Nowość wydawnicza
Kryminalne światy przeszłości
Niektórych, choć temat wielokrotnie był już podchwytywany i został odpowiednio naukowo opisany, może zdziwić informacja, że Stanisław Lem parał się również literaturą kryminalną.
W literackim CV ojca chrzestnego science fiction widnieją Katar i Śledztwo – dwa tytuły, które z jednej strony strukturalnie odwołują się do kanwy brytyjskiej powieści detektywistycznej, by z drugiej swoją absurdalną, trącącą surrealizmem treścią nawiązywać do światów równoległych, do rzeczywistości nierzeczywistych. Oprócz tego Lem napisał też „sknocony”, bo niedokończony i zachowany we fragmencie, kryminał, a temu dyskursywnie bliżej jest do amerykańskiego czarnego kryminału pióra Raymonda Chandlera, któremu Lem oddaje cześć i chwałę, czy Erle’a Stanleya Gardnera, którego nazywa „Kraszewskim kryminału amerykańskiego”2, pozycjonując ich dosyć jasno w świecie literatury. À propos literatury. Ten sam Stanisław Lem poza wydaniem dwóch i pół powieści – wszystko na to wskazuje, że w celach zarobkowych – interesującym nas gatunkiem zajął się również w sensie poetologicznym. W zbiorze Wejście na orbitę można znaleźć jego teoretyczny esej z 1960 roku, w którym pochyla się nad historią kryminału, przedstawiając jego cechy charakterystyczne. Na końcu swoich przemyśleń Lem decyduje się dodatkowo na pewny prognostyk bazujący na serii zarzutów w stosunku do crime fiction. Z wielką dozą sceptycyzmu i dystansu autor Solaris podchodzi do kryminalnej materii.
[fragment wstępu]
Spis treści
Wstęp – kryminalne światy przeszłości, historyczne światy kryminału, 7
KRYMINAŁ I WIEK XIX
Marta Ruszczyńska, W poszukiwaniu rodzimego Sherlocka Holmesa. Polska powieść kryminalna w XIX wieku, 17
Maria Berkan-Jabłońska, Powiastka sądowo-kryminalna na łamach lwowskich „Rozmaitości” lat trzydziestych i czterdziestych XIX w., 31
KRYMINAŁ NA PRZEŁOMIE XIX I XX WIEKU
ks. Grzegorz Głąb, Zbrodnia z Krakowem w tle – Kwiat śmierci Gabrieli Zapolskiej, 49
Iwona Przybysz, Co „pachnie kryminalną powieścią Conan Doyle’a”? Wczesna recepcja Mocnego człowieka Stanisława Przybyszewskiego jako przykład świadomości krytyki literackiej początku XX wieku wobec powieści kryminalnej, 69
RÓŻNE OBLICZA PRZESZŁOŚCI
Mirosław Ryszkiewicz, Morderstwo w alei Róż. Retoryczne funkcje historii w powieściach kryminalnych Tadeusza Cegielskiego, 89
Piotr Kallas, Literackie śledztwo jako źródło wielorakich przyjemności: studium Córki czasu Josephine Tey, 109
Magdalena Goik, W co się gra w Glatz?, 153
POWIEŚĆ KRYMINALNA SPOD ZNAKU PRL-U
Tadeusz Cegielski, Pod lupą śledczego. Krytyka i pseudokrytyka społeczna w powieści kryminalnej doby PRL, 165
Robert Dudziński, Tajemnice PRL-u. Wczesna powieść milicyjna wobec tradycji literatury kryminalnej, 201
Tadeusz Bujnicki, Kryminał jako zabawa. Narracje Joanny Chmielewskiej, 221
Elżbieta Gazdecka, Elementy powieści historycznej w twórczości Joanny Chmielewskiej, 233
HISTORIA I KRYMINAŁ RETRO
Wolfgang Brylla, Ile jest cukru w cukrze, czyli o historii w kryminale historycznym. Próba typologizacji, 247
Aneta Narolska, Kilka uwag o kryminale retro, 263
Adam Mazurkiewicz, Między nostalgią i (pop)kulturą. Casus: kryminał „retro”, 289
Ryszard Ćwirlej, Przemytnik historii. Wydarzenia historyczne – atrakcyjne dekoracje czy równorzędny bohater w pierwszej powieści Marka Krajewskiego?, 311
Informacje
Zobacz także
Piętnaście czarnych sukienek
Autor/Redaktor:
"Piętnaście czarnych sukienek" to kryminał autorstwa studentów I roku dziennikarstwa i komunikacji społecznej Uniwersytetu Zielonogórskiego. Publikacja powstała w ramach zajęć z twórczego pisania, które w zeszłym roku akademickim (2020/2021) prowadziła pani prof. Monika Kaczor.
Leksykalno-stylistyczne zjawiska w Trylogii i Krzyżakach Henryka Sienkiewicza
Autor/Redaktor: Leonarda Mariak
Tom studiów został poświęcony językowi Trylogii i Krzyżaków, czyli najważniejszym powieściom historycznym w dorobku pisarskim Sienkiewicza.
Tropy biograficzne. Bieg życia w narracjach literackich i kulturowych
Autor/Redaktor: Jakub Knap, Magdalena Dorota Roszczynialska, Katarzyna Wądolny-Tatar
Składające się na monografię teksty stanowią próby odpowiedzi na pytanie: jak się opowiada życie, z refleksją nad jego fazowością, liniowością, punktowością, węzłowością (węzłowatością) w biograficznych odsłonach. Fazy, linie, punkty, węzły – zdają się dobrze oddawać najważniejsze sposoby i kierunki konceptualnego, ale też graficznego, geometrycznego opisu biegu życia.
Miasto potencjalne. Warszawa w latach 1945-1980 w wybranych utworach prozy polskiej
Autor/Redaktor: Piotr Prachnio
Publikacja została poświęcona powojennej Warszawie z lat 1945–1980 oraz temu w jaki sposób uobecniła się ona w wybranych utworach Leopolda Tyrmanda, Stefana Kisielewskiego, Mirona Białoszewskiego, Pawła Hertza, Marii Dąbrowskiej, Tadeusza Konwickiego i Edmunda Niziurskiego.