Biuletyn Polonistyczny

Aktualność

Odeszli
Data dodania: 08.09.2023

Zmarł Prof. Jan Kaczyński

O Janie Kaczyńskim, zmarłym czwartego września 2023 roku, profesorze Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, można by, a nawet należałoby napisać książkę biograficzno-wspomnieniową. Droga życiowa bowiem nieprosta i niełatwa, pełna niespodzianek, skłaniająca do refleksji nad naturą ludzką i jej przeznaczeniem — nacechowana koniecznością zmagania z przeciwnościami, mimo powszechnie okazywanej naszemu bohaterowi sympatii i życzliwości.

Z profesorem Janem Kaczyńskim (ur. 26 X 1928) zetknąłem się po raz pierwszy na studiach polonistycznych, które odbywałem w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie w latach 1984–1989. Profesor (wówczas jeszcze jako doktor) prowadził zajęcia z literatury modernizmu polskiego, przy czym szczególnie bliskie były mu dwa nazwiska: Jana Kasprowicza i Edwarda Abramowskiego. Tym dwóm przedstawicielom pokolenia belle époque poświęcił wiele lat studiów. Efektem między innymi praca doktorska Dramat Jana Kasprowicza „Marchołt”. (Studium monograficzne), obroniona na Uniwersytecie Warszawskim w 1973 roku, oraz dwie książki Myśl estetyczna Edwarda Abramowskiego (Olsztyn 1988) i Studia z historii idei w Polsce (Edward Abramowski i Jan Karol Kochanowski) (Olsztyn 1989). Łatwo zauważyć, że bliskie było profesorowi zawsze pogranicze literatury i filozofii, a zwłaszcza filozoficzne, religijne i estetyczne aspekty twórczości literackiej przełomu XIX i XX wieku. Nie da się jednak ukryć, że niejednokrotnie profesor wykraczał poza ten badawczy teren i sięgał po literaturę współczesną (Gombrowicz, Miłosz, Twardowski), jak również — z uwagi na swoje pochodzenie — interesował się badaniami dotyczącymi kultury i piśmiennictwa regionu kurpiowskiego.

Będąc studentem profesora, a później pracownikiem zatrudnionym w kierowanym przez niego Zakładzie Historii Literatury XIX Wieku, który później przekształcił się w Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, podziwiałem popularność, jaką cieszył się profesor wśród studentów. Wynikała ona z prowadzonego przezeń seminarium magisterskiego, zawsze obleganego i zawsze najliczniejszego spośród istniejących seminariów na filologii polskiej. Powodem były nie tylko kompetencje badawcze profesora, szerokość jego humanistycznych zainteresowań, wiedza czy oczytanie, ale przede wszystkim sposób, w jaki traktował każdego z seminarzystów, a więc wyrozumiałość, cierpliwość i życzliwość, przejawiana wobec nawet najbardziej opornych umysłów. Później dopiero dowiedziałem się, iż profesor przeszedł wszystkie szczeble kariery nauczycielskiej, zdobywając najpierw doświadczenie pedagogiczne w szkole podstawowej, gdzie pracował ponad 10 lat, a potem w szkole średniej, w której spędził lat 15.

Pomijam tutaj wszelkie otrzymane przez profesora nagrody i odznaczenia, jak również jego działalność społeczno-organizacyjną, trudno mi bowiem ogarnąć ilość towarzystw, stowarzyszeń, komitetów i klubów, których był członkiem. W środowisku humanistycznym Olsztyna pozostawał osobą znaną, utrzymującą wciąż kontakty towarzyskie, starającą się uczestniczyć w życiu kulturalnym i akademickim miasta. Zamieszczał czasem swoje wypowiedzi w lokalnej prasie. Nie ustawał zresztą w intelektualnych poszukiwaniach. Jakiś czas temu zaskoczył mnie na przykład pytaniem o współczesnego hiszpańskiego myśliciela Fernando Savatera.

Przede wszystkim był nauczycielem z powołania. Prowadził zajęcia dydaktyczne i wychowawcze z wiarą w trafność myśli Bertranda Russella: "Wychowanie jest kluczem do nowego świata". Jako credo osobowości i powinności nauczyciela — jednako ważne na wszystkich poziomach nauczania — przyjął maksymę Bogdana Nawroczyńskiego: „Bracie nauczycielu! Bądź człowiekiem gorącego serca, niezłomnego charakteru i niezależności umysłu! To twoje największe skarby. Od nich Twoja godność zawisła! Broń tych skarbów i obdarzaj nimi swoich uczniów".

Grzegorz Igliński

Informacje

Data dodania:
8 września 2023; 14:52 (Grzegorz Igliński)
Data edycji:
8 września 2023; 14:53 (Piotr Bordzoł)

Zobacz także

03.10.2024
Z życia polonistyk

Forum Akademickie o naszym projekcie

Na łamach najnowszego internetowego wydania "Forum Akademickiego" można przeczytać artykuł o projekcie "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Zachęcamy do lektury!

03.10.2024
Konkurs

II edycja konkursu Lupy Obscury

Archiwum Kobiet w Instytucie Badań Literackich PAN oraz Fundacja Archiwum Kobiet ogłaszają otwarcie II Edycji Konkursu na Najlepszą Niepublikowaną Rozprawę Naukową. Elektroniczną wersję rozprawy należy przesłać na adres archiwumkobiet@ibl.waw.pl w terminie do 31 stycznia 2025 roku.

03.10.2024
Z życia polonistyk

Wydanie specjalne Gazety Uniwersyteckiej poświęcone Zbigniewowi Herbertowi

Redakcja „Gazety Uniwersyteckiej” UG zaprasza do lektury wrześniowego numeru specjalnego, poświęconego Zbigniewowi Herbertowi, który 29 października 2024 roku obchodziłby setne urodziny. Autorzy i redaktorzy naukowi numeru położyli szczególny nacisk na ukazanie związków Herberta z Gdańskiem.

27.09.2024
Wydarzenie

Rozpoczęły się konsultacje „Profilu absolwenta” polskiej szkoły

W siedzibie Ministerstwa Edukacji Narodowej zaprezentowano propozycję dokumentu określającego wiedzę, umiejętności i kompetencje, które powinny być kształtowane u uczniów przedszkoli i szkół podstawowych. Ministerstwo i Instytut Badań Edukacyjnych zapraszają do konsultacji „Profilu” oraz udziału w dalszych pracach nad zmianami w edukacji.

22.09.2024
Odeszli

Zmarł Profesor Józef Bachórz

Środowisko polonistycze z głębokim żalem odebrało wiadomość o śmierci Profesora Józefa Bachórza, wybitnego literaturoznawcy i dydaktyka, autora opracowań formatujących kolejne pokolenia czytelników, studentów i badaczy.

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywanena Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Sprawdź informacje o plikach cookies.