Полонистический бюллетень

Издательская новинка

Дата размещения: 14.03.2023
Литературоведение

Wizerunek wiedźmy w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku

ISBN:
978-83-242-3917-7

Autorka monografii, Sabina Kowalczyk, pracuje w Katedrze Literatury Polskiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Jej zainteresowania badawcze skupiają się na przejawach słowiańskich i chrześcijańskich wierzeń opisanych w dawnym piśmiennictwie, a także na staropolskich zielarstwie i przekazach dotyczących sytuacji ekstremalnych oraz dwudziestowiecznej autobiograficznej twórczości kobiet żyjących na terenie Warmii i Mazur.

Książka Wizerunek wiedźmy w piśmiennictwie staropolskim XVI i XVII wieku jest pierwszą na polskim rynku literaturoznawczą monografią w pełni poświęconą konstruktowi czarownicy w tekstach I Rzeczpospolitej. Wspomniane w tytule stulecia to czas, kiedy w dawnej Polsce rozkwitła fascynacja postacią czarownicy z uwagi na ferment religijny wzbudzany przez ruchy reformacyjne i kontrreformacyjne oraz wzrost zainteresowania literaturą demonologiczną, co znajduje odbicie w tekstach tego okresu. Autorka gruntownie przeanalizowała wiele gatunków literackich i na podstawie obszernej literatury podmiotu (między innymi romansów, eposów, nowel, pieśni, kazań, satyr, kronik, diariuszy, pamiętników, traktatów, zielników, poradników gospodarczych) odtworzyła portret czarownicy, w tym preferowane przez nią miejsca pobytu i aktywności, jej wygląd, osobowość oraz zakres mocy. Zbadała ponadto powtarzające się na kartach dawnej literatury wątki kobiet władających magią, znane z mitologii i Biblii. Książka prezentuje wielowymiarowy obraz staropolskiej wiedźmy, a przy tym uzupełnia dokonania badaczy innych dyscyplin zajmujących się problematyką czarów.

Содержание

Wstęp

Rozdział pierwszy. Uwarunkowania kształtujące postrzeganie postaci czarownicy w wiekach dawnych

1. Determinanty ogólnoeuropejskie

2. Czynniki rodzime

Rozdział drugi. Wizerunek wiedźmy w świetle procesów o czary w Rzeczpospolitej w XVI–XVII wieku

1. Procesy o czary w Polsce – zarys problematyki

2. Charakterystyka potencjalnych wiedźm na podstawie dokumentacji sądowej

2.1. Wygląd, osobowość i sytuacja społeczno-ekonomiczna

2.2. Rodzaje magicznej działalności i wypowiadane zaklęcia

2.3. Miejsca pobytu i typowe atrybuty

Rozdział trzeci. Twórcy XVI i XVII wieku o kobietach parających się magią – charakterystyczne cechy wizerunku

1. Czarownica – od figury stylistycznej do głównej bohaterki

2. Staropolska wiedźma – typowe elementy postaci

2.1. Między wcielonym złem a anielską dobrocią

2.2. Piękna dziewczyna i odpychająca starucha

2.3. Odludne, dzikie, obce – terytoria wiedźmy

2.4. Magiczne atrybuty i rekwizyty

Rozdział czwarty. Moc staropolskiej wiedźmy

1. Spoglądanie w przyszłość

2. Czary w służbie Erosa

3. Wiedźma – persona non grata w życiu codziennym

4. „Przymawianie” staropolskich bab, czyli magia słowa

Zakończenie

Bibliografia

Streszczenie

Summary

Spis ilustracji

Indeks osób

Информация

Начало событияГод публикации:
2023
Страниц:
276
Дата размещения:
14 марта 2023; 13:20 (Grzegorz Igliński)
Дата правки:
14 марта 2023; 13:20 (Mariola Wilczak)

Смотреть также

14.09.2021
Языкознание

Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego, tom 2

Автор/Редактор: Stanisław Borawski, Marzanna Uździcka

Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego to dwutomowe dzieło, które powstało w ramach mecenatu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, tj. Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, jako projekt nr 0063/FNiTP/H11/80/2012 pod nazwą: Historia języka i wspólnot komunikatywnych polskich w 50. wykładach. 

14.09.2021
Языкознание

Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego, tom 1

Автор/Редактор: Stanisław Borawski, Marek Kazimierz Cybulski

Historia języka polskiego jako doświadczenia wspólnotowego to dwutomowe dzieło, które powstało w ramach mecenatu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, tj. Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, jako projekt nr 0063/FNiTP/H11/80/2012 pod nazwą: Historia języka i wspólnot komunikatywnych polskich w 50. wykładach. 

30.10.2020
Языкознание

Przełomowe dwudziestolecie. Lata 1918–1939 w dziejach języka polskiego

Автор/Редактор: Ewa Woźniak

Książka stanowi głos w dyskusji nad periodyzacją dziejów polszczyzny, zwłaszcza nad umiejscowieniem w niej lat 1918-1939.

05.10.2018
Литературная история

Od Galicji po Amerykę. Literackim tropem XIX-wiecznych podróży

Автор/Редактор: Tadeusz Budrewicz, Magdalena Katarzyna Sadlik

Niniejsza monografia ukazała sie w 2018 r. Jest to interesująca opowieść o XIX-wiecznych peregrynacjach. Autorzy odkrywają przed Czytelnikiem barwny, wieloaspektowy obraz polskiej kultury końca XIX stulecia.

Если вы не хотите, чтобы куки-файлы сохранялись на вашем диске, поменяйте настройки своего браузера Смотреть информацию о куки-файлах