Miejsca (nie)Pamięci. Teraźniejszość – Przyszłość

Zakład Literatury Romantyzmu Instytutu Literatury Polskiej UW i Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie zapraszają do udziału w konferencji naukowej "Pamięć Juliusza Słowackiego". Przedmiotem rozważań będzie tematykę pamięci, wspomnień, upamiętniania w pisarstwie Juliusza Słowackiego.

W imieniu Organizatorów IX edycji konferencji z cyklu „Góry-Literatura-Kultura” mamy zaszczyt zaprosić Państwa do wzięcia udziału w kolejnym spotkaniu konferencyjnym poświęconym tematyce górskiej. Anonsując dziewiątą już edycję cyklicznej konferencji „Góry-Literatura-Kultura”, w bieżącym roku jako wiodący temat dyskusji pozwalamy sobie zaproponować relację zachodzącą pomiędzy obszarami górskimi i szeroko rozumianą pamięcią. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat problematyka pamięci stała się bowiem ważnym, transdyscyplinarnym i interdyscyplinarnym obszarem zintegrowanych badań (memory studies). Są one realizowane z zastosowaniem różnych aspektów współczesnej metodologii badań humanistycznych, co umożliwia, w miarę rozwoju owych memory studies, wyodrębnienie różnych typów pamięci, które stają się przedmiotem pogłębionej refleksji  antropologiczno-kulturowej, historycznej, kulturoznawczej, literaturoznawczej…

Pamięć o przeszłości, o historii to relacja pomiędzy dyskursem historycznym, literackim, jednostkowym. „Domeną literatury jest przecież pamięć jednostkowa, migawkowa, zawodna, a nie zobiektywizowana wizja historii” – pisze Elżbieta Rybicka. Z kolei W eseju Polityka czasów nowoczesnych Haydena White’a pada stwierdzenie, że to narracja jest modelem najlepiej przedstawiającym dynamikę relacji między polityką a historią. Ujęcie w tym dyskursie przeszłości może być tu pomostem między narracją historyczną a funkcjonowaniem pamięci. Trzeba wziąć pod rozwagę, że pamięć pozostaje – zwłaszcza w dobie postprawdy – zasadniczym komponentem prawomocności świadectwa, także tego dziennikarskiego i reporterskiego, gdzie staje się przed wyborem między relacjonowaniem faktów a potrzebą czy pokusą ich fikcjonalizacji. Pamięć jest także miejscem, tym szczególniejszym, że budującym przestrzeń spotkań rozmaitych czasów, doświadczeń czy tożsamości. (informacja organizatorów)

„Pamięć jako kategoria transdyscyplinarna okazuje się zatem doskonałym pomostem pomiędzy dyskursem historycznym i literackim, zapewne głównie ze względu na indywidualny, prywatny charakter. Domeną literatury jest przecież pamięć jednostkowa, migawkowa, zawodna, a nie zobiektywizowana wizja historii” – pisze Elżbieta Rybicka w artykule Miejsce, pamięć, literatura. Współczesne poetyki pamięci problematyzują złożone spectrum zjawisk literatury i kultury, poczynając od powieści historycznej w optyce tzw. nowego historyzmu (i jego aktualnych odczytań), przez literaturę świadectwa i posttraumatyczną, a kończąc na rozlicznych inspiracjach klasycznymi mnemotechnikami, kulminującymi niekiedy w postmodernistyczne wizje rodem z Memoranda Jeffreya Forda albo cyklu Aegipt Johna Crowleya. Pamięć pozostaje – zwłaszcza, jak się wydaje, w dobie postprawdy – gwarantem tożsamościowej prawomocności świadectwa, także dziennikarskiego i reporterskiego, stającego przed niełatwym wyborem między sumiennym świadczeniem o zastanych faktach a potrzebą ich fikcjonalizacji dla potrzeb czytelniczych. Pamięć wreszcie jest także miejscem, i to szczególnym, bowiem stwarzającym przestrzeń do spotkań różnych czasów, różnych etnosów, różnych doświadczeń i różnych tożsamości. Mając na uwadze wszystkie te głosy, rozproszone w dyskursach kształtujących ponowoczesną świadomość kulturową, Organizatorzy konferencji "Poetyki pamięci" szczególnie, choć niewyłącznie, zachęcać będą do podjęcia refleksji nad: