Kultura narodowa - między swoistością i uniwersalizmem

Swoistość i uniwersalizm kultury narodowej to temat nie od dziś interesujący przedstawicieli nauk humanistycznych i społecznych. U schyłku XX w. zagadnienia narodu i narodowości znalazły się w centrum rozważań wielu badaczy. Zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie mnożą się badania empiryczne i teoretyczne analizy natury narodu jako takiego i specyfiki poszczególnych narodów. Wpisują się one w aktualną analizę poszczególnych przejawów życia społecznego. Można mówić o zjawisku paradoksalnym: z jednej strony współczesny świat dąży do zjednoczenia i jest już faktycznie powiązany globalną siecią stosunków politycznych, gospodarczych i informacyjnych. Z drugiej strony: towarzyszy temu odradzanie się starych i rodzenie się nowych tendencji w zakresie wyodrębnienia i kulturowego samopotwierdzenia się poszczególnych narodów. Zmianie ulega również rola i znaczenie kultur narodowych. Pojawiają się zatem pytania: o znaczenie kultury symbolicznej pojętej uniwersalnie, ale równocześnie o miejsce kultur narodowych we współczesnym świecie: czy skazane są na homogenizację, czy też zachowają swoją odrębność i różnorodność?

Kulturalistyczne ujęcie narodu splata podejście właściwe naukom humanistycznym przede wszystkim historycznym, różnego rodzaju antropologiom i naukom społecznym, bowiem poszczególne formy kultury są ściśle związane z narodową formacją społeczną jednostek, które ją budują. Znawcy problematyki wymieniają szereg jej elementów, jak: język, tradycję, literaturę, obyczaje, stroje, obrzędy, duchowość, religijność, dzieje. Bodaj najpełniej ten krąg interpretacyjny ujmowała Antonina Kłoskowska: „Kultura narodowa stanowi szeroki i złożony układ (syndrom) sposobów działania, norm, wartości i symboli, wierzeń, wiedzy i dzieł symbolicznych, który jest przez jakąś zbiorowość społeczną uważany za jej własny, jej w szczególności przysługujący, wyrosły z jej tradycji i historycznych doświadczeń oraz obowiązujący w jej obrębie” (A. Kłoskowska, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 2012, s. 78).

Konferencja chce postawić pytanie o istotę kultury narodowej, jej swoistość oraz uniwersalizm w ujęciu kulturalistycznym oraz w perspektywie historycznej i antropologicznej. Proponujemy następujące obszary tematyczne:

 Perspektywy badawcze kultury narodowej: historyczna, antropologiczna, socjologiczna
 Różnorodność ujmowania pojęcia „kultura narodowa” oraz spory wokół tego pojęcia
 Uniwersalne znaczenie kultury symbolicznej a kultury narodowe
 Wzajemne relacje i implikacje: kultura narodowa – kultura europejska
 Kanon narodowy - kanon uniwersalny
 Konwersje narodowe jako zjawisko pogranicza
 Centrum kultury narodowej
 Postawy wobec obcych kultur: naród otwarty czy zamknięty?
 Czołowi twórcy kultury europejskiej
 Wizerunek kultur narodowych we współczesnej kulturze
 Rodowód historyczny kultury polskiej

Serdecznie zapraszamy!
W imieniu komitetu naukowo-organizacyjnego
Dr hab. Wanda Bajor - Dyrektor Instytutu Kulturoznawstwa KUL
Kierownik Katedry Historii Kultury Intelektualnej IK, KUL

Ks. dr Grzegorz Baran
Dr Małgorzata Gruchoła
Ks. dr Piotr Pasterczyk
Mgr Łukasz Sarowski - Sekretarz Konferencji

Informacje organizacyjne
 Opłata konferencyjna wynosi 250 zł. Obejmuje ona koszty poczęstunku (bufet), obiadu oraz publikacji pokonferencyjnej (po uzyskaniu pozytywnych recenzji wydawniczych) w „Rocznikach Kulturoznawczych KUL” (pkt. 7).
 Pytania oraz propozycje wystąpień prosimy przesłać na załączonym formularzu w terminie do 20 kwietnia 2016 r. na adres: kult-met@kul.lublin.pl
 Informacje w sprawie akceptacji tematu otrzymają Państwo do 27 kwietnia 2016 r.
 Ostateczny termin uiszczenia opłaty konferencyjnej przewidziany został na piątek 6 maja 2016 r.
 Czas i miejsce obrad: 12 maja 2016 r., Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Instytut Kulturoznawstwa, Wydział Filozofii, Lublin, Al. Racławickie 14.