Nowość wydawnicza
Bogactwo współczesnej polszczyzny
Celem tej publikacji jest ukazanie „bogactwa współczesnej polszczyzny”, a więc tych jej aspektów, które zasługują na pochwałę, a przynajmniej na refleksyjną zadumę. Od blisko ćwierćwiecza rozwija się polszczyzna w niepodległej Polsce w sposób nieskrepowany, uwolniona od propagandowych ograniczeń, rozwija się wraz ze społeczeństwem, które, po wejściu do rodziny wolnych narodów Europy, odkrywa zalety wolności i możliwości, jakie ta wolność niesie. Odkrywa nowe dziedziny aktywności ludzkiej, nowe technologie, nowe sposoby komunikowania. Wszystko to nie może pozostać bez wpływu na nasz język ojczysty, który tym potrzebom poznawczym i komunikacyjnym musi sprostać. Dzięki rozwojowi mediów masowych ujawniają się szerszemu ogółowi nowe wspólnoty komunikacyjne, nowe sposoby komunikowania, poszerzenie horyzontów poznawczych sprzyja zwiększeniu zasobu słownictwa powszechnie używanego, kształtują się nowe odmiany językowe, dotychczas w niewielkim stopniu zbadane. Prace pomieszczone w tym tomie starają się właśnie wypełnić tę lukę w studiach nad najnowsza polszczyzna; uchwycić jej stan obecny, aktualne tendencje.
Celem tej publikacji jest ukazanie „bogactwa współczesnej polszczyzny”, a więc tych jej aspektów, które zasługują na pochwałę, a przynajmniej na refleksyjną zadumę. Od blisko ćwierćwiecza rozwija się polszczyzna w niepodległej Polsce w sposób nieskrepowany, uwolniona od propagandowych ograniczeń, rozwija się wraz ze społeczeństwem, które, po wejściu do rodziny wolnych narodów Europy, odkrywa zalety wolności i możliwości, jakie ta wolność niesie. Odkrywa nowe dziedziny aktywności ludzkiej, nowe technologie, nowe sposoby komunikowania. Wszystko to nie może pozostać bez wpływu na nasz język ojczysty, który tym potrzebom poznawczym i komunikacyjnym musi sprostać. Dzięki rozwojowi mediów masowych ujawniają się szerszemu ogółowi nowe wspólnoty komunikacyjne, nowe sposoby komunikowania, poszerzenie horyzontów poznawczych sprzyja zwiększeniu zasobu słownictwa powszechnie używanego, kształtują się nowe odmiany językowe, dotychczas w niewielkim stopniu zbadane. Prace pomieszczone w tym tomie starają się właśnie wypełnić tę lukę w studiach nad najnowsza polszczyzna; uchwycić jej stan obecny, aktualne tendencje.
Spis treści
Wstęp
Współczesna polszczyzna ogólna – gramatyka i semantyka
Halina Kurek, Nominatywizacja we współczesnej polszczyźnie – upraszczanie czy
likwidacja fleksji nominalnej
Kazimierz Sikora, Patrycja Pałka, Mianownik i biernik liczby pojedynczej zaimków
wskazujących rodzaju nijakiego, typu te zadanie, te dziecko w dzisiejszej polszczyźnie
Witold Kieraś, Na tysiąc żołnierza ledwie pięciu rosłych chłopa. O pewnej nietypowej
konstrukcji z liczebnikiem
Patrycja Pałka, Rola badań korpusowych przy rekonstrukcji znaczeń leksemów (na
przykładzie polisemii czasownika)
Magdalena Igras, Bartosz Ziółko, Rodzaje pauz akustycznych i ich korelacje
z interpunkcją w transkrypcjach mówionego języka polskiego
Barbara Batko-Tokarz, Wpływ języka angielskiego na polską ortografię i interpunkcję
Leszek Szymański, Anglicyzm czat w języku polskim
Alicja Pstyga, Współczesna polszczyzna w przekładzie rosyjskich tekstów publicystycznych
Dorota Kopcińska, Słowa dnia – zwierciadło współczesnej polszczyzny?
Język w edukacji
Jadwiga Kowalikowa, Myśląc o edukacji językowej
Renata Makarewicz, Płaszczyzny akceptowalności w komunikacji prowadzonej
w przestrzeni szkoły
Małgorzata Rocławska-Daniluk, Badania języka młodych Polaków w dwujęzycznej
formule nauczania
Beata Warzecha, Odmiana dydaktyczna współczesnej polszczyzny na przykładzie
podręczników do nauki religii rzymskokatolickiej
Dyskurs urzędowy i publiczny
Katarzyna Grzegorek, Język polityki dwudziestolecia a język polityki dziś – negacja czy
kontynuacja?
Maria Peisert, Agresja językowa we współczesnym dyskursie publicznym
Jakub Kowalski, Kamila Kuros, O prawie uczestnika postępowania administracyjnego do
otrzymywania pism zrozumiałych
Elwira Olejniczak, Autoprezentacja osób ubiegających się o świadczenia
z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Ewelina Tyc, Językowe wyznaczniki politycznego „uśmiechu”
Język mediów – język w mediach
Ewa Ficek, Joanna Przyklenk, „Stary” gatunek w nowych mediach, czyli porada językowa
wczoraj i dziś. Z badań nad pragmatycznym wymiarem eksperckiej odpowiedzi
Anna Łucarz, Skajpaj i cwaniak ze Skaryszewa, czyli w językowym świecie bohaterów
serialu „Rodzinka.pl”
Aleksandra Urzędowska, Język sukcesu w audycjach radiowych na podstawie „Poranków”
Jacka Żakowskiego w radiu TOK FM
Katarzyna Burska, Nagłówki prasowe podczas Euro 2012
Agnieszka A. Niekrewicz, Gry językowo-wizualne nadawców i odbiorców memów
internetowych
Magdalena Derwojedowa, „Jedz i czuj się jak w niebie!”, czyli o jedzeniu w Internecie (na
podstawie blogów kulinarnych)
Polszczyzna konsumpcyjna
Katarzyna Maciejak, Polszczyzna konsumpcyjna w programach dla dzieci (na
przykładzie polskiej wersji filmu animowanego „Niesamowity świat Gumballa”)
Maria Czaplicka-Jedlikowska, Polszczyzna „konsumpcyjna” – język reklamy i jego wpływ
na zachowania językowe dzieci i młodzieży
Ewa Rogowska-Cybulska, O bogactwie perswazyjnych środków słowotwórczych we
współczesnej reklamie
Dyskurs religijny
Agnieszka Sieradzka-Mruk, Innowacje gatunkowe współczesnej drogi krzyżowej
Katarzyna Godek, O czym mówią kapliczki? – językowa warstwa małych form architektury
sakralnej
Polszczyzna środowiskowa
Aleksandra Karaś-Wnęk, Żargon korporacyjny na przykładzie czasowników
Włodzimierz Moch, Agresja i życzliwość w języku i zachowaniach subkultury hiphopowej
w Polsce
Eleonora Pawłowicz, Socjolekt w akcji, czyli próba charakterystyki sytuacji językowej na
przykładzie lekcji jazdy konnej
Anna Majewska-Wójcik, Magdalena Smoleń-Wawrzusiszyn, Socjolekty w wirtualnej
rzeczywistości. Na przykładzie Subiektywnego słownika forumowiczów parkietu
Wioletta Wilczek, Leksyka motoryzacyjna w ujęciu socjolingwistycznym (na podstawie
portali internetowych dla miłośników motoryzacji)
Anna Wileczek, Mowa „plus minus”. O ekstremalności i „ekstremizmach” młodo mowy
Marcin Zabawa, Bogactwo współczesnej „polszczyzny komputerowej”: o języku
komputerowców kilkanaście lat później
Język wsi
Renata Kucharzyk, Gwarowe ekspresywizmy osobowe w polszczyźnie potocznej
Tomasz Jelonek, Ludowa opozycja my-oni utrwalona w nazwach terenowych (na
przykładzie mikrotoponimii Truskolas koło Częstochowy i wsi okolicznych)
Renata Marciniak-Firadza, Zagadnienie polisemii rzeczownikowych derywatów
gwarowych o charakterze czynnościowym
Anna Piechnik, Punkt widzenia wiejskiego użytkownika języka odzwierciedlony we
współczesnych ekspresywizmach określających dzieci
Beata Ziajka, Rola przezwisk w komunikacji społecznej mieszkańców wsi
Nazwy własne we współczesnej polszczyźnie
Iwona Nobis, Bąbelkowa Kraina i Puchatkowa Załoga, czyli nazwy prywatnych przedszkoli
w aspekcie semantyczno-strukturalnym i ich funkcje kulturowo-użytkowe
Beata Kiszka, Sidney, Mohamed i Kaspian... – o egzotyzacji imion w wybranych miastach
Śląska na tle ogólnych tendencji we współczesnej antroponimii
Kinga Zawodzińska-Bukowiec, Onimiczne formy adresatywne w mediach audiowizualnych