Biuletyn Polonistyczny

Nowość wydawnicza

Data dodania: 22.02.2019
Literaturoznawstwo

Literatura a polityka. Casus Pomorza i Kaszub

Literatura a polityka. Casus Pomorza i Kaszub, red. Daniel Kalinowski

Co to jest literatura, co zaś nazywamy polityką? Od odpowiedzi na takie właśnie pytania należy rozpocząć, zanim przyjdzie rozpatrywać bardziej szczegółowe kwestie… Odpowiedzi łatwych tutaj nie będzie, ponieważ pod definicją „literatura” może się kryć tak twórczość fikcjonalna, jak i pamiętniki, tak wysublimowane przykłady tropów stylistycznych, jak i najprostsze komunikaty tekstów publicystycznych. Podobnie jest w przypadku terminu „polityka”, który w swej semantycznej rozpiętości może odsyłać do bardzo namacalnych efektów sprawowania władzy, może wszakże być bardziej metaforyczny i odnosić się do ogólnie sformułowanego projektu wieloletnich działań np. w przestrzeni kultury.

Co to jest literatura, co zaś nazywamy polityką? Od odpowiedzi na takie właśnie pytania należy rozpocząć, zanim przyjdzie rozpatrywać bardziej szczegółowe kwestie… Odpowiedzi łatwych tutaj nie będzie, ponieważ pod definicją „literatura” może się kryć tak twórczość fikcjonalna, jak i pamiętniki, tak wysublimowane przykłady tropów stylistycznych, jak i najprostsze komunikaty tekstów publicystycznych. Podobnie jest w przypadku terminu „polityka”, który w swej semantycznej rozpiętości może odsyłać do bardzo namacalnych efektów sprawowania władzy, może wszakże być bardziej metaforyczny i odnosić się do ogólnie sformułowanego projektu wieloletnich działań np. w przestrzeni kultury.

Jeśli więc dzisiaj zestawiamy literaturę i politykę, to w sensie odsłonięcia specyficznych relacji, który czasami zbliżają, czasami zaś oddalają te dwie sfery. Niekiedy są to stosunki, które powodują, że literatura wraz ze swoimi twórcami, środowiskiem, oddziaływaniem staje się wyrazicielką zewnętrznych wobec niej czynników ideowych i jest traktowana służalczo jako metoda osiągania jakiegoś efektu społecznego. Czasami z kolei to świat polityki, głoszone idee, działacze, atmosfera i realia zostają przez literaturę opisane w atrakcyjnych lub zniechęcających barwach, a więc to literaci pełnią wówczas wiodącą i oceniającą rolę.

Nasza monografia obdarzona została wszakże ważnym podtytułem, który szeroką formułę „literatura a polityka” precyzuje do przypadków kultury Pomorza i Kaszub. W pierwszym odruchu czytelniczym można się zadziwić i zapytać dlaczego te właśnie regiony Polski miałyby mieć swoją odrębną od pozostałych części kraju specyfikę doświadczeń. Jednakże po przywołaniu kilku faktów historycznych i kulturowych staje się jasne, że to właśnie na Pomorzu i Kaszubach odbywała się przez wieki szczególnego typu rozgrywka pomiędzy tradycją polską, niemiecką a kaszubską. Wyglądała ona zresztą różnie na Kaszubach rozumianych jako terytorium od Słupska do Gdańska i od Bałtyku do Borów Tucholskich i na Pomorzu rozpatrywanym przez nas w wymiarze dzisiejszego terytorium od Wisły do Odry, od Bałtyku do Noteci i Warty. Choć w naszym zbiorze przedstawiamy zagadnienia dwudziestowieczne, nie ma wątpliwości, że źródłem dla nich były zjawiska istniejące już w średniowieczu, które wywołały w połowie dziewiętnastego wieku trzy dyskursy kulturowe; polski, niemiecki i kaszubski, dążące do wyrażenia autonomicznych celów tożsamościowych.

Spis treści

W załączniku

Zobacz także

22.06.2020
Literaturoznawstwo

EMIGRACJA KASZUBSKA. ZJAWISKO - LUDZIE - OŚRODKI

Autor/Redaktor: Daniel Kalinowski

Niniejsza praca zbiorowa zestawia ze sobą głosy autorów z Kaszub i z zagranicy, którzy prezentują swoje rozważania z własnej perspektywy badań. Ta różnorodność opisów została opanowana za sprawą podziału na materiały podlegające naukowemu rygorowi oraz na materiały publicystyczno‑osobiste. W ten sposób przedkładana do lektury praca może mieć walor tak akademicki, jak i źródłowy.

12.06.2018
Literaturoznawstwo

Polityki relacji w literaturze kobiet po 1945 roku, red. Aleksandra Grzemska, Inga Iwasiów

Autor/Redaktor:

Celem  projektu było przeanalizowanie, jak na formowanie kapitału kulturowego i literackiego wpływają między innymi praktyki pisarskie, dominujące estetyki, obiegi krytyczne, trendy wydawnicze, ale także wymiany międzypokoleniowe, „terapeutyzacja” dyskursów publicznych i prywatnych, emocjonalność i afektywność w polach społecznych, wytwarzanie pamięci, współczesna klasowość, zanurzenie czy przemieszczenie podmiotu w relacji. Wszystko to bowiem znajduje odzwierciedlenie w literaturze kobiet: prozie, poezji, auto- i biografiach, eseistyce, literaturze faktu i literaturze popularnej.

21.09.2019
Literaturoznawstwo

WIELKIE POMORZE. WOJNA I POKÓJ

Autor/Redaktor: Daniel Kalinowski

Ponownie stajemy dziś przed fenomenem kulturowym Wielkiego Pomorza. Po namyśle nad kwestiami omówionymi w opracowaniach: Mit i literatura (2009), Tożsamość i wielokulturowość (2011), Kultura i sztuka (2013), Wierzenia i religie (2015), Społecznoci i narody (2017), zastanawiamy się dzisiaj nad biegunowo wywołanymi hasłami: Wojna i pokój.

05.06.2020
Literaturoznawstwo

CEYNOWA (PRZE)PISANY

Autor/Redaktor: Daniel Kalinowski

W 2017 roku upłynęła dwusetna rocznica urodzin inicjatora ruchu tożsamości kaszubskiej Floriana Ceynowy. Tego typu postać inspiruje, aby także i dzisiaj poświęcić mu namysł i badania naukowe. Stąd też wieloautorska książka monograficzna Ceynowa (prze)pisany, która ma za zadanie zgromadzić wypowiedzi badaczy z różnych pomorskich ośrodków naukowych zajmujących się tradycją kaszubską i dokonać oceny dotychczasowych badań nad biografią i aktywnością intelektualną Floriana Ceynowy. 

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywanena Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Sprawdź informacje o plikach cookies.