Przemiany językowe ludności regionu wodzisławskiego posługującej się gwarą śląską (na przykładzie wsi Olza i Odra)

W pracy doktorskiej przybliża się twórczość urodzonego w wielokulturowym Drohobyczu Andrzeja Chciuka. Istotą dysertacji jest zbadanie relacji między topiką miejsc a autobiografią pisarza: najpierw pogranicznego miasta, prowincji, a później australijskiej metropolii. Ciekawym zabiegiem wydaje się opis przemieszczeń pisarza jako efekt doświadczania przez niego migracji. W to pole interpretacyjne wpisane są także przemieszczenia czytelnicze, które poszerzają perspektywę ujęcia spuścizny Chciuka integralnie związanej z topografią miejsc. W pracy podejmuje się także kwestię roli bałaku, lwowskiej gwary, która ratuje tożsamość autora, a także stanowi pomost między dawnymi laty a teraźniejszością.

______________________

Głównym celem pracy pt. "Polszczyzna kresowa przeniesiona z województwa tarnopolskiego na ziemię głubczycką" było przedstawienie aktualnego stanu zachowania polszczyzny kresowej, którą posługują się mieszkańcy wsi ziemi głubczyckiej na Opolszczyźnie, przesiedleni z terenów wiejskich i miasteczek dawnego województwa tarnopolskiego na Kresach Południowo-Wschodnich. Podstawą analizy były dane zgromadzone w latach 2010-2014 od 47 informatorów mieszkających w 7 miejscowościach powiatu głubczyckiego (Głubczyce, Nowa Wieś Głubczycka, Grobniki, Pomorzowiczki, Branice, Debrzyca, Zawiszyce), reprezentujących trzy pokolenia kresowian. Najliczniejszą grupę, zaliczoną do I pokolenia kresowian, stanowili najstarsi mieszkańcy – przesiedleńcy urodzeni na Kresach (31 osób) we wsiach i miasteczkach znajdujących się w granicach pięciu powiatów województwa tarnopolskiego: borszczowskiego (Głęboczek), kamioneckiego (Szlązaki), zbaraskiego (Dobrowody, Kapuścińce, Sieniawa, Sieniachówka, Tarasówka, Zarodeczko), złoczowskiego (Wicyń), tarnopolskiego (Czartoria, Łuczka, Nastasów, Konopkówka), miasteczka – Zbaraż, Busk. Były to osoby w wieku od 60 do 87 lat zachowujące w mowie właściwości polszczyzny kresowej. Ponieważ celem pracy było również sprawdzenie, czy i w jakim zakresie zachowują się one w mowie ich potomków, eksploracją zostali objęci także przedstawiciele średniego i najmłodszego pokolenia.  Trójpodział na grupy pokoleniowe pozwolił zaobserwować, które cechy gwarowe zachowały się w mowie informatorów do dziś. Umożliwiło to otrzymanie pełniejszego obrazu zmian językowych, jakie dokonały się  (i wciąż dokonują) na przestrzeni lat w środowisku językowym kresowian.

Rozprawa doktorska została obroniona z wyróżnieniem 27 września 2017 r. na Wydziale Polonistyki UJ.