Męskość a sacrum - konferencja naukowa

Kategoria męskości nabiera coraz większego znaczenia w badaniach dotyczących płciowego (genderowego) uwarunkowania kultury. Wzmagające się zainteresowanie tą problematyka daje się zauważyć nie tylko w dyskursie naukowym (konferencje, książki, tematyczne numery czasopism, granty badawcze), ale także popularyzatorskich publikacjach prasowych i medialnych (najczęściej skupiających się na tzw. kryzysie męskości). Analizą męskich tożsamości, ról społecznych, reprezentacji, wzorów, norm, mitów, stereotypów, fantazmatów zajmują się w szczególności takie dyscypliny jak socjologia, psychologia, antropologia, kulturoznawstwo, historia kulturowa, literaturoznawstwo, medioznawstwo, historia sztuki czy teologia. Już w latach 70. XX wieku wyłoniła się interdyscyplinarna dziedzina men’s studies, a potem masculinity studies.

Temat naszej konferencji jest zachętą do jak najbardziej wielostronnej refleksji nad relacjami między męskością (różnymi jej odmianami) a sacrum (różnymi jego przejawami). Chcielibyśmy się przyjrzeć uważniej temu, w jaki sposób męskość była i jest sakralizowana w kulturze, w szczególności, w literaturze, sztuce, kinie, kulturze popularnej, w tekstach nie tylko literackich i religijnych, ale także filozoficznych, religioznawczych, teologicznych, pedagogicznych itp. Jak i w jakim stopniu owe sakralizacje męskości sankcjonowały jej dominującą, hegemoniczną pozycję w patriarchalnej strukturze społeczeństwa? Czy były to „konstrukcje”, które nieuchronnie prowadziły do ujmowania męskich tożsamości na sposób esencjalistyczny? Czy męskie sacrum nobilitowało mężczyzn czy też stanowiło rodzaj społecznej opresji?

Proponujemy następujące szczegółowe zagadnienia (można oczywiście zgłaszać swoje własne pomysły mieszczące się w zakresie tematu konferencji):

Męskość a teologia, religioznawstwo, filozofia i pedagogika

• teologia a spór o esencjalistyczne vs. konstukcjonistyczne koncepcje męskości;
• męskość w dyskursie teologicznym;
• problem perspektywy androcentrycznej w teologii i religioznawstwie;
• męskość a koncepcje Boga;
• figura męskiego zbawiciela;
• imitatio Christi i Miles Christi jako ideał męskości;
• „Nie ma już mężczyzny ani kobiety” – męskość eschatologiczna;
• wychowanie do męskości/wzorce męskości;
• rola mężczyzny w wychowaniu religijnym.

Męskość a religie

• kulturowe konstruowanie męskich tożsamości w różnych tradycjach religijnych i wyznaniowych
• męskość przywódców religijnych (Mojżesz, Jezus, św. Paweł, Mahomet, Budda, Zaratustra);
• maskulinizacje sakralności;
• męska mizoginia w tradycjach religijnych i wyznaniowych;
• męskość a kapłaństwo;
• ideały pobożności męskiej;
• modele męskiej świętości;
• koncepcje męskiej duchowości;
• celibat jako „nadprzyrodzona” forma męskości;
• męska homoseksualność a tradycje religijne i wyznaniowe;
• męskość w Biblii, Koranie i innych tekstach świętych;
• biblijne figury męskości (Adam, Dawid, Samson, Hiob, św. Józef, Jezus, Judasz, św. Paweł).

Męskie sacrum

• sakralne aspekty symboliki Fallusa;
• figura Ojca / Brata / Syna;
• męskie aspekty przestrzeni sakralnej;
• sacrum a męska seksualność;
• idea męskiej kreacji wobec kobiecej prokreacji.

Męskie rytuały w kulturze i literaturze

• męskie inicjacje;
• męskie rytuały przejścia (obrzezanie, chrzest, ślub, pogrzeb);
• symbolika męskich ran;
• męskość a literatura;
• męskość w piśmiennictwie hagiograficznym;
• ideał męskości w kaznodziejstwie – kazania stanowe dla mężczyzn;
• poezja kapłańska jako poezja mężczyzn;
• sakralizacje męskości w literaturze i kulturze;
• metafizyka męskości (A. Schopenhauer, F. Nietzsche, O. Weininger) a literatura;
• wojna jako męskie doświadczenie mistyczne;
• sakralizacje męskości w dyskursach nacjonalistycznych;
• męskość a mesjanizm;
• męskie homospołeczne pragnienie a wiara religijna.

Męskość a sztuka sakralna

• męska cielesność i nagość w sztuce sakralnej;
• nagość Chrystusa w ikonografii;
• męskość a kino i media;
• ikony i idole męskości;

Osoby zainteresowane udziałem w konferencji prosimy o przesłanie wypełnionego formularza zgłoszeniowego i abstraktu wystąpienia na adres mailowy: meskosc.sacrum@apsl.edu.pl