestrzenie autowykluczenia;
– odzyskiwanie doświadczeń grup pomijanych;
– wiktymizacja, egzotyzacja i ubezwłasnowolnienie jako formy podporządkowania;
– empatia społeczna i praktyki inkluzji;
– marginalizacja w sferze rodzinnej;
– tabu w kulturze konsumpcyjnej – teorie i praktyki, narracje o stracie, śmierci, żałobie, (post)pornografii i seksworkingu, seksualności, dorastaniu i inicjacji, ubóstwie, przemocy;
– męskość i jej problemy (np. depresje, przemoc fizyczna i psychiczna, szkodliwość patriarchatu dla mężczyzn);
– dyskursy wykluczenia i dyskursy wykluczonych;
– erotyzm i dominacja;
– językowe i komunikacyjne mechanizmy i strategie wykluczania i dominacji oraz walki z nimi;
– kanony urody, sposoby definiowania oraz wyglądu ciała i strategie medialne jako narzędzia podporządkowania, ciała widzialne i niewidzialne;
– dominacja i wykluczenie w perspektywie historycznej;
– sposoby walki z wykluczeniem, strategie oporu wobec dominacji;
– ekskluzja, niewidzialność i dominacja w przekładzie;
–  obrazy wykluczenia w literaturze i filmie dla dzieci i młodzieży.

Powyższe zagadnienia stanowią otwarty katalog sugestii – liczymy na podjęcie także innych tematów związanych z zarysowaną problematyką.

Na propozycje tematów planowanych wystąpień w języku polskim (przewidujemy piętnastominutowe referaty) wraz z abstraktem czekamy do 13 października 2024 roku. Prosimy o nadsyłanie zgłoszeń w formularzu Google: https://forms.gle/trkUs7n64MBQxjPP7.

Zastrzegamy sobie prawo wyboru tematów spośród nadesłanych pomysłów. Informacje dotyczące akceptacji tematu zostaną przekazane mailowo do 20 października.

Szczegółowe informacje organizacyjne przekażemy wraz ze wstępnym programem konferencji do 4 listopada.

Opłata konferencyjna wynosi 200 zł. Planowana jest także publikacja pokonferencyjna z cyklu Obszary Polonistyki w formie elektronicznej, która ukaże się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Rzeszowskiego. Redakcja zastrzega sobie prawo wyboru tekstów.

W razie pytań prosimy o kontakt na adres e-mail: obszary.polonistyki.wykluczenie@gmail.com

Komitet organizacyjny:
Mgr Mikołaj Głos
Mgr Kinga Matuszko

Komitet naukowy konferencji:
Prof. dr hab. Jolanta Pasterska
Prof. dr hab. Marek Stanisz
Dr hab. Wioletta Kochmańska, prof. UR
Dr hab. Arkadiusz Luboń, prof. UR
Dr hab. Kazimierz Maciąg, prof. UR