Stanisław Ignacy Witkiewicz -konteksty filozoficzne, teatralne i filmowe

Witkacy i Filozofia. Stanisława Ignacego Witkiewicza namysł nad Istnieniem

Warto przypomnieć, że w 2015 roku przypada nie tylko rocznica urodzin Witkacego, ale także 80. rocznica wydania jego najważniejszej pracy filozoficznej – Pojęć i twierdzeń implikowanych przez pojęcie Istnienia. Dodatkową okolicznością do namysłu nad filozoficzną częścią dorobku tego wszechstronnego twórcy jest zmierzający do końca projekt wydania jego Dzieł zebranych, w którego ramach została już ukończona edycja prac stricte filozoficznych Witkacego. Pozwala to na świeże przyjrzenie się dorobkowi filozoficznemu Witkiewicza i generuje pokusę jej całościowego, krytycznego ujęcia. Tym bardziej że filozofia wydaje się tym obszarem działalności Witkacego, który, choć dla niego ogromnie istotny, jest proporcjonalnie rzadziej komentowany przez badaczy. Mamy nadzieję, że konferencja będzie też okazją do zastanowienia się nad przyczynami tego stanu rzeczy.

                Witkiewicz utożsamiał filozofię z ontologią i traktował jako naukę o Istnieniu, skoro miała ona podać jego pełną charakterystykę i stać się podstawą gmachu wiedzy. Takie maksymalistyczne ujęcie pociąga za sobą wiele pytań, rodzi jednocześnie różnorodne kontrowersje.

Poniżej przedstawiamy zatem filozoficzne kręgi tematów do konferencyjnego namysłu:

-polemiki filozoficzne Witkiewicza

-metoda(-y) jego filozofii

-monadyzm biologiczny

-stosunek do logiki

-projekt „Ontologii Ogólnej” – jego założenia i -realizacja

-spór realizmu z idealizmem

-filozofia a nauki szczegółowe

-ewolucja myśli Witkiewicza

-problem psychofizyczny (filozoficzne ujęcie cielesności)

-Witkacy – filozof współczesny?

-wątki filozoficzne w dziełach literackich

-ontologia a historiozofia i estetyka

Witkacy w teatrze i filmie po roku 1989.

Do czego potrzebna może być dziś twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza?

                W dwudziestoleciu międzywojennym przygotowano 18 inscenizacji dramatów Witkacego. W PRL-u, statystycznie rzecz ujmując, prawie co miesiąc odbywała się premiera inscenizacji jego sztuki, adaptacji powieści, baletu, opery czy musicalu. Łącznie było ich ponad 300. Te zamknięte już okresy doczekały się monografii, prac szczegółowych, spisów inscenizacji etc. Podobnie związki Witkacego z filmem zostały już dość szczegółowo opisane.

                Wydaje się, że nadszedł czas, aby przyjrzeć się obecności dzieła Witkacego w różnych mediach kultury (teatr, film, balet, performans, wideo etc.) po roku 1989. Nie jest już on bowiem jednym z najczęściej wystawianych dramatopisarzy. Czy to oznacza, że zupełnie zniknął z żywego obiegu kultury? Stał się hieratycznym klasykiem, o którego twórczości nie da się rozmawiać, by orzec coś o współczesności? Pozostajemy w przekonaniu, że nie. I dlatego proponujemy następujące kręgi tematyczne:

-twórczość Witkacego w teatrze repertuarowym

-twórczość Witkacego w teatrze offowym

-Witkacy w filmie

-inspiracje Witkacym w filmie, teatrze, performansie, wideo etc.

-teoria Czystej Formy jako kierunek poszukiwań artystycznych dla współczesnych twórców

-„przepisywanie” Witkacego

-Witkacy w Sieci

-antropologia Witkacego a współczesne sztuki widowiskowe.