Karczma na rozstajach: Rola magii w literaturze fantastycznej

Redakcja "Bibliotekarza Podlaskiego" zaprasza do do współtworzenia numeru tematycznego 2/2021 „Bibliotekarza Podlaskiego”: Polska proza fantastyczna XX/XXI w. 

Fantastyka z racji swej ogromnej siły oddziaływania odbiorczego poddawana jest systematycznej rewizji ze strony najróżniejszych środowisk – naukowych, krytycznoliterackich, publicystycznych i fanowskich – przez co, wbrew pozorom, coraz trudniej o kompleksowe i komplementarne ujęcie wszystkich jej przejawów. O fantastyce myślimy zarówno w wypadku Lais Marie de France, malarstwa Zdzisława Beksińskiego, “mityzujących rzeczywistość” opowiadań Brunona Schulza i Gormenghastu Mervyna Peake’a, komiksów noir o Batmanie, futurologicznych parabol Stanisława Lema, muzyki Daft Punku i Percivala, quasi-historycznych powieści Guya Gavriela Kaya, meksykańskiego Día de Muertos czy postmodernistycznej prozy Grahama Chapmana, Grega Egana lub Jacka Dukaja. Obecny consensus ma dość płynny i niejednoznaczny charakter: dzielimy fantastykę wpierw podług mediów, a potem pewnych konwencji estetycznych, trudząc się nad rozróżnieniem steampunku od gaslamp fantasy, podczas gdy równocześnie dalej problemem pozostaje granica pomiędzy fantastycznością jakiegoś motywu lub zabiegu narracyjnego a fantastyką jako taką: fabułotwórczą, gatunkotwórczą i światotwórczą. Z tego też względu organizatorzy konferencji Fantastyczne tryumfy wyobraźni zachęcać będą do podjęcia namysłu nad fantastyką i fantastycznością sensu largo – w wymiarze historycznym, ponaddyscyplinarnym i ponadkonwencjonalnym, nie ograniczając przy tym zakresu jej występowania jedynie do mniej lub bardziej znormalizowanych nurtów fantasy, science fiction i horroru.

Organizatorzy niniejszej konferencji chcieliby zachęcić do pochylenia się nad następującymi problemami: • Polskimi i zachodnimi typologiami gatunków fantastycznych (czyli zarówno fantasy, science fiction, jak i fantastyka grozy, w tym horror, i podobnie dalej); • Kanoniczności fantastyki i przewartościowania opozycji low i high fantasy; • Proliferacji gatunków i subgatunków fantastycznych; • Dominacji kategorii estetycznych w genologii fantastycznej (urban fantasy, dark fan-tasy, steampunk, post-apo, cyberpunk, dieselpunk etc.);  • Relacji tekstów reprezentujących nurty Nowej Fali SF i New Weird do korpusu klasycznej fantastyki; • Korzeni gatunkowych fantastyki (francuska marveilleux, anglosaski realizm fantastyczny czy niemiecki romantyzm); • Inkluzywności fantastyki grozy w kanonie fantastycznym; • Wzmożonej aktywności światotwórczej fantastów (tworzenie encyklopedii, kompendiów, podręczników, atlasów, grafik koncepcyjnych itp.); • Przekładalności konwencji fantastycznych na media pozaliterackie: filmy, gry wideo, komiksy, gry fabularne (w tym LARPy) i transmedia. 

Konferencja jest poświęcona dyskusji dotyczącej najnowszej polskiej fantastyki. Punktem odniesienia chcielibyśmy uczynić pisarski, w tym i filozoficzny, dorobek Żuławskiego i Lema. Warto, naszym zdaniem, stawiać pytania dotyczące tego, czy i w jaki sposób współcześni pisarze uprawiający fantastykę (fantastykę naukową, fantastykę grozy i fantasy) sięgają po wzory literackie i intelektualne, obecne w pisarstwie polskich nestorów tej konwencji. Zapraszając do dyskusji nad żywotnością ważnej w polskiej literaturze tradycji, związanej z fantastyką naukową autorstwa Żuławskiego i Lema, nie chcemy zamykać Państwa głosów na sprawy również pośrednio związane z tak ujętym tematem konferencji, ale ważne – zdaniem Państwa – dla rodzimej twórczości fantastycznej.