Polish Studies Newsletter

Journal issue no.

Added on: 13.11.2019
Literature History

Nie tylko wiersz, nie tolko roman. Literatura polska i rosyjska w kontekście gatunków literackich

Teksty, opublikowane w XXIV serii „Napisu”, często prezentują ujęcie komparatystyczne – tak jest w artykule o relacjach Samuela Bogumiła Lindego i Faddieja (właśc. Tadeusza) Bułharyna, w pracy poświęconej twórczości rosyjskiego pisarza polskiego pochodzenia Zygmunta Krzyżanowskiego (która ukazuje paralele z pisarstwem Franza Kafki jako przedstawiciela „literatur mniejszych”) czy w publikacji na temat antycznych i rosyjskich inspiracji w późnej poezji Mickiewicza (poematowi [Królewna Lala] patronują bowiem zarówno antyczny pisarz rzymski Apulejusz, jak i osiemnastowieczny poeta i dramaturg Ippolit Bogdanowicz). Nad tomem niewątpliwie unosi się wielki cień Fiodora Dostojewskiego, którego twórczości poświęcono trzy artykuły, poruszające bardzo zróżnicowaną tematykę (miejsce pisarza w polskiej powojennej humanistyce; kaligraficzne pismo Dostojewskiego w rękopisach utworów jako źródło wiedzy o mechanizmach pracy twórcy i powstawaniu złożonych znaczeń powieści; małe formy folklorystyczne w narracji tekstów tego autora).

Zaprojektowany w tytule tego numeru wątek genologiczny znajduje wyraz także w publikacjach dotyczących literatury łagrowej, w których szczególne miejsce zajmują Opowiadania kołymskie Warłama Szałamowa. W części edytorskiej proponujemy nie tylko interesujące omówienie nowych narzędzi i cyfrowych projektów publikacji (Tekstograf i edycja powieści Lwa Tołstoja), ale też m.in. teksty przedstawiające problematykę cenzury, ciągle żywą w  recepcji rozmaitych tekstów na pograniczu kultur polskiej i rosyjskiej (począwszy od oświeceniowej dramy Polusia… zapomnianego dziś „chudego literata” Wincentego Marewicza i jej rosyjskiego przekładu; poprzez ingerencje carskich urzędników w teatralną adaptację Quo vadis Henryka Sienkiewicza; przygody z cenzurą Witolda Woroszylskiego w czasie jego długoletniej pracy tłumacza; po porównanie dwóch polskich wersji przekładu powieści science-fiction braci Strugackich). Czytelnik może znaleźć również publikacje poruszające szersze wątki kulturowe, jak choćby recepcję osiągnięć teatru radzieckiego w Polsce okresu międzywojennego czy pochodzący z tego samego okresu obraz Związku Sowieckiego i jego mieszkańców, postrzegany przez polskich podróżników przez bardzo specyficzny pryzmat stroju. Warto zaznaczyć, że prezentowane w tomie rozprawy wykorzystują jako materiał badawczy teksty źródłowe oraz gatunki, przynależne do literatury okolicznościowej i użytkowej – takie jak reportaż, list czy recenzja teatralna.

W dziale recenzji i sprawozdań znajdują się aktualne omówienia i komentarze, dotyczące tak ważnych wydarzeń, jak konferencja poświęcona 250 rocznicy konfederacji barskiej oraz podsumowania ostatnich lat działalności (niestety, już nieistniejącej) Stacji PAN w Moskwie.

Zamiarem twórców najnowszego tomu „Napisu” było ukazanie – choćby wycinkowe – różnorodności metod i tradycji badawczych, wzajemnych inspiracji dotyczących literatury obu kultur i języków, a także wspólnych wyzwań i szans, jakie stawia przed humanistami polsko-rosyjska współpraca.

List of contents

Wstęp: Szukając dialogu (Marek Pąkciński)

 

I. ROZPRAWY I MATERIAŁY

Magdalena DĄBROWSKA Samuel Bogumił Linde i Tadeusz Bułharyn – wokół polskiego przekładu „Rysu historycznego literatury rosyjskiej” Nikołaja Grecza

 

Ewa SZCZEGLACKA-PAWŁOWSKA Barwa komiczna [„Królewny Lali”] Adama Mickiewicza. Od baśni Apulejusza z Madaury o Amorze i Psyche do „Duszeńki” Ippolita F. Bogdanowicza

 

Анастасия ВЕКШИНА Между книжностью и разговорностью: малые фольклорные жанры в структуре метариторической рефлексии Достоевского

 

Tadeusz SUCHARSKI Dostojewski w polskiej powojennej refleksji humanistycznej

 

Paweł ŁANIEWSKI Zygmunt Krzyżanowski w kontekście literatury mniejszej – zarys problematyki badawczej

 

Wiktoria MOCZAŁOWA Ilja Erenburg i Dmitrij Fiłosofow: dwa spojrzenia na Polskę okresu międzywojennego

 

Ольга ДЕМИДОВА Диалог Варшавы и Парижа об аксиологии эмиграции (на материале писем Д. Философова к З. Гиппиус и газеты «За свободу!»)

 

Grażyna PAWLAK „Rossica” teatralne na łamach prasy Polski międzywojennej. Teatr radziecki i jego twórcy

 

Ewa POGONOWSKA Semiotyka ubioru mieszkańców czerwonej Rosji na podstawie polskich relacji podróżniczych z lat trzydziestych XX wieku

 

Franciszek APANOWICZ Problem gatunku „Opowiadań kołymskich” Warłama Szałamowa a ich edycje w języku polskim

 

Marek PĄKCIŃSKI Literatura łagrowa i lagrowa – ku interdyscyplinarnej definicji gatunku

 

II. PASJE I POTYCZKI EDYTORSKIE I TEKSTOLOGICZNE

 

Anna PETLAK Źródła z epoki jako świadectwa polskiej i rosyjskiej recepcji opery Wincentego Ignacego Marewicza „Polusia, córka kołodzieja, czyli Wolność oswobodzona”…

 

Константин БАРШТ Каллиграфическое письмо Ф. М. Достоевского в рукописях к роману „Преступление и наказание”

 

Agnieszka KUNICZUK-TRZCINOWICZ, Joanna ROMANOWICZ „Quo vadis” na scenie i… w cenzurze. Historia jednego zdania

 

Agata GRABOWSKA-KUNICZUK Bolesław Prus odzwierciedlony w swoich rzeczach. Spis pamiątek po pisarzu w przekazie Oktawii Głowackiej i Feliksa Araszkiewicza Pamiątki po Aleksandrze Głowackim (Bolesławie Prusie) przekazane przez żonę do Muzeum Narodowego w Warszawie (aneks; oprac. Agata Grabowska-Kuniczuk)

 

Beata PAWLETKO O literackich i translatorskich potyczkach Wiktora Woroszylskiego z cenzurą (z „Dziennikami” w tle)

 

Agnieszka BĄBEL Magia, parodia, cenzura. „Poniedziałek zaczyna się w sobotę” Arkadija i Borisa Strugackich – przekłady polskie wobec oryginału

 

Анастасия БОНЧ­-ОСМОЛОВСКАЯ, Матвей КОЛБАСОВ, Борис ОРЕХОВ, Ирина ПАВЛОВА, Даниил СКОРИНКИН Семантическое издание текстов Л. Н. Толстого: от текста к онтологии

 

III. VARIA

 

Rosja – Polska. Prace studentów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Ilustracje Komentarze autorów do fotografii Komentarze 

 

IV. RECENZJE I SPRAWOZDANIA

 

Maria WICHOWA, Odtwarzanie zaginionych tekstów (Eliza Małek, Marcina Stanisława Słowakowica „Nowyistarykalendarz świąt rocznych i biegów niebieskich na rok Pański MDCLXXXIX”. Próba rekonstrukcji, seria „Biblioteka Przekładów Rosyjskich XVII-XVIII Wieku z Literatury Staropolskiej”, Warszawa 2017, ss. 118 + 2 nlb.)

 

Wojciech KALISZEWSKI, Miły sercu przewodnik po Sarmacji (Jacek Kowalski, Sarmacja. Obalanie mitów. Podręcznik bojowy, Wydawnictwo Zona Zero, Warszawa 2016, ss. 398)

 

Teresa WINEK, O życiu prywatnym dzieci w XIX wieku (Świat dziecka, red. naukowa Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak, seria „Życie Prywatne Polaków w XIX wieku”, t. V, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź-Olsztyn 2016, ss. 341)

 

Marek PĄKCIŃSKI, Dorobek i (stracona) szansa – garść refleksji po likwidacji Stacji Naukowej PAN w Moskwie

 

Barbara JUDKOWIAK, Sprawozdanie z poznańskiej konferencji naukowej w 250. rocznicę konfederacji barskiej „Za wiarę i wolność” (9-11 maja 2018 roku)

 

Noty o autorach artykułów

Information

Added on:
13 November 2019; 21:55 (Sylwia Pikula)
Edited on:
13 November 2019; 22:05 (Sylwia Pikula)

Recently added issues


See also

17.01.2022
Literature studies

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej | XXVII | 2021

Journal issue title: Izolacja i komunikacja. Rozważania nad formami komunikacji literackiej i kulturowej

Artykuły zebrane w tym tomie „Napisu” są reakcją na nowe zjawiska kulturowe, związane z restrykcjami wymuszonymi izolacją w dobie pandemii Covid-19 (jak zdalna wymiana informacji, nowe formy pracy i rozrywki online).

15.02.2020
Literature studies

Dzieciństwo. Literatura i Kultura | 1(2) | 2019

Journal issue title: Dzieciństwo w tłumaczeniu. Teksty kultury dla młodych odbiorców w przekładzie międzyjęzykowym/Tom 1 Nr 2 (2019):

Zapraszamy do lektury kolejnego numeru czasopisma naukowego „Dzieciństwo. Literatura i Kultura”, półrocznika wydawanego na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego:https://www.journals.polon.uw.edu.pl/index.php/dlk/issue/view/33. Temat wydania to Dzieciństwo w tłumaczeniu. Teksty kultury dla młodych odbiorców w przekładzie międzyjęzykowym, a w środku można znaleźć trzynaście artykułów autorstwa polskich i zagranicznych badaczy oraz badaczek.

29.10.2018
Literature History

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej | (XXIII) | 2017

Journal issue title: List jako szczególny gatunek literacki

List jako gatunek literatury okolicznościowej i użytkowej cechuje się ogromną różnorodnością (listy fikcyjne, paraliterackie i literackie). Cenimy go jako dokument biograficzny i historyczny zarazem, wiedząc, że może, choć nie musi, posiadać znaczne walory literackie. Wartość artystyczna listu zależy od nadawcy, w mniejszym nawet stopniu od jego stanowiska w hierarchii społecznej i od treści przekazywanych przez niego wybranym osobom z jego kręgu), w tym informacji niekiedy tajemnych, nieznanych ogółowi, w większym stopniu zaś – od jego inwencji i sprawności pióra.

We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.