Artykuł / wywiad
Badając narracje maladyczne. Rozmowa z dr Joanną Szewczyk i mgr Wiktorią Kulak
Dlaczego opowieść jest (w) chorowaniu tak bardzo potrzebna? Co oznacza stwierdzenie, że choroby są polityczne? Czym jest dyskurs maladyczny i jakie ma cechy? I dlaczego Susan Sontag zmieniła swoją postawę wobec metafor choroby? Na te i inne ważne pytania odpowiadają redaktorki jednego z numerów “Ruchu Literackiego”, zatytułowanego Dyskurs maladyczny – figury i ontologie (nr 5/2023) – dr Joanna Szewczyk i mgr Wiktoria Kulak.
Numer “Ruchu Literackiego”, który stał się pretekstem do tej rozmowy, jest dostępny na stronie internetowej pisma, pod adresem: https://journals.pan.pl/rl/151762#tabs.
Joanna Szewczyk – adiunktka w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, członkini Ośrodka Badań nad Kulturowymi Dyskursami Choroby. Interesuje się historią kobiet z perspektywy dyskursów feministycznych i genderowych, antropologią choroby, narracjami żałobnymi i pandemicznymi w kulturze współczesnej. Publikowała m.in. w „Tekstach Drugich”, „Zagadnieniach Rodzajów Literackich”, „Ruchu Literackim” i „Tekstualiach”.
Wiktoria Kulak – doktorantka literaturoznawstwa w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Jej zainteresowania naukowe obejmują antropologię literatury, krytykę feministyczną i genderową, historię oraz literaturę kobiet, dyskurs maladyczny i genologię literacką. W ramach przygotowywanej rozprawy doktorskiej opracowuje monografię poświęconą współczesnemu felietonopisarstwu kobiet. Od 2023 roku członkini Ośrodka Badań nad Kulturowymi Dyskursami Choroby, działającego przy Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Rozmowę przeprowadziła Klaudia Muca-Małek, uczestniczka projektu „Polonistyka zaangażowana”.
* * *
Teksty kultury i publikacje naukowe wymienione w rozmowie (w porządku alfabetycznym):
- Agata Andrzejewska, "Dostałaś raka tylko po to, aby go opisać", czyli literacko-fotograficzna narracja o raku piersi w książce Annie Ernaux L'usage de la photo, “Ruch Literacki” 2024, nr 5, s. 813-824.
- Agnieszka Dauksza, Humanistyka medyczna: o leczeniu (się) w patosystemie, “Teksty Drugie” 2021, nr 1, s. 38–58.
- Emilia Dłużewska, Jak płakać w miejscach publicznych, Kraków 2023.
- Arthur Frank, The Wounded Storyteller: Body, Illness, and Ethics, Chicago 1995.
- Olga Hund, Psy ras drobnych, Kraków 2018.
- Mark Johnson, George Lakoff, Metafory w naszym życiu, przeł. T. P. Krzeszowski, Warszawa 2010.
- Barbara Klicka, Zdrój, Warszawa 2019.
- Beata Koper, Sublingualis. Problemy i poetyki dyskursu medycznego w literaturze polskiej po roku 1989, Gdańsk 2024;
- B. Koper, Lektura patograficzna Dzienników raka Audre Lorde i Lewej, wspomnienie prawej Krystyny Kofty, “Ruch Literacki” 2024, nr 5, s. 647-661.
- Monika Ładoń, Choroba jako literatura. Studia maladyczne, Katowice 2019.
- Aleksandra Młynarczyk-Gemza, Zapiski wariatki, Kraków 2022.
- Alicja Müller, Choreografie niepełnosprawności a klasyczny etos. Asymilacje i negocjacje, “Ruch Literacki” 2024, nr 5, s. 679-693.
- Małgorzata Okupnik, W niewoli ciała. Doświadczenie utraty zdrowia i jego reprezentacje, Kraków 2018.
- Mateusz Pakuła, Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję, Warszawa 2021.
- Michał Rymaszewski, Typograficzna reprezentacja choroby, “Ruch Literacki” 2024, nr 5, s. 663-677.
- Susan Sontag, Choroba jako metafora; AIDS i jego metafory, przeł. Jarosław Anders, Warszawa 1999.
- Justyna Wicenty, Kołysanka z huraganem, Warszawa 2020.
- Karolina Wiktor, Wołgą przez Afazję, Kraków 2014.
- Virginia Woolf, O chorowaniu, przeł. M. Heydel, Wołowiec 2010.
- Aleksandra Zbroja, Mireczek. Patoopowieść o moim ojcu, Warszawa 2021.
- Aneta Żukowska, Mięcho, Kraków 2019.
- Spektakl Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję, reż. M. Pakuła, Teatr Łaźnia Nowa, Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, data premiery: 20.01.2023 r.
Seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01).
Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
Producent: Torba reportera i podcastera
Identyfikacja wizualna i projekt okładki: Klaudia Węgrzyn
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego":
Informacje
Jest m.in. współredaktorką monografii Współczesne życie literackie (2018; z J. Osińskim), współredaktorką monograficznego numeru „Tekstów Drugich” o studiach o niepełnosprawności oraz autorką książki Poiesis doświadczenia, poiesis tożsamości. Narracje o afazji (2019).
Jej najnowsza książka ukaże się jesienią 2024 r. i będzie dotyczyła narracji niefikcjonalnych o niepełnosprawności, czytanych m.in. jako narzędzie wytwarzania nowej wiedzy o niepełnosprawności.
Dziedziny: humanistyka zaangażowana, studia o niepełnosprawności, literatura współczesna, dyplomacja naukowa
Wykaz publikacji: https://scholar.google.com/citations?user=BKprct4AAAAJ&hl=pl
Interesuje się historią kobiet z perspektywy dyskursów feministycznych i genderowych, antropologią choroby, narracjami żałobnymi i pandemicznymi w kulturze współczesnej.
Publikowała m.in. w „Tekstach Drugich”, „Zagadnieniach Rodzajów Literackich”, „Ruchu Literackim” i „Tekstualiach”.
W ramach przygotowywanej rozprawy doktorskiej opracowuje monografię poświęconą współczesnemu felietonopisarstwu kobiet.
Od 2023 roku członkini Ośrodka Badań nad Kulturowymi Dyskursami Choroby, działającego przy Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
