New release
Liryka Młodej Polski
Publikacja zawiera analizy i interpretacje dwunastu wierszy młodopolskich, dokonane przez cenionych badaczy literatury przełomu XIX i XX wieku. Każdy szkic poświęcony jest utworowi innego autora, dzięki czemu książka prezentuje szerokie spektrum liryki Młodej Polski – swego rodzaju miniobraz poetyckiej mapy epoki. Jak napisał w recenzji prof. Tadeusz Linkner, „pozwala wnikliwie i panoramicznie wejrzeć w Młodą Polskę i poznać z różnych perspektyw jej bogate spektrum myśli i słowa”. W aneksie Czytelnik znajdzie teksty omawianych utworów, co ułatwi lekturę książki oraz usprawni korzystanie z niej podczas pracy dydaktycznej.
Zapraszamy na wędrówkę po poetyckiej Młodej Polsce, rozpoczynając od utworów znamionujących niezwykle silną w epoce potrzebę przeniknięcia tajników istnienia i rozwiązania zagadki, jaką jest nie tylko świat, lecz także ludzkie wnętrze; będących kreacją mistycznych przeżyć i epifanijnych doświadczeń podyktowanych przekonaniem o duchowej korespondencji człowieka z rzeczywistością transcendentną oraz pragnieniem odzyskania łączności z całością bytu. Kolejne liryki poświęcone są deszyfracji znaczenia przyrody (pejzażu), miłości i cielesności dla pokolenia młodopolan, odczuciu sytuacji granicznej, eksplorują tematykę i poetykę baśniowości, odsłaniają próby poszukiwania prywatnych arkadii, oscylując wszakże niezmiennie wokół fundamentalnych kwestii ontologicznych. Zbiór zamyka szkic poświęcony utworowi powstałemu w pierwszych dniach I wojny światowej, której wybuch jest – zgodnie z literaturoznawczą chronologią – umowną zapowiedzią finału Młodej Polski jako formacji literackiej.
Ze Słowa wstępnego
List of contents
Słowo wstępne 7
Małgorzata i Radosław Okulicz-Kozarynowie, Rondo wtajemniczające: Zenon Przesmycki (Miriam), Tajń 11
Katarzyna Badowska, Próba otwarcia bram Raju: Jan Kasprowicz, Przy szumie drzew 25
Dorota Samborska-Kukuć, Mroczne imaginarium. Z młodopolskich wątków sylwicznych: Stanisław Korab Brzozowski, Posępny las 51
Piotr Siemaszko, Od eskapizmu do epifanii: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, *** [I miałem chwilę, że świat przed oczami…] 69
Marek Kurkiewicz, Człowiek w niewoli krwi: Bogusław Adamowicz, Piąty żywioł 85
Bogdan Mazan, Przez rozum do serca: Tadeusz Miciński, Bądź zdrowa 101
Grzegorz Igliński, Świat wyczarowany na szkle: Józef Jedlicz, Baśń okien 131
Anna Wydrycka, Miłosny dialog: Anna Zahorska, *** [Czystszy nad śniegu białość…], *** [W rozkoszy jasnym mgnieniu…] 161
Jan Tomkowski, Podróż na wyspę umarłych: Bronisława Ostrowska, Ajaccio 173
Urszula Kowalczuk, „Gramatyka” poznania: Maria Komornicka, Odnalezienie 185
Grażyna Legutko, Dwoista natura bytu: Antoni Lange, *** [Obok naszego życia płynie inne życie…] 207
Maria Jolanta Olszewska, U progu niepodległości: Edward Słoński, Ta, co nie zginęła 235
ANEKS 253
Bogusław Adamowicz, Piąty żywioł 255
Stanisław Korab Brzozowski, Posępny las 257
Józef Jedlicz, Baśń okien 258
Jan Kasprowicz, Przy szumie drzew 260
Maria Komornicka, Odnalezienie 273
Antoni Lange, *** [Obok naszego życia płynie inne życie…] 274
Tadeusz Miciński, Bądź zdrowa!…. 275
Bronisława Ostrowska, Ajaccio 276
Zenon Przesmycki (Miriam), Tajń 277
Edward Słoński, Ta, co nie zginęła 278
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, *** [I miałem chwilę, że świat przed oczami…] 280
Anna Zahorska, *** [Czystszy nad śniegu białość…], *** [W rozkoszy jasnym mgnieniu…] 281
NOTY O AUTORACH 283
Information
See also
Poezje
Author/Editor: Justyna Beata Bajda, Jerzy Guranowski
Nakładem wydawnictwa Austeria ukazał się reprint młodzieńczych tomików wierszy Jerzego Guranowskiego z roku 1912 i 1913. Przypomniana została postać literata popularnego w kręgach warszawskiej bohemy, stałego bywalca kawiarni Udziałowa, gdzie spotykali się pisarze z kręgu Młodej Polski, autora recenzji teatralnych i filmowych oraz satyryka i publicysty współpracującego z wieloma pismami.
Tadeusz Czapczyński (1884-1958) Pedagog - literaturoznawca - literat
Author/Editor: Małgorzata Gajak-Toczek
W publikacji zaprezentowano sylwetkę Tadeusza Czapczyńskiego, jednego z wybitnych polonistów międzywojnia, działacza oświatowego, autora podręczników i książek dla nauczycieli, badacza literatury i literata. Szczególnie ważna – zarówno w refleksji nad historią dydaktyki, jak i dla projektowania zmian we współczesnej oświacie – jest jego antropocentryczno-kulturowa wizja kształcenia polonistycznego (literackiego i językowego), która w sposób zasadniczy przyczyniła się do odejścia od dydaktyki bazującej na pamięciowym reprodukowaniu treści w kierunku nauczania angażującego młodych ludzi w proces kształcenia. Ponadto jego studia literaturoznawcze są dowodem na to, że umiejętnie łączył pracę badawczą z warsztatem nauczyciela.
Maria Komornicka, Xięga poezji idyllicznej, oprac. Barbara Stelingowska
Author/Editor:
Xięga poezji idyllicznej Marii Komornickiej/Piotra Odmieńca Własta to pierwszy w całości opublikowany zbiór wszystkich rękopiśmiennych tekstów poetki powstałych w Grabowie w latach 1917-1927. 550-stronicowa Xięga zawiera 260 utworów opatrzonych aparatem krytycznym i Posłowiem. Ukazała się w Warszawie w 2023 roku, jej wydawcą jest Fundusz Lokalny Masywu Śnieżnika. Tom został sfinansowany dzięki staraniom i zaangażowaniu Rodu Komornickich.
Między rymem a Muzą
Author/Editor: Tadeusz Budrewicz
Książka ukazała się w 2017 r. Autor "bohaterami" tomu uczynił utwory poetyckie, których nie tylko nie znajdziemy w dostępnych antologiach dziewiętnastowiecznej liryki, ale też które do tej pory nie były przedmiotem ani analizy poetologicznej, ani refleksji historyczno-literackiej.