Event
Empatia, gościnność, solidarność w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku
Centrum Badań Dyskursów Postzależnościowych oraz Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają do uczestnictwa w konferencji naukowej "Empatia, gościnność, solidarność w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku", która odbędzie się w Krakowie w dniach 14-16 października 2020 r.
Empatia, gościnność i solidarność – jak również ich zaprzeczenia – często stają się przedmiotem namysłu we współczesnych badaniach kulturowych, w szczególności postkolonialnych i postzależnościowych. Wynika to stąd, że pozostają one w ścisłym związku z kwestiami stosunku do Innego i do swojej zbiorowości, otwierania się czy zamykania na cudzy i własny świat, tym samym zaś stanowią problematykę zasadniczą dla rozważań nad odrzucanymi, a mimo to wciąż panującymi dyskursami wykluczeń i zaborczej władzy. Dlatego proponujemy konferencję – mającą prowadzić do wydania publikacji książkowej – której celem byłaby refleksja nad wspólnymi cechami empatii, gościnności i solidarności oraz ich przeciwieństw, a także nad specyfiką tych zjawisk w porównaniu ze sobą. W rodzimych studiach refleksja ta jest tym bardziej potrzebna, iż wyobrażeniu Polaków o swoim narodzie jako wyjątkowo wrażliwym na krzywdę innych, tolerancyjnym i solidarnym przeczą nie tylko liczne fakty, ale również wizje polskości funkcjonujące w innych społeczeństwach.
W świetle postkolonialnych/postzależnościowych diagnoz empatia, gościnność czy solidarność mogą stawać się kategoriami politycznymi, mają różne odmiany i przechodzą nieraz w swe zaprzeczenia: wstręt, wrogość lub alienację. Identyfikowane z formami narracyjnymi wartości te przekładają się na działania pisarskie i czytelnicze, fikcyjną reprezentację, poetykę i retorykę tekstu. W tym ujęciu literatura nie tylko odzwierciedla relacje międzyludzkie oraz postawy wobec wszelkich czujących istot i bytów nieożywionych, lecz także przemodelowuje świat, ma funkcję performatywną, jako praktyka etyczna zmieniająca granice między „ja” i „nie-ja”.
Zapraszamy do rozważenia w referatach i dyskusjach konferencyjnych zagadnień, które mieściłyby się we wskazanych niżej obszarach tematycznych:
• Literackie obrazy, świadectwa czy też próby zdefiniowania empatii, gościnności i solidarności, a także ich zaprzeczeń jako zjawisk o cechach wspólnych i odrębnych.
• Wyłaniające się z tych przedstawień diagnozy polskiej kultury, rozpatrywane w ujęciu postkolonialnym/postzależnościowym. Rewidowanie stereotypów dotyczących polskości w zderzeniu z faktami, przy uwzględnieniu sprzecznych interpretacji i ocen.
• Różne postaci otwarcia na inność i solidaryzowania się ze swoim światem: fantazmatyczne albo praktykowane; wchodzenie z obcym i własnym w interakcje bądź podporządkowanie się im, ale też środek do objęcia nad nimi władzy; zachowawcze i radykalne, narażające jednostkę czy zbiorowość na ryzyko zatracenia siebie.
• Rozmaite obiekty i zakresy identyfikacji, mającej unieważniać albo kultywować różnice: kulturowe, etniczne, rasowe, wyznaniowe, ideologiczne, polityczne, płciowe, międzygatunkowe (ludzkie/nieludzkie), bytowe (świat ożywiony/nieożywiony).
• Paradoksy i ambiwalencje otwartej postawy: będące skutkiem przeistaczania się jej w swą odwrotność; motywowane trudnością w ocenie badanych zjawisk; wynikające z różnic między poszczególnymi warstwami tekstu.
• Identyfikacja z tym, co obce i własne z perspektywy historycznej: przeobrażenia idei, zachowań, ocen, stereotypów dotyczących empatii, gościnności i solidarności oraz ich wpływ na zmiany w polskiej literaturze od XIX do XXI wieku.
• Poetyka i retoryka tekstu literackiego skłaniającego do partycypacji lub awersji: techniki narracyjne, figury i tropy o charakterze afektywno-manipulacyjnym, które mają przyciągać lub odpychać odbiorcę.
• Literatura obrazująca empatię, gościnność i solidarność oraz opozycyjne wobec nich zjawiska jako forma mimetyczna, fikcyjna reprezentacja, a jednocześnie praktyka etyczna o mocy sprawczej.
Prosimy o przesłanie tematów wystąpień wraz ze streszczeniami do 31 grudnia 2019 na adresy: dorota.wojda@uj.edu.pl, mateusz.skucha@uj.edu.pl.
Do końca stycznia 2020 poinformujemy, które referaty znajdą się w programie sesji.
Opłata konferencyjna wynosi 400 zł.
Prosimy o nadsyłanie tekstów pokonferencyjnych do końca listopada 2020 na podane adresy. Po zaopiniowaniu przez Radę Naukową Centrum Badań Dyskursów Postzależnościowych ukażą się one w dziewiątym tomie serii studiów publikowanych w Wydawnictwie Universitas pod patronatem Centrum.
Formularz zgłoszeniowy do pobrania na stronach https://polonistyka.uj.edu.pl/nauka/konferencje; http://www.cbdp.polon.uw.edu.pl/aktualnosci.html.
Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w tym spotkaniu.
W imieniu organizatorów
prof. dr hab. Hanna Gosk – Uniwersytet Warszawski, przewodnicząca Rady Naukowej Centrum Badań Dyskursów Postzależnościowych
dr hab. Dorota Wojda – Uniwersytet Jagielloński
dr hab. Mateusz Skucha – Uniwersytet Jagielloński
Information
See also
Kolokwia staropolskie 2024: Gościnność w literaturze - gościnność literatury
Pracownia Literatury Renesansu i Baroku Instytutu Badań Literackich PAN oraz Katedra Historii Literatury Staropolskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II serdecznie zaprasza do udziału w kolejnej konferencji naukowej z cyklu "Kolokwia staropolskie". Tegoroczne sympozjum na temat "Gościnność w literaturze - gościnność literatury" nawiązuje do jednego z najgłębiej zakorzenionych polskich autostereotypów, jakim jest przekonanie o naszej odwiecznej gościnności, którą postrzegamy jako trwały element rodzimej tożsamości i tradycji kulturowej. Celem konferencji jest pogłębienie refleksji nad historyczną wartością owego autostereotypu oraz złożonością i ambiwalencją „staropolskiej gościnności” - przede wszystkim na podstawie różnych form piśmiennictwa epok dawnych. Konferencja odbędzie się w dniach 3–5 czerwca 2024 roku w Domu Pracy Twórczej KUL w Kazimierzu Dolnym przy ul. Puławskiej 94. Sympozjum zostało dofinansowane ze środków budżetu państwa przyznanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu „Doskonała nauka II” (KONF/SP/0169/2023/01).
V Kongres Dydaktyki Polonistycznej
Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego zaprasza na V Kongres Dydaktyki Polonistycznej. Temat Kongresu „KULTURA SOLIDARNOŚCI w przestrzeni edukacyjnej” jest wyrazem nasilającego się niepokoju, że w procesie nieustannie dokonującego się dzielenia zagubia się to, co łączy, bez względu na wszystkie specyfikacje tożsamościowe (indywidualne, społeczne, regionalne, narodowe).
Dyskryminacja / Ogólnopolska konferencja naukowa
Dyskryminacja jest słowem bardzo powszechnym we współczesnych dyskursach. Czy oznacza to, że społeczeństwom i jednostkom brak informacji, a może empatii czy wreszcie tolerancji? A może po prostu nie rozpoznajemy tego zjawiska, a tym samym nie rozumiemy, z czym wiążą się te aspekty.
Premiera książki Mateusza Kołodzieja „Przemilczane”
Już 7 sierpnia w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Tarnowie odbędzie się premiera książki „Przemilczane”. Jej bohaterkami są poetki, o których nie zwykło mówić się w polskiej szkole.