Wykład otwarty: dr hab. Ewa Grzęda Prof. UWr "W górach poetów i malarzy. Romantyczne wędrówki Polaków po Szwajcarii Saskiej".

Jeden z najpiękniejszych zakątków górskich Europy Środkowej rozciągający się wzdłuż koryta Łaby, rozsławiony przez znanych poetów i malarzy, obecnie wydaje się nieco zapomniany przez polskich amatorów górskich wędrówek.

Udokumentowana historia polskiej turystyki w Górach Połabskich i literackiej oraz artystycznej recepcji krajobrazu i kultury Szwajcarii Saskiej sięga pierwszych dekad XIX w. Natomiast początek i rozwój regularnego ruchu turystycznego w tym atrakcyjnym i malowniczo usytuowanym regionie przypada  na drugą połowę XVIII w. Niemieckojęzyczne opisy Szwajcarii Saskiej, pełniące w tym czasie funkcję przewodników, powstały już w pierwszym dziesięcioleciu XIX w. Polacy zaczęli odwiedzać Szwajcarię Saską w celach turystycznych stosunkowo wcześnie.  Eskalacja polskiego zainteresowania tamtejszymi górami miała miejsce w dobie romantyzmu. Wówczas malownicze szlaki (podstawowe zostały wytyczone na początku XIX w.), urozmaicone niezwykle zróżnicowanymi formacjami skalnymi, przemierzali także znani polscy poeci: Adam Mickiewicz, Edward Odyniec, Wincenty Pol, w niewielkim zakresie Juliusz Słowacki. Z tego okresu zachowało się kilka interesujących polskojęzycznych relacji pamiętnikarskich, bądź epistolograficznych, opisujących mikrowyprawy w Góry Połabskie, m.im. autorstwa Andrzeja Edwarda Koźmiana, Stanisława Deszerta, Antoniego Edwarda Odyńca, Klementyny z Tańskich Hoffmanowej czy Macieja Bogusza Stęczyńskiego.

Podczas anonsowanego wykładu postaramy się wykazać, że w pierwszej połowie dziewiętnastego wieku te niewysokie, acz malownicze góry Europy Środkowej, były przez Polaków chętnie odwiedzane, a ruch turystyczny na ich obszarze wpisuje się wyraźnie w historię polskiej turystyki górskiej. Ze względu na osobliwe walory estetyczne i przyrodnicze Szwajcarii Saskiej  recepcja krajobrazu tamtejszych gór stołowych, charakteryzujących się dużym nagromadzeniem urozmaiconych formacji skalnych, miała wpływ na rozwój wrażliwości estetycznej polskich romantyków. Bezpośredni kontakt z przyrodą i krajobrazem Szwajcarii Saskiej pełnił także ważną rolę w kształtowaniu wyobraźni przestrzennej polskich turystów i stanowił zachętę do eksploracji innych gór Europy i świata, m.in. Alp. Z kolei ze względu na udogodnienia wynikające z rozwoju infrastruktury turystycznej na terenie Szwajcarii Saskiej, ułatwiające odbywanie wycieczek na tym obszarze i ułatwiające niewyrobionym turystom dotarcie do najatrakcyjniejszych, a trudnodostępnych miejsc i obiektów, mikrowyprawy w Góry Połabskie wyznaczyły ważny etap w rozwoju turystyki górskiej na poziomie popularno-rekreacyjnym, towarzyskim i rodzinnym.  Powstałe w pierwszej połowie dziewiętnastego wieku polskojęzyczne relacje z wycieczek po Szwajcarii Saskiej są w związku z tym również godnym uwagi przejawem początków polskiej literatury podróżniczo-wyprawowej.