Polish Studies Newsletter

New release

Added on: 14.09.2021
Literature studies

Kryminalne światy przeszłości

Publishing house::
ISBN:
978-83-7842-452-9

Niektórych, choć temat wielokrotnie był już podchwytywany i został odpowiednio naukowo opisany, może zdziwić informacja, że Stanisław Lem parał się również literaturą kryminalną. 

W literackim CV ojca chrzestnego science fiction widnieją Katar i Śledztwo – dwa tytuły, które z jednej strony strukturalnie odwołują się do kanwy brytyjskiej powieści detektywistycznej, by z drugiej swoją absurdalną, trącącą surrealizmem treścią nawiązywać do światów równoległych, do rzeczywistości nierzeczywistych. Oprócz tego Lem napisał też „sknocony”, bo niedokończony i zachowany we fragmencie, kryminał, a temu dyskursywnie bliżej jest do amerykańskiego czarnego kryminału pióra Raymonda Chandlera, któremu Lem oddaje cześć i chwałę, czy Erle’a Stanleya Gardnera, którego nazywa „Kraszewskim kryminału amerykańskiego”2, pozycjonując ich dosyć jasno w świecie literatury. À propos literatury. Ten sam Stanisław Lem poza wydaniem dwóch i pół powieści – wszystko na to wskazuje, że w celach zarobkowych – interesującym nas gatunkiem zajął się również w sensie poetologicznym. W zbiorze Wejście na orbitę można znaleźć jego teoretyczny esej z 1960 roku, w którym pochyla się nad historią kryminału, przedstawiając jego cechy charakterystyczne. Na końcu swoich przemyśleń Lem decyduje się dodatkowo na pewny prognostyk bazujący na serii zarzutów w stosunku do crime fiction. Z wielką dozą sceptycyzmu i dystansu autor Solaris podchodzi do kryminalnej materii.

[fragment wstępu]

List of contents

Wstęp – kryminalne światy przeszłości, historyczne światy kryminału, 7

KRYMINAŁ I WIEK XIX

Marta Ruszczyńska, W poszukiwaniu rodzimego Sherlocka Holmesa. Polska powieść kryminalna w XIX wieku, 17

Maria Berkan-Jabłońska, Powiastka sądowo-kryminalna na łamach lwowskich „Rozmaitości” lat trzydziestych i czterdziestych XIX w., 31

KRYMINAŁ NA PRZEŁOMIE XIX I XX WIEKU

ks. Grzegorz Głąb, Zbrodnia z Krakowem w tle – Kwiat śmierci Gabrieli Zapolskiej, 49

Iwona Przybysz, Co „pachnie kryminalną powieścią Conan Doyle’a”? Wczesna recepcja Mocnego człowieka Stanisława Przybyszewskiego jako przykład świadomości krytyki literackiej początku XX wieku wobec powieści kryminalnej, 69

RÓŻNE OBLICZA PRZESZŁOŚCI

Mirosław Ryszkiewicz, Morderstwo w alei Róż. Retoryczne funkcje historii w powieściach kryminalnych Tadeusza Cegielskiego, 89

Piotr Kallas, Literackie śledztwo jako źródło wielorakich przyjemności: studium Córki czasu Josephine Tey, 109

Magdalena Goik, W co się gra w Glatz?, 153

POWIEŚĆ KRYMINALNA SPOD ZNAKU PRL-U

Tadeusz Cegielski, Pod lupą śledczego. Krytyka i pseudokrytyka społeczna w powieści kryminalnej doby PRL, 165

Robert Dudziński, Tajemnice PRL-u. Wczesna powieść milicyjna wobec tradycji literatury kryminalnej, 201

Tadeusz Bujnicki, Kryminał jako zabawa. Narracje Joanny Chmielewskiej, 221

Elżbieta Gazdecka, Elementy powieści historycznej w twórczości Joanny Chmielewskiej, 233

HISTORIA I KRYMINAŁ RETRO

Wolfgang Brylla, Ile jest cukru w cukrze, czyli o historii w kryminale historycznym. Próba typologizacji, 247

Aneta Narolska, Kilka uwag o kryminale retro, 263

Adam Mazurkiewicz, Między nostalgią i (pop)kulturą. Casus: kryminał „retro”, 289

Ryszard Ćwirlej, Przemytnik historii. Wydarzenia historyczne – atrakcyjne dekoracje czy równorzędny bohater w pierwszej powieści Marka Krajewskiego?, 311

Information

Year of publication:
2021
Added on:
14 September 2021; 16:09 (Magdalena Jurewicz-Nowak)
Edited on:
14 September 2021; 16:11 (Piotr Bordzoł)

See also

29.09.2021
Literature

Piętnaście czarnych sukienek

Author/Editor:

"Piętnaście czarnych sukienek" to kryminał autorstwa studentów I roku dziennikarstwa i komunikacji społecznej Uniwersytetu Zielonogórskiego. Publikacja powstała w ramach zajęć z twórczego pisania, które w zeszłym roku akademickim (2020/2021) prowadziła pani prof. Monika Kaczor.

27.05.2020
Linguistics

Leksykalno-stylistyczne zjawiska w Trylogii i Krzyżakach Henryka Sienkiewicza

Author/Editor: Leonarda Mariak

Tom studiów został poświęcony językowi Trylogii i Krzyżaków, czyli najważniejszym powieściom historycznym w dorobku pisarskim Sienkie­wicza.

05.10.2018
Literature studies

Tropy biograficzne. Bieg życia w narracjach literackich i kulturowych

Author/Editor: Jakub Knap, Magdalena Dorota Roszczynialska, Katarzyna Wądolny-Tatar

Składające się na monografię teksty stanowią próby odpowiedzi na pytanie: jak się opowiada życie, z refleksją nad jego fazowością, liniowością, punktowością, węzłowością (węzłowatością) w biograficznych odsłonach. Fazy, linie, punkty, węzły – zdają się dobrze oddawać najważniejsze sposoby i kierunki konceptualnego, ale też graficznego, geometrycznego opisu biegu życia.

20.01.2023
Literature studies

Miasto potencjalne. Warszawa w latach 1945-1980 w wybranych utworach prozy polskiej

Author/Editor: Piotr Prachnio

Publikacja została poświęcona powojennej Warszawie z lat 1945–1980 oraz temu w jaki sposób uobecniła się ona w wybranych utworach Leopolda Tyrmanda, Stefana Kisielewskiego, Mirona Białoszewskiego, Pawła Hertza, Marii Dąbrowskiej, Tadeusza Konwickiego i Edmunda Niziurskiego. 

We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.