Polish Studies Newsletter

Event

Date of the event: 22.11.2023 - 25.11.2023
Added on: 20.11.2023

Czytane, pisane, oglądane. Tatry w literaturze

Type of the event:
Conference
City or town:
Zakopane

Czy można opisać Tatry – a nawet napisać je na nowo?

Inspiracji do nowego odczytania Tatr i literatury tatrzańskiej będą szukać uczestnicy konferencji naukowej Czytane, pisane, oglądane. Tatry w literaturze, która odbędzie się w dniach 22-25 listopada br. w Muzeum Kornela Makuszyńskiego, literackiej filii Muzeum Tatrzańskiego im. dr. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem.

z materiałów promocyjnych Organizatora / fotografia Kornela Makuszyńskiego ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego

Zygmunt Vogel, autor pierwszej panoramy Tatr od strony polskiej (północnej) najprawdopodobniej nigdy w tych górach nie gościł – znał je m.in. z opisów Stanisława Staszica. Od kiedy istnieje słowo, pośredniczy ono w doświadczaniu krajobrazu. Literatura zawsze była – i jest – możliwością wyobrażonego świata, często kotwiczyła swoje potencjały inspiracji właśnie w Tatrach.

Marzenie wędrowania po górach jest naszym wspólnym doświadczeniem, które można odnaleźć w literaturze dawnej i współczesnej, a krańcowość doznań związanych z surowością natury i jej pięknem uzyskiwała zróżnicowane formy reprezentacji.

Przyjrzymy się tym zagadnieniom wspólnie, wspinając się po ścieżkach czujnej interpretacji twórczej, dyskutując i szukając inspiracji do nowego odczytania Tatr i literatury tatrzańskiej.


PROGRAM KONFERENCJI:

22 listopada 2023 (środa)

10.30 – 11.00 Otwarcie konferencji

• Powitanie – Michał Murzyn, Dyrektor Muzeum Tatrzańskiego im. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
• „Szlakami literatury w Tatrach. Idea konferencji” – dr hab. Bianka Rolando, prof. UAM oraz dr Kinga Nędza-Sikoniowska, koordynatorka Muzeum Kornela Makuszyńskiego, filia MT

Panel „Tatry pisarzy”
Prowadzenie: Bianka Rolando

• 11.00 – 11.20 dr hab. Marceli Olma, prof. UKEN (Kraków), „Językowo-kulturowy obraz Tatr w sonetach Wincentego Byrskiego (1870-1939)”

• 11.20 – 11.40 dr Małgorzata Peroń (Lublin), „Requiem dla gór, przyjaciół i siebie («Album tatrzańskie» Jarosława Iwaszkiewicza)”

• 11.40 – 12.00 dr Łukasz Lewkowicz (Lublin), „Rzecznik ochrony Tatr: Jan Gwalbert Pawlikowski i jego publicystyka na rzecz utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego”

• 12.00 – 12.20 mgr Karol Jaworski (Warszawa) „Tatrzańskie numinosum Jana Kasprowicza”

12.20 – 13.05 Dyskusja

13.05 – 13.35 Przerwa kawowa

Panel „Wspinaczki Tadeusza Micińskiego"
Prowadzenie: Kinga Nędza-Sikoniowska

• 13.35 – 13.55 dr Fryderyk Nguyen (Wrocław), „Tatrzański krajobraz w «Nietocie» Tadeusza Micińskiego jako miejsce rozwoju idei transhumanistycznych”

• 13.55 – 14.15 dr Wojciech Trela (Rabka-Zdrój), „Dekonfiguracja czasoprzestrzeni tatrzańskiej w «Nietocie» Tadeusza Micińskiego”

• 14.15 – 14.35 dr hab. Bianka Rolando, prof. UAM (Poznań), „Chram natury w ruchu. Przyroda tatrzańska i jej sakralizacje w wybranych wierszach Tadeusza Micińskiego”

14.35 – 15.20 Dyskusja

18.00 Wydarzenie towarzyszące: „Wieczór pamięci prof. Jacka Kolbuszewskiego”

Wieczór pamięci prof. Jacka Kolbuszewskiego - plakat

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Profesor Kolbuszewski był autorem wielu tatrzańskich publikacji. Zainicjował i redagował serię wydawniczą „Góry – Literatura – Kultura”. W latach 1991–2012 był członkiem Rady Muzeum Tatrzańskiego (przez dwie kadencje pełnił funkcję jej przewodniczącego).

O Profesorze opowie Ewa Grzęda z Uniwersytetu Wrocławskiego, redaktorka rocznika „Góry – Literatura – Kultura”. Spotkanie poprowadzi Maria Kościelniak-Woźniak.

Wstęp wolny w ramach promocji Muzeum Tatrzańskiego.

23 listopada 2023 (czwartek)

Panel „«Pępek świata». Zakopane miejscem spotkań i twórczości”
Prowadzenie: Bianka Rolando

• 9.30 – 9.50 prof. dr hab. Maria Jolanta Olszewska (Warszawa), „Zakopane i Tatry w «krzywym zwierciadle», czyli «Baczmaha» Mieczysława Gwalberta Pawlikowskiego i «Zakopanoptikon» Andrzeja Struga”

• 9.50 – 10.10 dr Małgorzata Vražić (Zagrzeb), „Zakopiańczyk z wyboru, lovranin z konieczności”

• 10.10 – 10.30 dr Bohdan Tychołoz [Tykholoz], prof. LUN (Lwów), „Demiurdzy karpackich Aten: Stanisław Witkiewicz i Iwan Franko na skrzyżowaniach mitów i losów”

10.30 – 11.15 Dyskusja

11.15 – 11.45 Przerwa kawowa

Panel „Zachwyt, trwoga, kontemplacja. Góry jako doświadczenie wewnętrzne”
Prowadzenie: Kinga Nędza-Sikoniowska

• 11.45 – 12.05 dr Eliza Kącka (Warszawa), „«Mroczne Tatry». Cztery świadectwa obcości”

• 12.05 – 12.25 mgr Lidia Kamińska (Kraków), „Zachwyt zmysłów, czyli afektywność impresjonizmu. O liryce tatrzańskiej Kazimierza Przerwy-Tetmajera”

• 12.25 – 12.45 dr hab. Małgorzata Domagalska, prof. UŁ (Łódź), „«Gdy wieje wiatr…» Tatry w polskim kryminale współczesnym”

12.45 – 13.30 Dyskusja

13.30 – 14.00 Przerwa kawowa

Panel „Tatry kobiet”
Prowadzenie: Bianka Rolando

• 14.00 – 14.20 dr Anna Pigoń (Wrocław), „Czy Giewont jest kobietą? O tatrzańskiej Feminie”

• 14.20 – 14.40 mgr Andrzej Chowaniec (Kraków), „Rola Tatr w kontekście postaci kobiecych w twórczości Kazimierza Przerwy-Tetmajera”

14.40 – 15.25 Dyskusja

18.00 Wydarzenie towarzyszące

„«Na Giewont się patrzy» – słuchowisko radiowe na podstawie książki Barbary Caillot i Aleksandry Karkowskiej”

"Na Giewont się patrzy" - sluchowisko radiowe (plakat)

 

 

 

 

 

 

 

Spotkanie z autorkami książki oraz autorem muzyki do słuchowiska Krzysztofem Trebunią-Tutką.

Autorki książki przedstawią genezę i ewolucję projektu ”Na Giewont się patrzy”, od pomysłu, poprzez zbieranie wywiadów i fotografii z szuflad najstarszych górali ze Skalnego Podhala, na stworzeniu książki i realizacji słuchowiska radiowego kończąc.

Po tym wprowadzeniu wspólne wysłuchamy słuchowiska - będzie to niecodzienny teatr wyobraźni, łączący tekst i formę.

Wstęp wolny w ramach promocji Muzeum Tatrzańskiego.

24 listopada 2023 (piątek)

Panel „«Pępek świata». Miejsca symbole”
Prowadzenie: Kinga Nędza-Sikoniowska

• 9.30 – 9.50 mgr Maciej Krupa (Zakopane), „Motyw Giewontu w literaturze współczesnej”

• 9.50 – 10.10 mgr Wojciech Szatkowski (Zakopane), „«W stronę Pysznej» – schronisko na kartach książki zachowane”

10.10 – 10.55 Dyskusja

10.55 – 11.25 Przerwa kawowa

Panel „Więcej niż podróż”
Prowadzenie: Bianka Rolando

• 11.25 – 11.45 dr hab. Ewa Grzęda, prof. UWr (Wrocław), „Ramię w ramię z Chałubińskim. Opisy dróg na Łomnicę i do Morskiego Oka w relacjach Bronisława Rajchmana – uczestnika wycieczek odbytych «pod wodzą Tytusa Chałubińskiego»”

• 11.45 – 12.05 mgr Ewa Kolbuszewska (Wrocław), „Symbolika motywów akwatycznych w literackich opisach Tatr epoki romantyzmu”

• 12.05 – 12.25
dr hab. Karol Samsel (Warszawa), „«Dziennik podróży do Tatrów» Seweryna Goszczyńskiego w kontekście alpejskich dzienników podróżniczych XVIII i XIX wieku”

12.25 – 13.10 Dyskusja

13.10 – 13.40 Przerwa kawowa

Panel „Tatry na przecięciu sztuk”
Prowadzenie: Kinga Nędza-Sikoniowska

• 13.40 – 14.00 dr Magdalena Lachman (Łódź), „Współczesne opowieści o Tatrach w splocie słowa i obrazu”

• 14.00 – 14.20 mgr Magdalena Ewa Nosowska (Radom), „«(...) nie można lekceważyć aforyzmów. Jest to klapa bezpieczeństwa dla wysokiego ciśnienia myśli». Utwór sceniczny «Król Nikodem» Rafała Malczewskiego i Ferdynanda Goetela jako awangardowa inspiracja krajobrazem zakopiańskim”

• 14.20 – 14.40 Katarzyna Dębińska (Poznań), „Natura-słowo-obraz. Tatry w twórczości Rafała Malczewskiego”

14.40 – 15.25 Dyskusja

25 listopada 2023 (sobota)

12.00 Wydarzenie towarzyszące*

„Tatry w literaturze – literatura w Tatrach. Spotkanie poetyckie w Schronisku Górskim PTTK na Hali Ornak”

Udział wezmą:
Teresa Bachleda-Kominek (Zakopane),
Miłosz Biedrzycki (Kraków),
Bianka Rolando (Poznań)
Adam Wiedemann (Warszawa).

* W razie załamania pogody organizator zastrzega sobie prawo zmiany miejsca spotkania


Organizator konferencji:

Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, www.muzeumtatrzanskie.pl


Koordynatorki konferencji:

dr hab. Bianka Rolando – prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, poetka, artystka sztuk wizualnych. Autorka książek poetyckich i teoretycznych z zakresu sztuki, w 2024 roku ukaże się jej książka „Nasze Zakopane” (wyd. BOSZ). Zajmuje się badaniem relacji sztuki i literatury.

dr Kinga Nędza-Sikoniowska – koordynatorka Muzeum Kornela Makuszyńskiego, filii Muzeum Tatrzańskiego. Bada kulturę miast XX wieku i jej związki z nowoczesnością. Autorka książki „Nowoczesne. O syberyjskich miastach okresu radzieckiego” (wyd. WUJ, 2021).

(Informaje pochodzą od Organizatora konferencji).

Information

Address:
Muzeum Kornela Makuszyńskiego, literacka filia Muzeum Tatrzańskiego im. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem (willa Opolanka, ul. Kazimierza Przerwy-Tetmajera 15, Zakopane)
Added on:
20 November 2023; 16:59 (Mariola Wilczak)
Edited on:
21 November 2023; 15:33 (Mariola Wilczak)

See also

We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.