New release
„Estetyka językowa w komunikowaniu. Prace dedykowane Profesorowi Marianowi Bugajskiemu”
Tom „Estetyka językowa w komunikowaniu” jest kontynuacją cyklu poświęconego zagadnieniom związanym z szeroko rozumianą komunikacją językową, który został przed dekadą zainicjowany w Zakładzie Komunikacji Językowej Uniwersytetu Zielonogórskiego refleksją nad normą w komunikowaniu (Norma a komunikacja, Wrocław 2009). (...)
(...) Estetyka języka (estetyka językowa) czy – ogólniej rzecz ujmując – kategoria piękna w języku nie jest pojęciem nowym, a namysł nad nim towarzyszy językoznawcom i miłośnikom języka od najdawniejszych czasów. Współcześnie estetykę języka rozpatruje się w związkach z różnymi perspektywami i zagadnieniami w normatywnym opisie języka oraz formami działalności kulturalnojęzykowej, dlatego w niniejszym tomie znajdują się zarówno artykuły określające znaczenie kryterium estetycznego we współczesnej i dawnej ocenie normatywnej, jak i związki estetyki języka z grzecznością językową, a także etyką i moralnością. Tytułowe pojęcie rozpatrywane jest więc nie tylko w świetle kultury języka, ale także aksjolingwistyki. Z drugiej jednak strony z perspektywy funkcjonalnej ujawnia się jego powiązanie ze skutecznością komunikacji, a także z polityką językową jako formą ochrony języka przed niekorzystnymi (także: nieestetycznymi) naleciałościami.
Współcześnie, pod wpływem nieustannych przekształceń społeczno-kulturowych, rozwój języka jest bardzo żywiołowy – jak oceniał Marian Bugajski w tomie poświęconym normie językowej – „zbyt żywiołowy”. W powszechnej opinii tempo zmian rzeczywistości i języka w jednej dekadzie może być porównywane z półwieczem, a może i stuleciem w wieku XIX (por. A. Grybosiowa, Polaryzacja opinii o wulgaryzmach współczesnej polszczyzny, Poradnik Językowy 2006, z. 6). Poszczególne studia przypadków potwierdzają tę dynamikę, pokazując symptomatyczne metamorfozy w odniesieniu do estetyki wypowiedzi. W tomie dominują obserwacje empiryczne, analizy zróżnicowanych tekstów kultury i wytworów komunikacji prywatnej i publicznej, instytucjonalnej i grupowej, bezpośredniej i zapośredniczonej przez media, partnerskiej i zhierarchizowanej. Ich autorzy śledzą charakterystyczne zjawiska, tendencje, procesy, które sprzyjają lub nie powstawaniu tekstów, które dostarczają lub nie pozytywnych wrażeń językowych. Nie brakuje jednak również uwag teoretycznych czy metodologicznych, z których wyłania się kłopotliwość ocen estetycznych i ich podstaw. (...) [fragment "Wstępu"]
red. Monika Kaczor, Magdalelena Steciąg
List of contents
Wstęp, s. 5
Magdalena Steciąg, Anna Wojciechowska, Profesor Marian Bugajski – językoznawca normatywny, propagator poprawnej polszczyzny i esteta językowy, s. 11
I. FUNKCJA ESTETYCZNA I PIĘKNO W JĘZYKU
Michaił L. Kotin, Pochodzenie funkcji estetycznej języka, s. 25
Monika Szymańska, Piękny – pięknie – piękno. Eksplikacja znaczeń i profili pojęcia piękna na podstawie wyników analizy korpusowej, s. 39
Izabela Rutkowska, Policzalne piękno? Matematyczno-fizyczne aspekty estetyki językowej, s. 53
Beata Grochala, Między emocjami a estetyką słowa – o roli piękna języka w wypowiedziach dziennikarzy sportowych, s. 65
Magdalena Hawrysz, Poglądy Adama Kazimierza Czartoryskiego na estetykę wypowiedzi w świetle Myśli o pismach polskich, s. 75
Monika Kaczor, Zwięzłość słowa rodzi szerokość myśli. W jaki sposób czytelnicy opisują piękny język (na przykładzie serwisu książkowego Lubimyczytać.pl)?, s. 87
Anastazja Seul, Piękno nieliterackiego słowa Jana Pawła II, s. 97
II. KRYTERIUM ESTETYCZNE W OCENIE ZACHOWAŃ JĘZYKOWYCH
Marzanna Uździcka, Kategoria estetyki języka w dziewiętnastowiecznym czasopiśmiennictwie dla dzieci i młodzieży, s. 113
Magdalena Jurewicz-Nowak, Kryterium estetyczne jako wyznacznik kształtowania wzorów językowych zachowań w "Teoryjej stylu polskiego" Józefy Kamockiej (XIX w.), s. 125
Iwona Pałucka-Czerniak, Ocena zachowań komunikacyjnych w wypowiedziach przed Trybunałem Stanu w sprawie Gabriela Czechowicza w latach 1928-1930, s. 137
Ewelina Tyc, Nieestetyczne zachowania jako technika autoprezentacji w mediach masowych, s. 151
Izabella Ławecka, Estetyka językowa a komunikacja w Internecie na przykładzie życzeń na Facebooku, s. 165
Anna Kostecka-Sadowa, Świadomość językowa i wartościowanie polszczyzny południowokresowej przez Polaków w obwodzie lwowskim, s. 177
Katarzyna Węgorowska, Estetyczne, eleganckie, piękne komunikaty. Wokół, adresowanej do mnie, korespondencji Profesor Ewy Rzetelskiej-Feleszko, s. 189
III. WIELOFUNKCYJNOŚĆ ESTETYKI JĘZYKOWEJ
Barbara Boniecka, Estetyka pewnego internetowego tekstu podręcznikowego, s. 207
Elwira Topolnicka, Estetyka strony internetowej, s. 227
Mateusz Półtorak, Z zagadnień estetyki językowej w komunikacji internetowej – na przykładzie kształtowania zachowań językowych w relacjach nadawca‒odbiorca w blogu, s. 237
Iwona Żuraszek- Ryś, Względy estetyczne przy wyborze imion, s. 249
Małgorzata Karczewska, Wpływ języka angielskiego na język polski jako przedmiot rozważań polityki językowej, s. 259
Justyna Fudala, Stylistyka i estetyka w przekładzie – wyzwania translatorskie (na podstawie opowiadania Nema povratka Miodraga Bulatovicia), s. 269
Ewa Tichoniuk-Wawrowicz, Między etyką, estetyką i skutecznością komunikacyjną: idiostyl wczesnych książek Oriany Fallaci, s. 279
Piotr Kładoczny, Estetyczne wywody użytkowników Internetu na temat interpretacji muzycznych podczas Konkursu Chopinowskiego w 2015 roku, s. 291
Dorota Dąbrowska, O znaczeniu estetycznego ukształtowania przekazu w kontekście obrazy uczuć religijnych, s. 305
Irmina Kotlarska, Wizualizacja w dawnych polskich materiałach do nauki języka angielskiego – estetyka i funkcjonalność (rekonesans badawczy), s. 315
Anna Karmowska, Estetyka wypowiedzi radiowej (na przykładzie audycji Manniak po ciemku), s. 333
Magdalena Idzikowska, Tacierzyństwo, surogatka, bachor – „brzydkie słowa” związane z rodziną w ocenie językoznawców i użytkowników języka, s. 345