O szczęściu: konteksty radosne / Ogólnopolska Konferencja Naukowa

Szanowni Państwo,
mamy zaszczyt zaprosić Państwa do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej "O szczęściu: konteksty radosne" (Katowice, 22–23 października 2018 roku), organizowanej przez Instytut Nauk o Literaturze Polskiej oraz Zakład Teorii i Historii Kultury INKSI Uniwersytetu Śląskiego we współpracy z Komisją Historycznoliteracką Oddziału PAN w Katowicach i Muzeum Historii Katowic.

Frédéric Lenoir, autor książki O szczęściu: podróż filozoficzna, pisał: „Istnieje zdecydowana rozbieżność między wielką popularnością zagadnienia [szczęścia] – wyraźnie widoczną w mediach – a zupełnym brakiem zainteresowania, nawet pogardą, z jaką się ono spotyka ze strony przeważającej części intelektualistów i naukowców”. Szczęście to kategoria, do której wielu badaczy podchodzi sceptycznie.

Przede wszystkim z racji wysoce subiektywnej, relatywnej, epizodycznej i trudno uchwytnej natury zjawiska, współczesnej komercjalizacji i banalizacji pojęcia, także z powodu obciążeń związanych z utopijnymi i zideologizowanymi projektami na życie wpisanymi w idee postępu i doskonalenia („pedagogizacja” szczęścia).

W roku 1776 „ubieganie się o szczęście” wpisane zostało do amerykańskiej Deklaracji niepodległości jako elementarne prawo człowieka. Wiek XIX przyniósł jednak krytykę indywidualnej pogoni za szczęściem (rozumianym jako mieszczańska tęsknota za komfortem i spokojem), zaś wiek XX, naznaczony dziejowymi kataklizmami, uczynił z nas pesymistów. Chcemy dziś zapytać o przeciwwagę dla estetyki tragedii, nieszczęścia, cierpienia i smutku, dla ugruntowanej we współczesnych badaniach nad
kulturą pozycji melancholii. Zapraszamy zatem do namysłu nad radosnym aspektem szczęścia.

W jednym z esejów Jorge Luis Borges zadaje pytanie: „Co myślimy o szczęściu?”, które chcielibyśmy uczynić punktem wyjścia do rozważań nad kategorią szczęścia w kulturze, sztuce, filozofii, historii. Borgesowskie pytanie wywołuje kolejne: „Jak myślimy o szczęściu?”, „Jakie tworzymy wyobrażenia szczęścia?”, „Czy jeszcze w ogóle o szczęściu myślimy?”. Zachęcamy też do refleksji nad zagadnieniami szczegółowymi, np. środkami wyrażania szczęścia (literackimi, muzycznymi, plastycznymi, architektonicznymi itd.). Inspiracją do badawczych poszukiwań może być myśl Le Corbusiera, który pisał: „słońce, przestrzeń i drzewa – uznałem za podstawowe materiały urbanistyki, nośniki «istoty szczęścia»”.

Celem konferencji jest refleksja nad kategorią szczęścia, jej miejscem w dyskursach artystycznych, społeczno-politycznych i naukowych. Do udziału w dyskusji na temat radosnych kontekstów szczęścia zapraszamy językoznawców, literaturoznawców, kulturoznawców, historyków sztuki, znawców mediów, filozofów, historyków, socjologów.

Proponujemy namysł nad przykładowymi zagadnieniami:
- obrazy szczęścia w literaturze i w innych sztukach,
- sposoby doświadczania szczęścia,
- kulturowe wyznaczniki szczęścia,
- środki wyrazowe szczęścia (poetyckie, plastyczne, muzyczne, architektoniczne itd.),
- marzenia o szczęściu,
- narracje o życiu szczęśliwym,
- czas (czasy) szczęścia,
- przestrzenie szczęścia,
- niemelancholicy,
- felicytologia pracy naukowej.

Prosimy o nadsyłanie tematów wystąpień wraz z krótką informacją dotyczącą zwartości merytorycznej referatów do 15 września 2018 roku na adres: komisja.historycznoliteracka@gmail.com.

O przyjęciu referatów powiadomimy Państwa drogą elektroniczną (zastrzegamy sobie możliwość wyboru tematów).

Opłata konferencyjna wynosi 300 zł i nie obejmuje noclegów, zapewniamy natomiast posiłki w formie bufetu w przerwach obrad. Planujemy też publikację zbierającą naukowe efekty konferencji.

W imieniu organizatorów:
dr hab. prof. UŚ Anna Szawerna-Dyrszka
dr hab. Anna Gomóła
dr hab. Ireneusz Gielata