Wydarzenie
Romantyzm uniwersytecki. Kulturotwórcza rola ośrodków akademickich w I połowie XIX wieku
Zakład Literatury Oświecenia i Romantyzmu w Instytucie Filologii Polskiej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu w Białymstoku zaprasza na konferencję naukową "Romantyzm uniwersytecki. Kulturotwórcza rola ośrodków akademickich w I połowie XIX wieku", która odbędzie się w dniach 16-17 października 2017 roku w Instytucie Filologii Polskiej UwB.
W Europie pierwszej połowy XIX w. urzeczywistniły się dwie koncepcje szkolnictwa wyższego: francuska (specjalistyczna, w istocie antyuniwersytecka, mimo wprowadzenia nazwy Uniwersytet Cesarski) i niemiecka, realizująca ideę Humboldtowską, ukształtowana w reakcji na politykę Napoleona. Oba modele okazały się zarówno ekspansywne, jak i długotrwałe. Obierając za punkt wyjścia namysł nad ideą uniwersytetu i jej rozmaitymi realizacjami w świecie XIX‑wiecznym, chcielibyśmy spojrzeć na romantyzm – polskojęzyczny w kontekście „romantyzmów” innojęzycznych – jako „produkt” kultury intelektualnej w istotny sposób współtworzonej właśnie przez środowiska uniwersyteckie. Wszak utwór założycielski polskiego romantyzmu wiązał się ściśle z życiem akademickim Wilna.
Wstępnie myślimy o trzech kręgach problemowych:
Pierwszy ma związek z uniwersytetem jako instytucją, działającą w ramach państwowego porządku prawnego, ale też współtworzącą krajobraz miejski, generującą specyficzne środowisko wśród innych miejskich środowisk. Instytucją o swoistej strukturze i organizacji, z właściwymi sobie ceremoniami i rytuałami, która ma też swoją historię, przecinającą się w chwilach węzłowych z Wielką Historią, a na co dzień zależną od aktualnej Władzy monarszej.
Drugi krąg zagadnień wyznacza perspektywa środowiskowo‑biografistyczna. Chcemy pytać o rolę edukacji uniwersyteckiej w biografiach romantyków, a także o ich zawodowe kariery związane ze szkolnictwem wyższym czy też z ruchem intelektualnym okołouniwersyteckim, o więzi zadzierzgnięte na uniwersytecie, relacje między mistrzami uniwersyteckimi a ich uczniami, o napięcia i konflikty między autorytetami czy między starszym i młodszym pokoleniem uczonych.
W trzecim wreszcie kręgu zagadnień sytuujemy związki między literaturą a nauką, między stylem literackim a naukowym. Pytamy o konkretne fascynacje intelektualne, przemiany wynikające z postępującej specjalizacji nauk i sztuk, o relacje między refleksją humanistyczną a naukami przyrodniczymi i ścisłymi, o konkretne prelekcje i cykle wykładowe, które wstrząsnęły umysłami.
Zaproszenie adresujemy najpierw do historyków literatury polskiej, ale też do germanistów, romanistów, rusycystów, anglistów, historyków nauki, historyków idei, historyków filozofii, badaczy specjalizujących się w historycznej socjologii. Mamy nadzieję na gorącą i wielowątkową dyskusję, łączącą refleksję nad historią z troską o przyszłość uniwersytetu.
Opłata konferencyjna wynosi 300 zł (dla doktorantów 200 zł). Obejmuje koszty wyżywienia (obiadów, cateringu podczas przerw w obradach i uroczystej kolacji pierwszego dnia konferencji) oraz po części koszty publikacji książki pokonferencyjnej. Nie zapewniamy noclegu, służymy pomocą przy wyborze hotelu (zaproponujemy listę sprawdzonych placówek).
Zgłoszenia prosimy przesyłać do końca czerwca 2017 roku, na adres mailowy: marcinlul@wp.pl.
O przyjęciu zgłoszenia poinformujemy do 15 lipca 2017, opłaty konferencyjnej należy dokonać do 15 września 2017, nr konta: 74 1160 2202 0000 0002 4179 4476 z dopiskiem „Romantyzm uniwersytecki”.
Komitet Organizacyjny:
dr hab. prof. UwB Elżbieta Dąbrowicz
dr hab. prof. UwB Danuta Zawadzka – przewodnicząca
dr Katarzyna Sawicka-Mierzyńska
dr Marcin Lul – sekretarz
Informacje
Zobacz także
(Bez)kres romantyzmu. Nowoczesność w romantyzmie - romantyzm w nowoczesności/ II Ogólnopolska Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa
Wiedza o języku w kształceniu językowym / Ogólnopolska Konferencja Naukowa
(Bez)kres paradygmatu. Nowoczesność w romantyzmie - romantyzm w nowoczesności / Ogólnopolska interdyscyplinarna konferencja naukowa
Organizatorzy konferencji - Katedra Historii Literatury Oświecenia i Romantyzmu, Katedra Krytyki Współczesnej oraz Katedra Teorii Literatury Uniwersytetu Jagiellońskiego - pragną zachęcić uczestników do odpowiedzi na pytanie postawione przez Arkadiusza Bagłajewskiego we wstępie do książki "Obecność romantyzmu": „Czy romantyzm – rozumiany jako formacja, światopogląd, sposób odczytania i rozpoznawania świata przez jednostkę pragnącą głębokiej zmiany rzeczywistości – jest jeszcze obecny we współczesności?" Wspólnie z badaczami różnych dyscyplin wiedzy chcielibyśmy zastanowić się, jak we współczesności przejawiają się ślady, znaki pozostawione przez dziedzictwo romantyzmu. Mając świadomość, że dziedzictwo to nie może być zamknięte tylko w formule romantycznego paradygmatu patriotyczno-martyrologicznego, chcielibyśmy wejść w dialog o relacjach romantyzmu z nowoczesnością na wielu płaszczyznach. Interesują nas również najważniejsze pytania, problemy i wyzwania stojące przed badaczami mierzącymi się z romantyczną tradycją, a także przebieg procesu szukania odpowiedniego języka mówienia nowoczesnego o romantyzmie i mówienia o nowoczesności romantyzmu. Do dyskusji zapraszamy literaturoznawców, kulturoznawców, historyków, socjologów, religioznawców, jak również innych przedstawicieli nauk humanistycznych, społecznych i ścisłych zainteresowanych problematyką żywotności romantycznego dziedzictwa.
Tradycje o wojowniku w kulturze historycznej średniowiecza
W średniowiecznych wyobrażeniach ludzie miecza – prości wojownicy, rycerze czy też wielcy bohaterowie – często zajmowali miejsce zaszczytne. Sławni i wybitni, jak Roland, byli naśladowani. Opowieści im poświęcone pełniły specyficzną funkcję – kształtowały wzorce postępowań, egzemplifikowały cechy, którymi mieli charakteryzować się uczestnicy średniowiecznych bitew. Każda z tych postaci, wymodelowanych przez autorów opowieści, uosabiała cechy godne naśladowania, albo też – jak w przypadku zhańbionych tchórzy i zdrajców – zachowania godne potępienia. Tematem organizowanej przez nas konferencji są sposoby prezentacji bohaterów i antybohaterów – zarówno rzeczywistych, jak i fikcyjnych – w kulturze średniowiecznej Polski oraz Europy kręgu łacińskiego. Zależy nam na zademonstrowaniu, jak opowieści o wojownikach wchodziły w obręb historycznej świadomości społeczeństw średniowiecznych. Interesuje nas mechanizm działania mitów bohaterskich, który doprowadził do tego, że Starkadr, Teodoryk Wielki czy Attyla zastąpili w średniowiecznym świecie antycznych herosów. Warto przyjrzeć się również tym postaciom, które splamiły się tchórzostwem, uciekły z pola bitwy, zdradziły swych panów lub nawet podniosły rękę na swych władców. Chcemy możliwie najszerzej spojrzeć na elementy konstruujące tożsamość wojowników, również poprzez przykłady postaw antyheroicznych.