Język polski – między tradycją a współczesnością: księga jubileuszowa z okazji stulecia Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego

Wstęp ......................................................................................................................................11

Troska o język polski
Bogusław Dunaj, Troska o język polski w czasach przełomu...................................................15
Jadwiga Kowalikowa, Krystyna Choińska, Miłośnictwo polszczyzny dzisiaj z perspektywy komunikacyjnej, aksjologicznej i edukacyjnej ....30
Magdalena Majdak, Działalność Koła Miłośników Żywego Słowa przy Oddziale Warszawskim Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego w latach 2016–2020 ......................44

Współczesna polszczyzna ogólna
Mirosław Bańko, Językowe przejawy dyskryminacji (?) pieszych w Polsce ......................     53
Renata Dźwigoł, Frazeologizm (tam) gdzie diabeł mówi dobranoc w słowniku i w tekstach. Formy zmodyfikowane .......68
Izabela Gatkowska, Powiązania syntagmatyczne w sieciach leksykalnych na przykładzie leksemu matka .........86
Jolanta Migdał, Agnieszka Piotrowska-Wojaczyk, Jubileusz, rocznica a może urodziny?  – leksykograficzne dywagacje na kanwie stulecia Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego ...........................97
Mirosława Mycawka, Nazwy zjawisk niepożądanych z sufiksem -oza ....................................................105
Agnieszka Piela, Żartobliwe archaizmy i anachronizmy w słownikach współczesnej polszczyzny ............123
Anna Piotrowicz, Małgorzata Witaszek-Samborska, Wykluczenie i wykluczony we współczesnej polszczyźnie .......138
Magdalena Puda-Blokesz, Mitologizmy frazeologiczne w najnowszych ujęciach lingwistycznych..........150
Renata Przybylska, Przyimki i polityka .............................................162

Odmiany polszczyzny
Barbara Drozd, Specjalizacja znaczenia wybranych terminów medycznych na przykładzie czasopism branżowych ........173
Anna Falana-Jafra, Przyczynek do prototypowej kategoryzacji przestępstw i wykroczeń. Wybrane aspekty analizy kognitywnej polskiego języka prawnego na przykładzie Kodeksu karnego i Kodeksu wykroczeń .........184
Renata Kucharzyk, Gwarowy szkut ‘chłopak’ w polszczyźnie potocznej .............194
Wojciech Kuska, Leksyka gospodarska w pierwszych powieściach Wiesława Myśliwskiego ....207
Agata Kwaśnicka-Janowicz, Patrycja Pałka, Dyskurs handlowy Krakowa z końca XIX i początku XX wieku jako źródło do badań regionalizmów krakowskich ...............217
Rafał Mazur, Barbara Żebrowska-Mazur, O odmianie środowiskowej języka księży – propozycja badawcza .................236

Polszczyzna gwarowa
Justyna Kobus, Przydatność Wielkopolskich Słowników Regionalnych do badania fleksji gwarowej rzeczownika ..........251
Anna Kostecka-Sadowa, Słownictwo z pola tematycznego kuchnia i sprzęty kuchenne w gwarze polskiej w obwodzie lwowskim .............261
Ilona Kulak, Ludowy obraz świata utrwalony w nazwach roślin motywowanych miejscem występowania (na materiale podhalańskim) .........271
Anna Piechnik, Siksa, drob, źlamdok, pędrok, węzowica – znajomość i rozumienie gwarowych ekspresywizmów nazywających dzieci przez najmłodszych mieszkańców wybranych małopolskich wsi ............282
Katarzyna Sobolewska, Język świadków historii. Relacja z Mazur ...............292
Agnieszka Wełpa-Siudek, Język świadków historii. Opowieści z Warmii .........306

Polszczyzna w mediach współczesnych
Bogusław Bogusz, Metaforyzacja agresji słownej w języku komentarzy internetowych ...............319
Małgorzata Garnek, Język a tradycja narodowa. Stosunek Polaków do języka na podstawie wybranych komentarzy w dyskusji poprzedzającej Narodowe Czytanie 2018 ...........331
Agnieszka Jurczyńska-Kłosok, Wyrażenia potoczne i wulgarne jako składniki polszczyzny tekstów zamieszczonych na wybranych blogach o tematyce podróżniczej (górskiej) .................346
Tatiana Kananowicz, Dynamika wizerunku Jarosława Kaczyńskiego na łamach tygodnika „Newsweek Polska” .................357
Wioletta Kochmańska, Mecz tenisowy w przekazie telewizyjnym – multimodalna emisja z perspektywy odbiorcy ...........370
Danuta Lech-Kirstein, Anna Tabisz, Emocjonalne techniki perswazyjne w blogach kulinarnych ..............................381
Sebastian Misiuk, Maksymalne zbliżenie do słuchacza. Kategoria potoczności w radiowych serwisach informacyjnych ................397
Małgorzata Pachowicz, Grzeczność i agresja językowa w komentarzach internautów ...........................408

Polszczyzna historyczna
Joanna Duska, Co z tym Niemaszem, czyli fraza nie masz w funkcji egzystencjalnej jako problem transkrypcji tekstów staropolskich ............423
Jan German, Staropolskie kontynuacje gr. διάκονος. Studium przypadku z badań nad leksyką pochodzenia greckiego i łacińskiego w staropolszczyźnie ...........439
Sylwia Katarzyna Gierczak, Od szacowania do szacunku – rozwój znaczenia słowa szacunek w świetle danych leksykograficznych ................447
Joanna Gorzelana, Sposoby realizacji gatunku wiadomości w „nowinach” zamieszczonych w „Monitorze” w 1768 roku ....................458
Aleksandra Janowska, Kilka uwag o pleonazmach i tautologiach z perspektywy historyka języka ...468
Danuta Kowalska, Między tradycją a nowoczesnością. O języku Psałterza Dawidowego Mikołaja Reja ......................478
Tadeusz Lewaszkiewicz, Życiorys językowy Adama Mickiewicza a problem monografi i jego języka ...493
Magdalena Pietrzak, Zaczątki sylwetki w prasie. Uwagi historyka języka ............................................505
Anna Majewska-Wójcik, „Zwykle traktuję siebie albo zbyt pochlebnie, albo mieszam z błotem” – strategie autoprezentacyjne stosowane przez Czesława Miłosza w listach do Jarosława Iwaszkiewicza ........................515
Ewa Rodek, Sylwetka odbiorcy w przedmowach z okresu II poł. XVII i I poł. XVIII wieku w ujęciu chronologicznym ...............527
Ewa Woźniak, Dlaczego samochód? Z dziejów polskiego słownictwa motoryzacyjnego .......536
Aleksandra Wieczorek, Integracja Elektronicznego słownika języka polskiego XVII i XVIII wieku i Elektronicznego Korpusu Tekstów Polskich z XVII i XVIII Wieku okiem użytkownika i redaktora ................547
Mirosława Sagan-Bielawa, Polszczyzna i Żydzi w publicystyce „Myśli Narodowej” w latach 1921-1939................561
Małgorzata Słowik, Kategoria odbiorcy projektowanego (intencjonalnego) na przykładzie exposé premierów polskich w latach 1919–2020 ........570
Dorota Suska, Wykładniki „paktu faktograficznego” w strukturze osiemnastowiecznych gazet rękopiśmiennych Teodora Ostrowskiego: incipity źródłowe .................585

Polszczyzna w nazwach własnych
Paweł Czernek, Nazwy polskich zespołów rockowych o postaci grup nominalnych. Analiza składniowa i semantyczna ..............597
Magdalena Gozdek, Antroponimy w służbie perswazji – na przykładzie „Odporu…” (1579) Erazma Glicznera ..........................606
Lucyna Warda-Radys, Port-3City, CyLet i PomorSolABil – chrematonimiczne derywaty o podstawach wielowyrazowych a tendencje rozwojowe współczesnego słowotwórstwa (na materiale propozycji nadesłanych na konkurs na nazwę pomorskiego biletu metropolitalnego) ..........616
Karolina Wróbel-Kącka, Tendencje imiennicze w powiecie bocheńskim (na przykładzie księgi metrykalnej parafi i Chronów z XIX wieku) ..........628

Polszczyzna w kontaktach z innymi językami
Oksana Baranivska, Rząd przyimków w języku polskim i ukraińskim: analiza porównawcza i błędy w użyciu ......................643
Urszula Kolberová, Obraz postawy człowieka wobec sacrum w tekstach piosenek (na przykładzie tekstów wykonywanych przez polskojęzyczne dzieci parafi i Boskiego Serca Pana w Czeskim Cieszynie) ...................652
Elżbieta Mańczak-Wohlfeld, Problemy związane z tworzeniem bazy zapożyczeń angielskich w języku polskim w ramach projektu GLAD (Global Anglicism Database) ...................662
Jana Raclavská, Jiří Muryc, Z badań nad polszczyzną studentów Uniwersytetu Ostrawskiego w Republice Czeskiej .................674
Danuta Roszko, Roman Roszko, O zastosowaniu teoretycznych badań konfrontatywnych z językiem pośrednikiem w badaniach polonistycznych ....................................683