Event
Dzisiejszy XIX wiek
Zakład Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski oraz Zakład Historii Literatury Romantyzmu Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego zapraszają na ogólnopolską konferencję naukową "Dzisiejszy XIX wiek", która odbędzie się w dniach 6–7 grudnia 2024 w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego.
Celem spotkania jest stworzenie płaszczyzny do dyskusji nad współczesnym postrzeganiem XIX wieku, jego literatury i kultury. Proponujemy podjęcie próby opisania jego dziedzictwa z perspektywy nowych metod badawczych, aktualnych potrzeb edukacji polonistycznej, dzisiejszych kontynuacji XIX-wiecznych wątków oraz kontrowersji, jakie w dyskursie publicznym wzbudza niekiedy treść utworów pochodzących z tego stulecia. Chcemy zastanowić się, czy w mocy pozostają słowa Czesława Miłosza wskazującego, że „tam nasz początek”, czy też staliśmy się ludźmi, o których Witkacy pisał, iż „będą tworzyć nowe życie jakościowo niepodobne do naszego”. Czy w obecnej dobie XIX wiek wciąż jest widziany jako „wielkie stulecie Polaków” (Alina Witkowska), czy też nośniejsze są obecnie inne tradycje – a być może przestało to po prostu mieć znaczenie?
Od dłuższego czasu w badaniach literackich funkcjonuje kategoria dziewiętnastowieczności opisująca literaturę tego czasu jako jedną formację kulturową, różnorodną w swoich przejawach, lecz spójną pod względem światopoglądowej tożsamości. Stulecie to naznaczyły punkty odniesienia: odczucie zmienności dziejów, idea postępu, antynomie (rozum – uczucia, społeczeństwo – jednostka, nauka – wiara), wartości takie jak nowość, młodość, niepodległość, a przede wszystkim wolność. Badania Marii Janion i Tomasza Burka, późniejsze rozważania m.in. Tomasza Sobieraja, Józefa Bachórza, Wiesława Rzońcy, Janusza Maciejewskiego czy Ewy Paczoskiej, ukazały liczne korzyści, jakie niesie ten sposób lektury literatury dziewiętnastowiecznej. Często pomaga on lepiej zrozumieć jej specyfikę niż podział na okresy romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski – przydatny w szkolnej i akademickiej dydaktyce, ale sztucznie zaburzający całościowy ogląd stulecia, bardzo istotnego jako punkt wyjścia dla nowoczesności. Dlatego też sugerujemy spojrzenie na XIX wiek całościowo, w kontekście długiego trwania, obejmując przedział lat 1795-1918.
Zapraszamy do udziału w konferencji osoby zajmujące się badaniami z zakresu literaturoznawstwa, kulturoznawstwa, socjologii, językoznawstwa, historii i historii sztuki, pedagogiki, psychologii oraz innych dziedzin humanistyki i nauk społecznych, zainteresowane kulturą XIX wieku. Zachęcamy do podjęcia następujących wątków:
- zastosowanie współczesnych metod badań literackich do lektury tekstów z XIX wieku, np. ekokrytyka, geopoetyka, gender studies, animal studies, socjoekonomika, fizjonomika, widmontologia, poetyka postpamięci i inne,
- ryzyko anachronizmu i nadinterpretacji przy stosowaniu nowych perspektyw w badaniach literatury XIX wieku,
- dzisiejsze postrzeganie kategorii dziewiętnastowieczności, kwestia periodyzacji w badaniach literackich i w edukacji polonistycznej,
- wielkie problemy i dylematy literatury dziewiętnastowiecznej we współczesnej kulturze i literaturze, kontynuacje, stałość paradygmatów XIX-wiecznych,
- obecność dziewiętnastowiecznych motywów w mediach innych niż literatura (filmy, seriale, gry, komiksy i inne),
- kontrowersje wokół utworów literackich XIX wieku; pytania o kolonializm, europocentryzm, rasizm, mizoginizm, antysemityzm i inne,
- współczesny odbiór literatury dziewiętnastowiecznej, szczególnie wśród młodych pokoleń, a także propozycje, w jaki sposób rozmawiać o XIX-wiecznych tekstach w edukacji szkolnej,
- reinterpretacja dziewiętnastowiecznych utworów, nowe odczytania, polemiki,
- model dziewiętastowieczności w literaturach innych niż polska.
Jesteśmy otwarci także na inne zagadnienia związane z tematyką konferencji.
Zgłoszenia przyjmujemy do 13 października poprzez formularz: https://forms.office.com/e/bb7Hp0hgBB. Do 20 października zostaną rozesłane informacje o kwalifikacji tematów na konferencję. Po konferencji planujemy publikację zgłoszonych tekstów w czasopiśmie „Prace Literackie” – tytuł znajduje się na ministerialnym wykazie czasopism naukowych.
Opłata konferencyjna wynosi 350 zł. Wpłaty zostaną przeznaczone na pokrycie kosztów materiałów konferencyjnych, przerw kawowych i obiadowych. Nie zapewniamy noclegów.
W razie pytań zapraszamy do kontaktu: dzisiejszy19@uwr.edu.pl.
Organizatorzy wydarzenia
Information
See also
Między przyrodoznawstwem a humanistyką. Przestrzenie kultury polskiego pozytywizmu
Do udziału w październikowej konferencji naukowej „Między przyrodoznawstwem a humanistyką. Przestrzenie kultury polskiego pozytywizmu” zapraszają Pracownia Literatury XIX Wieku Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski Instytutu Filologii Polskiej UAM. Zgłoszenia do 15 września.
Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Śmiech, humor, satyra
Instytut Historii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego oraz Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Olsztynie zapraszają do udziału w X sesji naukowej Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Śmiech, humor, satyra, która odbędzie się w dniach 29-30 listopada 2022 r. w Olsztynie.
Młody wiek XIX?
Koło Naukowe im. Juliusza Słowackiego przy Zakładzie Literatury Romantyzmu w Instytucie Literatury Polskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego zaprasza do wzięcia udziału w ogólnopolskiej konferencji studencko-doktoranckiej Młody wiek XIX? Wolność, równość, braterstwo – to hasło otwiera i definiuje tak odmienny od wcześniejszych wiek XIX. Młodość, miłość, szaleństwo – czy nie tak mogłaby brzmieć podobna triada złożona z obiegowych haseł potocznie kojarzonych z kształtującym się od początku XIX wieku romantyzmem? Jak każde uproszczenie może ona śmieszyć, wydaje się jednak, że powinna też skłaniać do refleksji na temat funkcjonujących powszechnie schematów interpretacyjnych. Dyskusję na ich temat chcemy zacząć od rewizji kategorii młodości – traktowanej w odniesieniu do romantyzmu jak aksjomat, aprzecież wcale nie tak oczywistej. Nasze rozważania pragniemy rozszerzyć także na pozytywizm i Młodą Polskę, czyli tradycyjnie wyodrębniane epoki składające się wraz z romantyzmem na dziewiętnastowieczną formację kulturową. Romantyzm, rozumiany według stworzonej przez Stanisława Brzozowskiego formuły „buntu kwiatu przeciwko korzeniom”, łatwo utożsamić z twórcami młodymi, bezkompromisowymi i pełnymi zapału w walce ze skostniałymi wzorcami kultury starców. Dość wspomnieć o Mickiewiczowskiej Odzie do młodości i jej żywiołowym zawołaniu: „Młodości! dodaj mi skrzydła!”. Jak jednak wobec tego rozumieć bohatera Spowiedzi dziecięcia wieku Alfreda de Musset, a dla którego młodość jest „główną przeszkodą do wyleczenia”, przyczyną największych cierpień? Jak się rozprawić ze stereotypem wiecznie starych pozytywistów? Jak postrzegać młodość Młodej Polski z jej findesieclowymi hasłami i atmosferą krańcowości? Wreszcie: jak opisać dramatyczny rozdźwięk między wiekiem biologicznym a wiekiem odczuwanym tak wyraźnie dostrzegalny u młodopolskich dekadentów, a przecież charakterystyczny też dla wcześniejszych pokoleń XIX wieku?
Dyslokacje. Literatura i kultura lat 60. XIX wieku między polityką a prywatnością
Zakład Literatury i Kultury Drugiej Połowy XIX Wieku Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego zaprasza na Ogólnopolską Konferencję Naukową Dyslokacje. Literatura i kultura lat 60. XIX wieku między polityką a prywatnością.