"Stare" i "nowe" w literaturze dla dzieci i młodzieży

z

Na program konferencji złożyły się liczne wystąpienia o bardzo różnorodnej tematyce. Prof. Grzegorz Leszczyński (UW) zaprosił uczestników do refleksji o teatralizacji praktyk czytelniczych (w tym również niedorosłego czytelnika) i życia literackiego . Prof. Jolanta Ługowska (UWr) odsłoniła kulisy projektu Z Krainy Złotych Pól, w ramach którego Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi przybliża dzieciom ludowe opowieści z różnych regionów kraju w nowoczesnej, atrakcyjnej formie. Z kolei dr hab. Krystyna Zabawa, prof. UIK, przeanalizowała potrójne życie tekstu dramatycznego Krystyny Miłobędzkiej Gdzie baba siała mak – jako tekstu, spektaklu i książki obrazkowej Na wysokiej górze, zilustrowanej przez Iwonę Chmielewską. Natomiast mgr Aleksandra Bełkot (UO) zabrała publiczność w podróż do popkultury lat 80. i 90., badając w tekstach piosenek Jacka Cygana marzenia i niepokoje ówczesnych nastolatków.

Reprezentantka „Biuletynu Polonistycznego” Ewa Pakalska zabrała swoich słuchaczy na przebieżkę po najnowszej literaturze dziecięco-młodzieżowej poświęconej niepełnosprawności, wskazując na ciekawe tendencje i zmiany zachodzące w podejściu twórców do swoich niepełnosprawnych bohaterów, ale także na problemy i wyzwania, jakie stają przed przed autorami podejmujących tematykę niepełnosprawności. Natomiast dr Paulina Czwordon-Lis (IBL PAN) wysunęła hipotezę o możliwym renesansie poezji dla dzieci w Polsce, analizując twórczość poetycką dla dzieci Joanny Mueller, Jacka Podsiadły czy Agnieszki Wolny-Hamkało.

Ciekawym akcentem obrad były również wystąpienia dr hab. Małgorzaty Wójcik-Dudek, prof. UŚ, oraz jej studentek — Weroniki Woch, Kai Buraczyńskiej, Marty Regiewicz, Alicji Bielskiej i Aleksandry Peli. Badaczki wykorzystały perspektywę Place-Based Learning, by przyjrzeć się dziecięcym przestrzeniom — zarówno Parkowi im. Janiny Porazińskiej w Warszawie, jak i placom zabaw powstałym na terenie dawnej infrastruktury górniczej na Śląsku i w Zagłębiu. Ich refleksje pokazały, jak realne miejsca przenikają się z literackimi postaciami Porazińskiej czy Akademii Pana Kleksa Jana Brzechwy, inspirując do twórczego myślenia o przestrzeni dla najmłodszych.

Wyżej opisane referaty stanowiły jedynie część bogatego programu konferencji. W trakcie dwóch dni obrad poruszano tematy związane zarówno z kanonem literatury dziecięcej, jak i z najnowszymi zjawiskami pojawiającymi się w książkach, teatrze i praktykach czytelniczych. Różnorodność głosów i metod badawczych stworzyła szeroką, wielobarwną panoramę współczesnych studiów nad kulturą dziecięcą. Konferencja unaoczniła, że twórczość dla najmłodszych to żywy, dynamicznie rozwijający się obszar, który wciąż wymaga uważnego namysłu i otwartości na „stare” i „nowe” sposoby opowiadania o świecie.