W stronę lektury. Propozycje tekstów do opracowania lekcyjnego dla uczniów szkół podstawowych oraz gimnazjów

Wyzwania nowej rzeczywistości. Zamiast wstępu 11

Część pierwsza. Mity wiecznie żywe. By „czytać siebie i świat” 19
Wprowadzenie 21
1. Norwid i sprawa Sfinksa 24
Dlaczego warto? 24
W świecie sfinksów 26
Norwida poszukiwanie prawdy 27
Propozycja metodyczna 31
Materiały 41
2. Wieża Babel – historia „wiecznego” pomieszania i wizja kryzysu cywilizacji 44
Dlaczego opowieść o wieży Babel? 44
Kilka słów o micie Babel 45
Propozycja metodyczna 47
Biblijna opowieść o wieży Babel 47
Historia wieży Babel w ujęciu Anny Kamieńskiej 50
Analiza obrazu Pietera Bruegla Starszego i planszy z podręcznika
To lubię! 51
Nowa wieża Babel Andrzeja Mogielnickiego 53
Zamiast zakończenia 55
Materiały 56
3. Potomkowie Heraklesa – bohaterowie masowej wyobraźni 60
Herakles na godzinach polskiego? 60
Herakles – „ludzki” heros i synonim odwiecznej walki dobra ze złem 61
Propozycja metodyczna 65
Historia mitycznego siłacza na lekcjach języka polskiego 66
Bogactwo materiałów 68
Old Shatterhand i Winnetou – herosi Dzikiego Zachodu 69
Czterej muszkieterowie 70
Piraci – herosi? 71
Polski superbohater – Michał Wołodyjowski 72
Szlachetni rozbójnicy – Robin Hood i Zorro 72
Słynny detektyw Sherlock Holmes 74
Bohaterowie masowej wyobraźni 75
Zakończenie 80
4. O wartościach sportu i nie tylko. Nurmi Kazimierza Wierzyńskiego 82
Dlaczego Wierzyński? Dlaczego Nurmi? 82
Laur olimpijski i ozłocony poeta 83
Paavo Nurmi – mistrz nad mistrzami 84
Wierzyński i Nurmi w szkole 86
Czytanie Nurmiego 86
Tropem idei Pierre’a de Coubertina 88
Upadłe gwiazdy 89
Gdy współczesność bierze się za bary z tradycją 91
Materiały 93

Część druga. W poszukiwaniu lektury 97
Wprowadzenie 99
1. Gdy trzeba szybko dorastać… Most do Terabithii Katherine Paterson 103
Dlaczego Most do Terabithii? 103
Most do Terabithii na tle dorobku literackiego Katherine Paterson 104
Most do Terabithii – zarys fabuły, wartości lektury 106
Propozycja metodyczna 111
Dom, rodzina, szkoła – lekcyjne rozpoznania 111
W krainie wyobraźni 113
Narnia, Fantazjana i… Biblia 114
W magicznej Terabithii 117
Gdy do raju wkrada się śmierć 119
Alternatywnie 122
W klasach starszych 123
Materiały 124
2. Czy można być dorosłym pięciolatkiem? Moje drzewko pomarańczowe José Mauro de Vasconcelosa 129
Dlaczego warto czytać Moje drzewko pomarańczowe? 129
Vasconcelos – zarys biograficzny 130
Opowieść o Zezé, czyli rzecz o chłopcu, który szybko musiał się uczyć dorosłości 131
Projektowanie pracy 132
Pierwsza lekcja z Zezé, czyli wstępne świadectwa lektury 133
Rodzina małego bohatera 135
Dzieciństwo jak „nie-dzieciństwo” 136
Święty czas cierpienia 137
Przełamywanie samotności – w poszukiwaniu przyjaźni 142
Materiały 145
3. Stawić czoło złu. Zabić drozda Harper Lee 148
Dlaczego warto? 148
Zabić drozda i… jego autorka 149
Zarys fabularno-interpretacyjny utworu 150
Propozycja metodyczna 152
Alternatywnie 162
Materiały 164

Część trzecia. W poszukiwaniu ważnych tematów, wartościowych tekstów 175
Wprowadzenie 177
1. Historia niezwykłego napadu. Powrót taty Adama Mickiewicza 180
Ballady i romanse 181
Powrót taty na tle cyklu 183
Propozycja metodyczna i zarys interpretacji tekstu 184
Materiały 190
2. Jak czytać poezję w szkole podstawowej?
Ballada o zejściu do sklepu Mirona Białoszewskiego 193
O poezji Mirona Białoszewskiego, a zwłaszcza o Obrotach rzeczy 195
Ballada o zejściu do sklepu – zarys interpretacji wiersza 199
Lekturowy i metodyczny kontekst 205
Propozycja metodyczna 207
Możliwe porządki myślowe i zarys wstępnych rozwiązań 207
Lekcyjne czytanie wiersza Białoszewskiego 211
Próba podsumowania 213
3. „Są tacy, co zostają w domu, i tacy, co odchodzą”. Dolina Muminków w listopadzie Tove Jansson 214
Tove Jansson – pani od Muminków 215
Opowieści o Muminkach – saga dla młodych
czytelników i nie tylko 216
Dolina Muminków w listopadzie 221
„Sto mil ciszy” – zarys interpretacji tekstu 223
Projekt zajęć i uczniowskie świadectwa odbioru 228
Kilka słów na zakończenie 237
Materiały 237
4. „Wolej w okienko”, czyli praca nad sprawozdaniem w szkole podstawowej 242
Dlaczego sprawozdanie? 242
Sprawozdanie jako gatunek informacyjny 243
Dojrzewanie ku wartościom – wokół problematyki powieści Bahdaja 245
Propozycja metodyczna 246
Analiza fragmentu powieści Bahdaja 246
Analiza fragmentu relacji telewizyjnej 247
Próby komentowania „na żywo” 248
Analiza dwu przykładów sprawozdania sportowego 249
Porównywanie sprawozdania z powieści ze sprawozdaniem z gazet 250
Uczniowskie prace redakcyjne 251
Formułowanie uwag do „poradnika redakcyjnego” 252
Inne możliwości 253
Materiały 254
Nota bibliograficzna 259
Bibliografia 260