New release
Bielsko-Biała: małe centrum świata
Prof. Anna Węgrzyniak w recenzji wydawniczej książki Marka Bernackiego Bielsko-Biała: małe centrum świata nazwała ją „intelektualną biografią bielszczanina, który przedstawia odbiorcy „miłosny” związek z rodzinnym miastem.
Każdy z zebranych tu trzydziestu tekstów wiąże się z miastem rodzinnym autora, które obdarowało go możliwością realizowania pasji polonistycznej i pracy naukowej, a także odkrywania niezwykłych walorów rodzinnej ziemi – historycznych, kulturowo-artystycznych, geograficznych”.
W książce, obok esejów autobiograficznych znalazły się szkice pisane w latach 2000-2020, w większości poświęcone wybranym aspektom życia literackiego, historii, kultury i sztuki naszego miasta. Przeczytać można m.in. o beskidzkiej wyprawie Czesława Miłosza i Jerzego Andrzejewskiego (w lutym 1939 r.), o literackim portrecie przedwojennego Bielska w powieści Jana Józefa Szczepańskiego Polska jesień, o odkrytej przez dra Jacka Proszyka zapomnianej bialskiej pisarce i animatorce życia kulturalnego Kazimierze Alberti, o uhonorowanych w 1996 roku prestiżową Nagrodą Kościelskich Zapiskach z nocnych dyżurów Jacka Baczaka, o oryginalnej homiletyce ks. Eugeniusza Burzyka (Kazania Mikuszowickie) i ks. bpa Pawła Anweilera. Autor omawia tetralogię ks. prof. Tadeusza Borutki poświęconą związkom Karola Wojtyły – Jana Pawła II z ziemią bielską, przybliża zawartość tomu poezji Gościna Mirosława Dzienia, pisze także o debiutach młodych bielskich poetek. W książce znalazły się ponadto szkice poświęcone sztuce i architekturze sakralnej, pomnikom ioraz tablicom pamiątkowym naszego miasta. Wspomniana została monografia o Ignacym Bieńku oraz książka Jacka Proszyka Życie według wartości poświęcona historii bialskich i bielskich Żydach, którzy współtworzyli historię Bielska i Białej. Całość wieńczy wspomnienie o Mariuszu Handzliku, bielszczaninie i wysokim urzędniku w Kncelarii Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, który zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie smoleńskiej. Ważnym elementem książki Marka Bernackiego są wywiady – jeden z nich autor przeprowadził z prof. Anną Węgrzyniak i prof. Tomaszem Stępniem – oboje w barwny sposób opowiadają o początkach oraz blaskach i cieniach akademickiej polonistyki w ATH.
W dniu 23 listopada 2021 r. w Książnicy Beskidzkiej w Bielsku-Białej miało miejsce spotkanie autorskie promujące książkę Bielsko-Biała: małe centrum świata, które poprowadził znany bielski polonista mgr Krzysztof Płatek (zob. fotorelację autorstwa Macieja Barcika).
Książka jest dostępna pod adresem: http://polka.ath.bielsko.pl/wp-content/uploads/2021/12/Ma%C5%82e-centrum-%C5%9Bwiata.pdf
List of contents
Wstęp 7
I. Eseje autobiograficzno-wspomnieniowe 9
1.1. Moje małe centrum świata 11
1.2. Wspomnienie o Janinie i Adamie Bernackich 23
1.3. Prawie rodzinna szkoła. O stuleciu LO im. Mikołaja Kopernika 31
II. Szkice krytycznoliterackie, recenzje, wstępy, omówienia 39
2.1. Czesław Miłosz w Beskidach 41
2.2. Kazimiera Alberti – zapomniana (i przywrócona) legenda 49
2.3. Bielsko w powieści Jana Józefa Szczepańskiego Polska jesień 57
2.4. Literacko-metafizyczne medytacje. O Zapiskach z nocnych dyżurów Jacka Baczaka 65
2.5. Motywy luterańskie w powieści Jerzego Pilcha Inne rozkosze 69
2.6. Homiletyka w dobie Internetu. O Kazaniach mikuszowickich ks. Eugeniusza Burzyka 83
2.7. Atlantyda przywrócona. O książce Jacka Proszyka Życie według wartości 91
2.8. Między strunami kultury. O wystąpieniach i kazaniach ks. biskupa Pawła Anweilera 97
2.9. „Bielsko – to ja jestem w domu!”. O tetralogii papieskiej ks. prof. Tadeusza Borutki 101
2.10. Brat Papieża. O filmie Stanisława Janickiego 107
2.11. Wincenty Bałys – nieznany przyjaciel Karola Wojtyły. O książce Marty Burghardt 111
2.12. Obiecujący debiut poetycki. O tomie wierszy Joanny Krawczyk Niedowierzanie 117
2.13. Najważniejsza jest miłość. O tomie wierszy Renaty Morawskiej Było, minęło, jest 123
2.14. Poezja eschatologicznej nadziei. O tomie wierszy Mirosława Dzienia Gościna 129
2.15. O poezji starobielskich Sióstr Redemptorystek 139
2.16. Poeci Nowej Fali w Bielsku-Białej 145
III. Teksty o sztuce i architekturze 151
3.1. Zabytkowe drewniane kościoły w Bielsku-Białej i okolicach 153
3.2. Przewodnik po zabytkowym kościele pw. św. Stanisława w Starym Bielsku 171
3.3. Pomniki, figury pomnikowe, tablice pamiątkowe i rzeźby plenerowe w Bielsku- -Białej 177
3.4. Ignacy Bieniek – artysta przypomniany. O książce Krzysztofa Gronia 193
3.5. Ocalić od zapomnienia. O (byłym) Ośrodku Harcerskim w Górkach Wielkich- -Sojce 199
IV. O środowisku akademickim i filologii polskiej w ATH – szkice, wywiady, wspomnienia 205
4.1. Akademicka polonistyka w Bielsku-Białej (2002–2021) 207
4.2. Założyciele bielskiej polonistyki. Wywiady z prof. Anną Węgrzyniak i prof. Tomaszem Stępniem 219
4.3. Bielsko czeka na swoją epopeję! Wywiad dla Portalu Kultury, Sztuki i Rozrywki w Bielsku-Białej 233
4.4. Doktorat honoris causa ATH dla biskupa Tadeusza Rakoczego 241
4.5. Pamięci Mariusza Handzlika 247
Nota bibliograficzna 251
Nota autorska 255
Indeks osób związanych z Bielskiem-Białą i Podbeskidziem 257
Information
See also
Twórczość Wiesława Kazaneckiego oraz laureatów nagrody literackiej jego imienia
Author/Editor: Marek Kochanowski, Katarzyna Sawicka-Mierzyńska
Książka stanowi czwartą publikację z serii „Biała Seria. Podlaski Regionalizm Literacki” i została poświęcona twórczości patrona oraz laureatów Nagrody Literackiej Miasta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego. Znalazły się w niej artykuły badaczy wywodzących się z białostockiej polonistyki, jak też reprezentantów ośrodków akademickich z Krakowa, Poznania i Katowic.
Poetyka ekstremalna oraz inne noty o liryce i krytyce współczesnej
Author/Editor: Jerzy Madejski
Nakładem wydawnictwa Pasaże ukazała się nowa książka profesora Jerzego Madejskiego, zbierająca jego szkice o poezji współczesnej.
Marcin Bielski. Kronika, to jest historyja świata
Author/Editor: Dorota Aniela Kozaryn, Dariusz Andrzej Śnieżko
Najnowsze opracowanie Kroniki Marcina Bielskiego jest niezwykłym wydarzeniem edytorskim istotnym nie tylko dla badaczy szesnastowiecznej literatury polskiej, historyków historiografii, studentów filologii polskiej i historii, ale także przedstawicieli kulturoznawstwa oraz antropologii.
Liryka i aksjologia. Rozmowy o poezji i sztuce polskiej przełomu XX i XXI wieku
Author/Editor: Marek Bernacki, Mirosław Włodzimierz Dzień
Książkowy dwugłos bielskich profesorów — Marka Bernackiego i Mirosława Dzienia — stanowi wyrazisty i ważny gest obrony humanistyki przed „aksjologiczną nikczemnością” przybierającą różnorakie maski scjentyzmu (quasi-naukowości i quasi-obiektywizmu), relatywizmu, czy też hegemonii „wolnego rynku” przekształcającego uniwersytet w korporację. [...] Zbiór studiów i szkiców połączonych tytułową formułą Liryka i aksjologia [...] zawiera swoiste wyznanie wiary w senso- i kulturotwórczą moc tekstu. Wbrew licznym (po)nowoczesnym tendencjom „nihilującym” sens, znaczenie, osobę autora, spójność tekstu autorzy tomu Liryka i aksjologia deklarują swoje przywiązanie do hermeneutycznej i fenomenologicznej tradycji.