Sztuka jest najlepszą formą aktywizmu. Rozmowa z Dominiką Filipowicz [NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ I ZAANGAŻOWANIE #2]

Dlaczego ważne jest, by osoby z niepełnosprawnościami same opowiadały o swoich doświadczeniach - i w jaki sposób robią to poprzez literaturę? Jakie wyzwania wiążą się z próbą pisania o niepełnosprawności w sposób, który unika stereotypów i utartych schematów językowych? Jakie tematy i wątki związane z niepełnosprawnością wciąż pozostają niewidoczne w polskiej poezji? Jak poetyki tworzone przez osoby z niepełnosprawnościami kwestionują przyjęte normy estetyczne i polityczne? 

Dominika Filipowicz  (ur. 1997) – redaktorka młodoliterackiego pisma Trytytka. Nominowana w XXX edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina. W październiku 2025  roku nakładem wydawnictwa Wspólny Pokój wydaje swój debiutancki tom poetycki Gap, dotykający doświadczenia niepełnosprawności. Na polu akademickim zajmuje się studiami o niepełnosprawności (ang. disability studies) i suicydologią. Sama jest osobą z niepełnosprawnością, dlatego zaangażowanie na polu studiów o niepełnosprawności ma dla niej również personalne znaczenie. Jest członkinią nieformalnej grupy kobiet z niepełnosprawnościami Multifrenie. Mieszka w Warszawie.

Rozmowę przeprowadziła dr Magda(lena) Szarota, aktywistka i badaczka, ekspertka w projekcie „Polonistyka zaangażowana”. 

* * * 

Lista publikacji wymienionych w rozmowie:  

• Anna Adamowicz, Stłuc. Kręgosłup Tytani Skrzydło, Wrocław 2024.

• Rosemarie Garland-Thomson, Gapienie się, czyli o tym jak patrzymy i jak pokazujemy siebie innym, przeł. K. Ojrzyńska, Warszawa 2020.

• Karolina Kapusta, fuzja bordo, Kołobrzeg 2023.

• Marcin Podlaski, Czeznia, Kraków 2024.

• Tobin Siebers, Estetyka niepełnosprawności, przeł. K. Ojrzyńska, Warszawa 2023.

• Sharon Snyder, David Mitchell, Narrative Prosthesis: Disability and the Dependencies of Discourse, Ann Arbor 2000.

• Cheryl Marie Wade, I Am Not One of The (utwór), 1987.

Strony w mediach społecznościowych:

• Strona Wspólnego Pokoju: https://www.facebook.com/JazdowLAS

• Seminaria Wers i bruzda. Poezja jako dobro wspólne: https://www.facebook.com/events/2171874786586457

• Strona nieformalnej grupy kobiet z niepełnosprawnościami Multifrenie: https://www.facebook.com/profile.php?id=61565658313318

• Nabór do zina: https://www.facebook.com/events/1631878284155730

• Platforma badawcza na Uniwersytecie Jagiellońskim Disability Studies in East Europe - Reconfigurations: https://disability-in-easteurope.project.uj.edu.pl/en_GB

Prowadząca: Magdalena Szarota

Realizacja techniczna: Klaudia Muca

Współpraca: Ewa Pakalska, Mariola Wilczak

 Seria podcastu „Spotkania Biuletynu”, zatytułowana „Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu „Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata”. Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01).

Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details

* * * 
Intro i outro
Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
Producent: Torba reportera i podcastera

Identyfikacja wizualna i projekt okładki: Klaudia Węgrzyn
 
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl