New release
Studia nad językiem Józefa Weyssenhoffa, cz. 2. Elementy kresowe w powieściach cyklu litewskiego
Elementy kresowe w powieściach cyklu litewskiego stanowią drugą część Studiów nad językiem Józefa Weyssenhoffa (część pierwsza: Język młodzieńczej korespondencji do Konstantego Marii Gorskiego, Kielce 2019, dotyczyła charakterystycznych zjawisk językowych obecnych w prywatnych listach przyszłego pisarza kierowanych w latach szkolnych i uniwersyteckich do kuzyna i serdecznego przyjaciela). Tym razem przedmiotem działań badawczych stały się różnego rodzaju zjawiska peryferycznej odmiany polszczyzny zwanej północnokresową utrwalone w trzech utworach literackich piewcy historycznych Kresów Wschodnich (Unia, Sobol i panna, Puszcza). Wybrane powieści stanowią wiarygodne źródło wiedzy o terytorialnym wariancie polszczyzny północnokresowej. Utrwalone w nich fakty językowe są nie tylko świadectwem regionalnej odmiany polszczyzny usytuowanej na dawnych Kresach Północno-Wschodnich, ale też dostarczają informacji na temat chronologii niektórych właściwości (gramatycznych i leksykalno-semantycznych), pozwalają zweryfikować i niejednokrotnie uzupełnić dostępne opisy zjawisk kresowych.
Trzon rozprawy stanowi więc charakterystyka regionalnych właściwości północnokresowych wynotowanych z badanych tekstów literackich. Znalazły się tu zjawiska językowe dotyczące wszystkich podsystemów języka: fonetyczne, fleksyjne, składniowe, słowotwórcze i leksykalne. Działania badawcze obejmowały: opis, omówienie funkcji pełnionych w utworach oraz ocenę autentyczności (w oparciu o odpowiednią literaturę przedmiotu) wynotowanych faktów językowych.
Na podstawie zebranego i scharakteryzowanego materiału można wysnuć następujące wnioski ogólne:
– o tym, które właściwości pisarz uznawał za typowe dla północnokresowej odmiany polszczyzny, świadczy sposób prowadzenia stylizacji językowej oraz umieszczane bezpośrednio w tekście zasadniczym lub przypisach dodatkowe odautorskie objaśnienia;
–literacki przekaz Weyssenhoffa odwzorowujący jakość, społeczne zróżnicowanie i charakterystyczne cechy polszczyzny północnokresowej drugiej połowy XIX i początków XX w. ma wartość dokumentarną. Zawarty w powieściach obraz tej polszczyzny stanowi cenny materiał i źródło wiedzy na temat polszczyzny litewskiej, zwłaszcza na opisanej przez pisarza części Kowieńszczyzny i białoruskiego Polesia.
Information
See also
Opozycja antyreżimowa w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w latach 1956-1989
Author/Editor: Justyna Błażejowska
Wydane wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej
Frazeologiczne innowacje uzupełniające współczesnej polszczyzny. Studia
Author/Editor: Jolanta Ignatowicz-Skowrońska
Opisane w książce zjawiska przekonują, że zasób frazeologiczny polszczyzny podlega dziś licznym przeobrażeniom.
Nowe, nowsze, najnowsze. O zmianach we współczesnej polszczyźnie
Author/Editor: Ewa Kołodziejek
Książka zawiera teksty autorstwa Ewy Kołodziejek opublikowane w latach 2008–2016 w rożnych czasopismach i tomach zbiorowych.
500-lecie demokracji. Historia i perspektywy
Author/Editor: Krystyna Krawiec-Złotkowska
Tom zawiera referaty przedstawione na sympozjum naukowym pt. 500-lecie reformacji. Wielość perspektyw, które odbyło się 7 grudnia 2017 roku w Słupsku, w Zamku Książąt Pomorskich.
