Szalony bieg. Kolej i ciemna nowoczesność. (Monografia i antologia tekstów literackich)

Projekt badawczy finansowany przez NCN w latach 2014-2017.

Polscy pisarze i badacze literatury przełomu XX i XXI wieku to projekt badawczy realizowany w Instytucie Badań Literackich PAN przez zespół Pracowni Dokumentacji Literatury Współczesnej, a finansowany ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach „Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki”. Jest internetową wersją tomu pierwszego słownika biobibliograficznego o tym samym tytule, opublikowanego przez Wydawnictwo IBL PAN w 2011 roku. Celem projektu jest dostarczenie podstawowej wiedzy faktograficznej o nowym pokoleniu twórców – poetów, prozaików, dramatopisarzy, krytyków literackich, tłumaczy oraz literaturoznawców.

Celem projektu jest przygotowanie trzytomowej antologii współczesnej refleksji nad filologią w Rosji, Francji i Stanach Zjednoczonych oraz reinterpretacja osiągnięć polskiej szkoły edytorstwa naukowego (Zofia Stefanowska i Zbigniew Goliński). Zespół grantowy będzie pracować nad wybranymi zagadnieniami związanymi z tekstologią oraz interpretacją i edycją tekstów różnych epok literackich, co pozwoli na zintegrowanie działań badaczy dotychczas zwykle pracujących oddzielnie i według różnych założeń metodologicznych. Dzięki projektowi stanie się możliwe sformułowanie zasad edycji tekstu uwzględniających współczesne szerokie rozumienie pojęcia tekst oraz dynamikę tekstu literackiego i nowe techniki publikacji. Poza planowanymi dziesięcioma publikacjami projekt przyniesie efekt w postaci skonsolidowania środowiska młodych uczonych, dobrze przygotowanych do dialogu z najnowszymi tendencjami filologicznymi na świecie i do pracy nad tekstem i filologiczną lekturą dzieła literackiego.

W naszym przekonaniu klimat wokół badań i fachowych interpretacji literatury staropolskiej wciąż sprzyja raczej postawie "ekstensywnej", tzn. takiej, w której można poprzestawać na zwracaniu się ku nowym czy też dotąd znikomo eksploatowanym tekstom źródłowym. Badaczy bardziej interesuje pytanie, ,,co" badać, natomiast ,,jak" pozostaje w ich opinii kwestią drugorzędną. Celem naszego projektu jest doprowadzenie do przywrócenia właściwej w naszym odczuciu hierarchii - do uznania, że problem metody jest przedmiotem godnym pogłębionego, profesjonalnego namysłu. Wynika to z podzielanego przez nas konstruktywistycznego przekonania, że metoda nie jest neutralnym narzędziem odkrywania tego, co w tekstach przedustawnie obecne, ale pozostaje także sposobem współtworzenia jakości w nich obecnych.