New release
Dziewiętnastowieczne pryncypia i marginalia literackie. Studia
Najnowsza publikacja autorki stanowi zbiór studiów historycznoliterackich dotyczących XIX wieku, zgrupowanych w dwóch częściach: pierwszej, interpretacyjnej, oraz drugiej, biografizującej, która jest owocem badań archiwalnych i swego rodzaju pochwałą „metrykaliów” – nie tylko odsłaniają one nieznane fakty z życia twórców czy pierwowzorów bohaterów literackich, ale i mogą stanowić przyczynek do nowego spojrzenia na interpretacje utworów (np. zagadki literackie i biograficzne).
„Powstawaniu tej książki towarzyszył namysł nad celowością pisania o dawnych fenomenach literackich w czasach, gdy historyka literatury stopniowo wypiera krytyk, a komentarz dotyczący teraźniejszości zdaje się ważniejszy – bo bliższy statystycznemu odbiorcy – od opinii o dawnych zjawiskach, niejednokrotnie postrzeganych jako zdezaktualizowane, a nawet martwe”. (Dorota Samborska-Kukuć).
"Publikacja stanowi oryginalne połączenie erudycyjnego dyskursu naukowego, studiów materiałowych oraz bardziej eseistycznych szkiców (impresji) analityczno-interpretacyjnych […]. Ma podwójny wymiar: erudycyjnej publikacji naukowej (archiwalia, niuanse interpretacyjne) oraz uniwersalnej oferty polonistycznej podejmującej tropy utworów kanonicznych i znanych, dopełniającej obecny stan wiedzy interesującymi kontekstami analitycznymi, interpretacyjnymi i biograficzno-kulturowymi. Autorka nie musi obawiać się konkurencji przede wszystkim ze względu na merytoryczny wkład badań archiwalnych, stanowiących jej poważny atut, ale i z uwagi na oryginalny pluralizm zarówno tematów, jak i przyjętych perspektyw oglądu". (Z recenzji prof. dr hab. Anety Mazur)
List of contents
Słowo wstępne 7
Część I. Interpretacje, dopowiedzenia, impresje 11
I.1. Peregrinare necesse est, vivere non est necesse. Ludwika Spitznagla poetyckie podróże na Wschód 13
I.2. Ignacy Rzecki – człowiek biedermeieru 23
I.3. Wokulski – bohater mityczny 33
I.4. Testament Wokulskiego 47
I.5. „Ale jaki to człowiek stylowy! […] zginął, aż ziemia zadrżała”. Dwa polskie samobójstwa: Wołodyjowski – Wokulski 59
I.6. Kobieta pośród wrogów. Marta Elizy Orzeszkowej jako powieść inicjacyjna 75
I.7. Femina ludens i jej zabawki. Kilka uwag o motywie „dobrej pani” 91
I.8. Ultimus Marii Konopnickiej. Historia „spiorunowanej egzystencji” 101
I.9. „Żywie Duch, żywie Duch”. Widzenie Karusi – widzenie Marysi (impresja) 111
I.10. Syndrom Charouska. Tomasza Judyma problemy z tożsamością 125
I.11. W sieci Jana Augusta Kisielewskiego jako lektura queerowa? 141
I.12. „Jam duch jest, który ciągle przeczy”. Żywioł negacji jako zasada świata w Dzieciach szatana Stanisława Przybyszewskiego 151
I.13. Posępne epifanie Stanisława Koraba-Brzozowskiego 163
I.14. Duchowość w cieniu libido. Confiteor Antoniego Szandlerowskiego 177
I.15. Poetyckie ślady obecności. Bliscy Leśmiana w replikach i przeistoczeniach 191
Część II. Biografizacje 201
II.1. O pożytkach z badań genealogicznych 203
II.2. Antoni Eisenbaum – protoplasta poetów, artystów, intelektualistów 213
II.3. Bogusławscy – genealogia. Przypomnienia i kilka nowych szczegółów 221
II.4. Z życiorysu Walerii Marrené-Morzkowskiej 229
II.5. Kilka uwag o niewydanych listach Seweryny z Żochowskich Pruszakowej do Cypriana Walewskiego 237
II.6. Wanda Grot-Bęczkowska (Korotyńska) – prolegomena biograficzne 247
II.7. Rzeczywiste pierwowzory Ignacego Rzeckiego 257
II.8. Faktografia fabularnej kanwy Wiernej rzeki 261
II.9. O księdzu Włodzimierzu Kirchnerze i jego pismach 273
Bibliografia (wybór) 289
Nota wydawnicza 299
Indeks osób 301
Information
See also
Wiktor Woroszylski, Zbigniew Żakiewicz: „Losy noszą nas różnymi drogami” Listy 1969-1996
Author/Editor: Tatiana Adriana Czerska
Edycja korespondencji Wiktora Woroszylskiego i Zbigniewa Żakiewicz z lat 1969-1996.
„Swój urząd czynić”. Profil obywatelski twórczości Jana Kochanowskiego
Author/Editor: Krystyna Płachcińska
Jan Kochanowski podejmował problematykę obywatelską nieprzerwanie w ciągu całej swej działalności pisarskiej, w wypowiedziach literackich różnorodnych gatunkowo, w nieustannym przeplocie języka polskiego i łacińskiego. Stale też wrośnięta ona była w podłoże idei stanowiących constans w jego poglądach: o wartości cnoty, umiaru i służby ojczyźnie, a więc pozostawała silnie osadzona w gruncie aksjologii i etyki. Paradoksalnie jedna odbywało się to równolegle do intensywnych działań gospodarczych poety, które ubogiego dziedzica połowy Czarnolasu uczyniły pod koniec życia człowiekiem niezwykle majętnym.
Lubuska literatura osadnicza jako narracja założycielska regionu
Author/Editor: Kamila Regina Gieba
Rozprawa Kamili Gieby jest pracą literaturoznawczą, poświęconą polskiej literaturze tzw. Ziemi Lubuskiej. Autorka analizuje tę literaturę zarówno w odniesieniu do regionalnej kultury literackiej, jak i na tle zjawisk społecznych, ideologii i projektów politycznych, a także życia intelektualnego i codziennego w Polsce po II wojnie światowej.
Płacz Antygony. O ludziach powstania styczniowego
Author/Editor: Dorota Samborska-Kukuć
Zbiór ośmiu szkiców Płacz Antygony dotyczy różnych narracji (z przeznaczenia fikcjonalnych i niefikcjonalnych) o insurgentach powstania styczniowego. Łączy je przede wszystkim próba wykorzystania prymarnych źródeł historycznych, tj. metryk – dokumentów autentycznych i surowych, w przekazie indyferentnych, jako materiału nie tyle pozwalającego na uznanie referencjalności wiedzy historycznej, ile organizujące go próby odkształcania (i demaskowania przez odsłonięcie mechanizmu) mitów lub modelowania biografii znanych dotąd jedynie w rudymentach. Stwarza się przez to niekiedy nowa narracja, alternatywna wobec poprzedniej (szkic o Marii Piotrowiczowej).