Krzyk i milczenie. Perspektywy społeczne, obyczajowe, medialne / ogólnopolska konferencja naukowa

Wiodącymi tematami wydarzenia będą kategorie nieobecności, utraty i przemilczenia, mamy nadzieję, że proponowany zakres zagadnień pozwoli na prezentację zróżnicowanych perspektyw badawczych oraz umożliwi refleksję nie tylko nad literaturą, ale również innymi dziedzinami sztuki.

Nowoczesna rzeczywistość jest naznaczona rozlicznymi przemianami związanymi z pojawianiem się nowych technologii obecnych w różnych dziedzinach życia. Wzbudzają one rozmaite odczucia – od zachwytu, przez akceptację, po podejrzliwość, a niekiedy także niechęć czy wrogość. Nie jest to jednakowoż rzecz charakterystyczna dla czasów współczesnych, choć bez wątpienia szybkość, z jaka zmienia się otaczający nas świat, jest zawrotna. Łatwo wszelako prześledzić, że i w przeszłości ludzkość mierzyła się z podobnymi dylematami – zaakceptować, bać się, okazać entuzjazm czy ostrożność względem postępu i idących za tym zmian. 

Początek i koniec to dwa najbardziej znamienne aspekty w perspektywie zbiorowej, historycznej czy doświadczeń jednostkowych. Niekiedy wydarzenia te mają charakter traumatyzujący, ale też sygnalizować mogą kwestie zgoła odmienne. Tym, co łączy początek i koniec jest nie tylko inicjalizacja i finalizacja określonych wydarzeń, przedsięwzięć, cywilizacji, kultur, istnień etc., lecz także pamięć o nich, funkcjonująca w obiegu globalnym lub tylko pamięci indywidualnej. Pamięć zresztą pozostaje – zwłaszcza, jak się wydaje, w dobie postprawdy – gwarantem tożsamościowej prawomocności świadectwa, także dziennikarskiego i reporterskiego, stającego przed niełatwym wyborem między sumiennym świadczeniem o zastanych faktach a potrzebą ich fikcjonalizacji dla potrzeb czytelniczych. Pamięć o początku i końcu jest wreszcie także i miejscem, stwarzającym przestrzeń do spotkań różnych czasów, różnych etnosów, różnych doświadczeń i różnych tożsamości. 

7 września w Muzeum Literatury otwiera się wystawa, dzięki której można prześledzić powiązania i inspiracje literackie w sztuce współczesnej. Myślnik. Słowo jako materia sztuki zwraca uwagę zwłaszcza na „praktykowanie” pewnych słów przez artystów wizualnych. Poprzez zgromadzone dzieła sztuki, rękopisy, archiwalne nagrania czy bibliofilskie wydania książek, wystawa ukazuje różne etapy redagowania i uwalniania słów przez autorów – od milczenia, przez nanoszenie ich na powierzchnię obiektów, rozsyłanie w przestrzeń, także miejską; po oddanie ich w ręce samych użytkowników, na przykład za pośrednictwem instrukcji.