Dzieciństwo w tłumaczeniu. Teksty kultury dla młodych odbiorców w przekładzie międzyjęzykowym/Tom 1 Nr 2 (2019):

Jaki wpływ na obecną w dziele wizję dzieciństwa oraz projektowanego od­biorcy mają rozmaite strategie przekładowe? W jaki sposób osiągnięte w prze­kładzie efekty są zależne od powszechnych wśród użytkowników i użytkowni­czek danego języka konstruktów dziecka, dzieciństwa oraz kultury dziecięcej i młodzieżowej? Odpowiedzi na te pytania poszukiwały współautorki drugiego numeru czasopisma Dzieciństwo. Literatura i Kultura, poświęconego między­językowemu przekładowi tekstów literatury i kultury dla młodych odbiorców. Zapraszamy zatem do lektury artykułów o „dzieciństwie w tłumaczeniu” zgro­madzonych w dziale „Studia”, a także tych opublikowanych w dziale „Varia” oraz artykułów recenzyjnych.

Teksty dotyczące głównego tematu tego numeru układają się w porząd­ku chronologicznym: od przekładów dzieł najstarszych po przekłady utworów najnowszych. Barbara Kaczyńska zaproponowała analizę morałów do trzech baśni Charles’a Perraulta w tłumaczeniach i adaptacjach Hanny Januszewskiej, Barbary Grzegorzewskiej i Mileny Kusztelskiej, uwzględniającą odmienną rzeczywistość językową i kulturową oraz zróżnicowane poglądy na związ­ki baśni z moralnością i dydaktyzmem w XVII-wiecznej Francji oraz w XX-i XXI-wiecznej Polsce. […] Eliza Pieciul-Karmińska […] zaprezentowała we własnym przekładzie i opracowaniu krytycznym trzy utwory Jacoba i Wilhelma Grimmów pocho­dzące z pierwszego wydania zbioru Kinder- und Hausmärchen (1812–1815) i nietłumaczone dotąd na język polski. Aleksandra Wieczorkiewicz przepro­wadziła analizę komparatystyczną pokrewieństw tekstowych łączących debiu­tancki utwór Stefanii Szuchowej zatytułowany Tajemnice motyli (1920) z opo­wieścią Jamesa Matthew Barriego Peter Pan in Kensington Gardens (1906) […]. O jedynych dotychczasowych przekładach picturebooka pt. Madeline (1939) Ludwiga Bemelmansa na język polski – autorstwa Zofii Kierszys i Małgorzaty Pietrzyk – napisała Karolina Olech […]. Joanna Kierska przyjrzała się z kolei strategiom translatorskim zastosowanym przez Jolantę Sztuczyńską i Jarosława Kiliana w przekładach na język polski tych samych dziesięciu tomów popularnej serii komiksowej Aste­riks (1962– ) René Goscinnego i Alberta Uderzo. Wreszcie, Natalia Paprocka i Agnieszka Wendel podjęły się ustalenia i opisania, w jaki sposób podejmuje się temat seksualności – objęty językowym i kulturowym tabu – w polskich przekładach edukacyjnych książek dla dzieci i młodzieży […]. W dziale „Varia” znalazły się trzy teksty. W dwuczęściowym artykule Olga Bukhina przeanalizowała subwersywną moc amerykańskiej, radziec­kiej i rosyjskiej literatury dziecięcej, odwołując się zarówno do klasycznych, jak i współczesnych utworów, a także wykorzystując Bachtinowską koncepcję karnawalizacji […]. Natalia Kuc z kolei poświęciła tekst baśni George’a MacDonalda Lekka księżniczka (1864) i jej musicalowej adaptacji na podstawie libretta Tori Amos i Samuela Adamsona, wystawionej w 2013 roku na deskach Royal National Theatre w Londynie […]. Ponadto, w numerze znalazły się cztery artykuły recenzyjne. Dwutomowe dzieło Natalii Paprockiej – Sto lat przekładów dla dzieci i młodzieży w Polsce. Francuska literatura dla młodych czytelników, jej polscy wydawcy i ich strategie (1918–2014) oraz Bibliografia polskich przekładów i adaptacji francuskiej litera­tury dla dzieci i młodzieży wydanych w latach 1918–2014 (oba tomy opubliko­wane w 2018 roku) – stało się przedmiotem refleksji Joanny Frużyńskiej. Han­na Paulouskaya zrecenzowała pracę Another History of the Children’s Picture Book: From Soviet Lithuania to India (2017) Giedrė Jankevičiūtė i V. Geethy. Tekst Doroty Rejter dotyczy dwóch monografii: Serce Pinokia. Włoska litera­tura dla dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1945–1989 Katarzyny Biernac­kiej-Licznar (2018) oraz Włoska literatura dla dzieci i młodzieży w zbliżeniach polskich Zofii Ożóg-Winiarskiej (2017), a artykuł Jana Zdunika – rozprawy Za­wsze niezakończona przeszłość. Dzieciństwo i jego sąsiedztwa w poezji polskiej drugiej połowy XX wieku (2017) Roberta Mielhorskiego.

(Od redakcji)