Nowość wydawnicza
Kultura Pierwszej Rzeczpospolitej w poezji Jacka Kaczmarskiego
Z bogatej puli piosenek Jacka Kaczmarskiego Małgorzata Krzysztofik wybrała siedemnaście, których interpretacja wymagała solidnego przygotowania filologiczno-historycznego. Wnikliwe czytanie utworu prowadzone jest na rozmaitych płaszczyznach dzieła i w różnych kontekstach – literackim, historycznym, obyczajowym, artystycznym, religijnym. Autorski wywód nabiera tu charakteru interdyscyplinarnego. Zręczne sprzężenie wyników badań z malarstwem historycznym oraz literackimi świadectwami epoki przykuwa nie tylko myśl, ale i wyobraźnię czytelnika. Formacja szlachecka jest tu zaprezentowana w migawkach „żywych obrazów”, połączonych przyczyną i skutkiem, komentowanych dyskursem o logice dziejów sarmackiego świata.
Publikacja zawiera interpretację 17 reprezentatywnych dla omawianego tematu piosenek, która ukazuje bogactwo ich znaczeń w kontekście historii Polski i Europy oraz staropolskiej kultury materialnej, obyczajowej, literackiej i umysłowej. Analiza tekstów, objawiająca subiektywną, erudycyjną i poetycką wizję epok minionych, prowadzi do zrozumienia roli, jaką kultura Pierwszej Rzeczpospolitej odegrała w twórczości Kaczmarskiego. Interpretacja każdej z piosenek jest poprzedzona zacytowaniem jej pełnego tekstu wraz z niezbędnymi przypisami, ponieważ aktualnie brak krytycznego wydania poezji Kaczmarskiego, opatrzonego komentarzem edytorskim i ogólnokulturowym. Zakończenie książki stanowi summę wniosków obrazujących znaczenie tradycji i kultury przedrozbiorowej w twórczości Kaczmarskiego.
W poromantycznych czasach zmagań o istotę polskości i wyraz patriotyzmu Małgorzata Krzysztofik prezentuje twórcę przesiąkniętego polskością, usiłującego zrozumieć dokonania przodków i mądrze przetransponować je w czasy współczesne. Pokazuje peregrynację w głąb staropolskiego świata, dokonującą się poza Sienkiewiczowskim „krzepieniem serc” i poza Gombrowiczowską potrzebą odreagowania polskich słabości i kompleksów, w głębokim przeświadczeniu o powinności przyjęcia szlacheckiej formacji z całym dobrodziejstwem jej inwentarza, aby, wnikliwie się jej przyjrzawszy, „ze słabości uczynić siłę”.
Spis treści
Spis treści
Wstęp
Fenomen poezji śpiewanej Jacka Kaczmarskiego......................................... 9
Problemy recepcji..................................................................................... 12
Inspiracje kulturą Pierwszej Rzeczpospolitej.............................................. 14
Założenia i cele książki.............................................................................. 17
Interpretacje piosenek
Pana-Rejowe gadanie................................................................................. 23
Jan Kochanowski....................................................................................... 37
Stańczyk ................................................................................................... 51
Z XVI-wiecznym portretem trumiennym – rozmowa................................... 65
Dobre rady Pana Ojca................................................................................ 81
Z pasa słuckiego pożytek............................................................................. 97
Elekcja.................................................................................................... 107
Krótka historia nawiązania stosunków polsko-francuskich.......................... 117
Rokosz..................................................................................................... 127
Kniazia Jaremy nawrócenie...................................................................... 137
Rejtan, czyli raport ambasadora................................................................ 149
Wieszanie zdrajców na Rynku Warszawskim w roku 1794
podczas Insurekcji Kościuszkowskiej........................................................... 165
Krajobraz po uczcie.................................................................................. 179
Requiem rozbiorowe................................................................................. 193
Nad spuścizną po przodkach deliberacyje................................................... 205
O zachowaniu przy stole.......................................................................... 215
Tradycja.................................................................................................. 225
Zakończenie: Dialog Jacka Kaczmarskiego z tradycją i kulturą
Pierwszej Rzeczpospolitej
Erudycyjna, subiektywna interpretacja postaci
oraz wydarzeń historycznych.................................................................. 235
Żywioł ironii jako postawy twórczej i narzędzia oceny rzeczywistości...... 241
Prefiguracyjny model historiozofii.......................................................... 243
Hermeneutyka wartości: naród – polskość – tradycja.............................. 245
Bibliografia................................................................................................. 251
Spis ilustracji............................................................................................... 257
Indeks osób................................................................................................. 259
Informacje
Zobacz także
Aplauz najzacniejszej damie. Studia i szkice z kręgu literatury i kultury dawnej
Autor/Redaktor: Iwona Maciejewska, Agata Roćko
Zbiór studiów i szkiców powstały z potrzeby uczczenia jubileuszu siedemdziesięciolecia urodzin prof. dr hab. Krystyny Stasiewicz - badaczki literatury staropolskiej i oświeceniowej, która swe bogate życie zawodowe poświęciła zgłębianiu twórczego dorobku Pierwszej Rzeczypospolitej.
Tu jest taka tradycja, ja to wszystko dziedziczę... Tradycje literackie i kulturowe w tekstach polskiej sceny muzycznej XX i XXI wieku
Autor/Redaktor: Adam Regiewicz, Maciej Szargot
Praca jest poświęcona obecności tradycji literackiej w polskich piosenkach XX i XXI wieku. Odwołują się do niej reprezentanci nurtów o większych ambicjach: rocka, muzyki alternatywnej, piosenki literackiej, autorskiej, kabaretowej.
Strasznie lubię cię, piosenko. Szkice o tekstach Wojciecha Młynarskiego. Tom jubileuszowy dedykowany Profesor Barbarze Kudrze
Autor/Redaktor: Katarzyna Burska, Elwira Olejniczak
„Strasznie lubię cię, piosenko”. Szkice o tekstach Wojciecha Młynarskiego. Tom jubileuszowy dedykowany Profesor Barbarze Kudrze pod redakcją Katarzyny Burskiej i Elwiry Olejniczak to pierwsza tak obszerna monografia poświęcona w całości twórczości jednego z największych poetów polskiej piosenki. Analizy tekstów Wojciecha Młynarskiego podjęli się językoznawcy, literaturoznawcy i kulturoznawcy. Wśród opracowań przeważają studia naukowe, ale nie zabrakło też artykułów o charakterze popularnym.
Dyskursy nowoczesności w literaturze XX i XXI wieku [red. nauk. Sławomir Sobieraj]
Autor/Redaktor: Sławomir Sobieraj
Z przyjemnością informujemy, że w Wydawnictwie Naukowym Uniwersytetu w Siedlcach ukazał się tom zbiorowy pt. Dyskursy nowoczesności w literaturze XX i XXI wieku.