Pracownicy Katedry Języka i Literatury Polskiej na Uniwersytecie Sapienza

Luigi Marinelli

Ukończył Liceum humanistyczne „Machiavelli” we Florencji z wynikiem celującym i otrzymał dyplom z wyróżnieniem w zakresie polonistyki na Uniwersytecie we Florencji (1983: praca magisterska „Teoria e prassi della periodizzazione storico-letteraria in Polonia", napisana pod kierunkiem prof. Antona Marii Raffa); obronił doktorat w zakresie slawistyki na Uniwersytecie Sapienza (1991: „L'Adone polacco: testo e traduzione”, promoto – prof. Pietro Marchesani).

Od marca 1992 do października 1994 r. pracował na stanowisku adiunkta w zakresie slawistyki na Wydziale Literatury i Filozofii Uniwersytetu „Tor Vergata” w Rzymie oraz był wykładowcą pierwszego kursu języka i literatury polskiej na tym Uniwersytecie.

Od 1994 r. został profesorem nadzwyczajnym, a następnie profesorem zwyczajnym w zakresie slawistyki (języka i literatury polskiej) na Wydziale Literatury i Filozofii (później Nauk Humanistycznych, po czym znów Literatury i Filozofii) Uniwersytetu 

Sapienza w Rzymie, gdzie też pełnił funkcję prodziekana (2009-2010 i 2016-2019) oraz dyrektora Instytutu Studiów Europejskich, Amerykańskich i Międzykulturowych (2019-2021).  

Prowadził badania naukowe w zakresie polonistyki i komparatystyki języków słowiańskich (szczególnie w zakresie rosyjsko-polskich stosunków kulturowych i literackich, por. m.in. Marinelli L., „Fra Oriente europeo e Occidente slavo. Russia e Polonia”, Lithos, Rzym 2008) i między językami słowiańskimi a romańskimi, skupiając się na polsko-włoskich relacjach, głównie w epoce baroku: oprócz badań nad Mikołajem Sępem Szarzyńskim, Szymonem Zimorowicem, Janem Andrzejem Morsztynem, skupiał się także na autorach XVIII w. (Krasicki, Kniaźnin, Bohomolec), XIX w. (Mickiewicz, Sienkiewicz) i XX w. (Tuwim, Schulz, Gombrowicz, Miłosz, Herbert, Wat, Jasieński. Kantor, Szymborska, itd.) oraz na literaturze współczesnej. Opublikował kilka artykułów naukowych dotyczących tematyki teoretyczno-porównawczej, głównie zagadnień historiografii literackiej, kanonu „europejskiego” i kanonów „narodowych”, przekładu, przekładoznawstwa i analizy tłumaczeniowej; kultur i literatur „mniejszych” i „dominujących”; badań międzykulturowych, genderowych i postkolonialnych; literatury i muzyki. Jest autorem ponad dwustu publikacji w różnych językach, w tym monografii, redagowanych tekstów, esejów, artykułów i recenzji (szczegółowy wykaz na stronie https://www.lettere.uniromal.it/users/luigi-marinelli).

Pod jego redakcją w 2004 roku, 50 lat po poprzedniej, ukazała się nowa „Storia della letteratura polacca” różnych autorów w wydawnictwie Einaudi w Turynie, przetłumaczona w 2009 roku na język polski (jedyny tego typu przypadek w okresie powojennym, oprócz „History of Polish Literature” Cz. Miłosza) w poprawionym i rozszerzonym wydaniu w Wydawnictwie Ossolineum we Wrocławiu.

Jest współautorem (wraz z Agnieszką Stryjecką, Uniwersytet „La Sapienza” w Rzymie) podręcznika „Corso di lingua polacca”, Wydawnictwo Hoepli, Mediolan 2014.

Jest współautorem (wraz z A. Ceccherellim - Alma Mater Studiorum Bolonia i M. Piacentinim - Uniwersytet w Padwie) zbioru monograficznego „Szymborska: un alfabeto del mondo” (Donzelli, Rzym 2016.)

Przełumaczył dzieła literackie i eseje z języka polskiego, rosyjskiego i angielskiego.

W 2002 roku został odznaczony Dyplomem od Ministra Spraw Zagranicznych RP „Za wybitne zasługi dla promocji Polski za granicą”;

od 2003 jest honorowym członkiem Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza w Warszawie;

od 2005 jest członkiem zagranicznym Polskiej Akademii Nauk (PAN - Warszawa) i Polskiej Akademii Umiejętności (PAU - Kraków);

w 2007 otrzymał złoty medal „Gloria Artis" za wybitne zasługi dla kultury polskiej;

w 2014 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego;

w 2015 roku (nadzwyczajne posiedzenie Senatu Akademickiego 16 czerwca) otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (uchwała nr 128/2014 Senatu Akademickiego UJ w Krakowie „za kształtowanie nowoczesnej formuły studiów polonistycznych w świecie” i „za wielki i cenny wkład w rozwijanie obustronnych więzi kulturalnych Włoch i Polski”);

od 2018 jest honorowym członkiem Akademii Ambrozjańskiej w Mediolanie (dział Slawistyki).

Jest jednym z trzech założycieli i obecnie członkiem AIP (Associazione Italiana Polonisti) [Włoskie Stowarzyszenie Polonistów]; 

jest członkiem AIS (Associazione Italiana Slavisti) [Włoskie Stowarzyszenie Slawistów] i był włoskim przedstawicielem w Komisji Redakcji Tekstów przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów (MKS);

w 2007 roku założył „pl.it – rassegna italiana di argomenti polacchi”;

od 2008 jest redaktorem serii „LEO” (Laboratorio est/ovest) dla Wydawnictwa Lithos w Rzymie, poświęconej kulturom Europy Środkowo-Wschodniej (31 tomów zbiorowych wydanych w dekadzie 2009-2019);

od 2013 jest członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Polonistów;

od 2015 jest członkiem Komitetu redakcyjnego wydawnictwa „Università La Sapienza” dla Makrobszaru E;

w latach 2013-2015 był jednym z siedmiu członków międzynarodowej kapituły w pierwszych trzech edycjach Nagrody „Wisławy Szymborskiej” (Fundacja Szymborska, Kraków, PL);

od 12 września 2014 jest członkiem Rady programowej nowej Cricoteki/ Muzeum „Tadeusza Kantora” w Krakowie;

od kilku lat jest jedynym zagranicznym członkiem Rady Redakcyjnej najstarszego polskiego czasopisma literaturoznawczego: „Pamiętnik Literacki” (IBL - Instytut Badań Literackich PAN w Warszawie). Jest także członkiem Rad Naukowych innych prestiżowych czasopism filologicznych i kulturalnych w Polsce: „Prace Filologiczne” i „Przegląd Humanistyczny” (Uniwersytet Warszawski), „XIX wiek” (Stowarzyszenie Literackie „Adam Mickiewicz” – Warszawa), „Teksty Drugie” oraz „Biuletyn Polonistyczny” (IBL – Akademia Nauk Polskiej), „Postscriptum polonistyczne” (Katowice, Uniwersytet Śląski).

Monika Woźniak

Ukończyła filologię polską (1991, Katolicki Uniwersytet Lubelski) oraz filologię włoską (1992, Uniwersytet Jagielloński). Uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych (promotor – prof. Jan Błoński) w 1999 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 1992 do 2008 pracowała jako asystent a następnie adiunkt w Instytucie Filologii Romańskiej w Krakowie. W latach 2005-2008 była profesorem kontraktowym języka polskiego na Uniwersytetach Sapienza i Tor Vergata w Rzymie. Od 2008 roku jest profesorem nadzwyczajnym Języka i literatury polskiej na Uniwersytecie „La Sapienza” w Rzymie. Wykładała również jako profesor wizytujący na Uniwersytecie Warszawskim (2015-16), na Uniwersytecie Jagiellońskim (2017), na Uniwersytecie w Sao Paolo (2018, 2021) i w Kurytybie (2022).

Prowadziła badania naukowe w różnych dziedzinach: języka i literatury polskiej, literatury dziecięcej, przekładu literackiego, przekładu audiowizualnego. Jest autorką ponad 100 publikacji w języku polskim, włoskim i angielskim, w tym artykułów w tomach zbiorowych, esejów, artykułów i recenzji. Jest współautorką tomów bibliografii przekładów literackich z języka włoskiego na polski: Od Dantego do Daria Fo. Bibliografia włoskiej poezji i dramatu do najnowszych (2007) oraz Od Boccaccia do Eco. Włoska proza ​​narracyjna w Polsce (od XVI do XXI wieku)  (2011). Jest współautorką monografii poświęconej włosko-polskim przekładom literatury dziecięcej Przekłady w systemie małych literatur. O włosko-polskich i polsko polskojęzycznych tłumaczeniach dla dzieci i młodzieży (2014), monografii poświęconej przekładowi filmów historycznych Historia na ekranie. Gatunek filmowy a przekład audiowizualny (2017), Sto dwadzieścia lat recepcji „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza we Włoszech (2020).

Redagowała liczne tomy zbiorowe, m.in. Polsko-włoskie kontakty filmowe. Topika, koprodukcje, recepcja (2014), Cinderella Across Cultures. New Directions and Interdisciplinary Perspectives, Quo vadis – pierwsze dzieło transmedialne (2017), The Novel of Neronian Rome and its Multimedial Transformations: Sienkiewicz's Quo vadis (2020 ). Przetłumaczyła z włoskiego na polski wiele dzieł literackich i esejów; opublikowała m.in. antologię krytyczną XIII-wiecznej poezji włoskiej (Przed Petrarką, 2005, 2 wyd. 2015). Na włoski przetłumaczyła polską klasykę dla dzieci: Tuwima, Brzechwę, Makuszyńskiego, Butenkę.

Koordynowała i organizowała różne wydarzenia kulturalne, m.in. wystawy w Bibliotece Narodowej w Rzymie („Dove il Tevere snoda il tempo”: Czesław Miłosz 1911-2004 w 2011 i „Mille e una Cenerentola”w 2012, a w Bibliotece Regionalnej w Krakowie „Cuor di Pinocchio. Letteratura italiana per l'infanzia in Polonia” w 2014).

Organizowała międzynarodowe seminaria/warsztaty poświęcone przekładowi literackiemu i audiowizualnemu (Polska Akademia Nauk w Rzymie 2008, 2010; Uniwersytet „La Sapienza” w Rzymie 2010, 2017 2022). Brała udział w międzynarodowych projektach badawczych, m.in. w projekcie „La fortuna di Quo vadis in Italia”, finansowanym ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP; od 2017 r. koordynuje cykliczny projekt „Audio/visual Romans” we współpracy z UCL.

Redaktor naczelna historycznego rocznika włoskiej slawistyki „Ricerche slavistiche. Nuova serie” (od 2020)

Członkini Rady Redakcyjnej „Przekładaniec. Journal of Literarv Translation” (Kraków).

Członkini Polskiej Akademii Umiejętności

Członkini Włoskiego Stowarzyszenia Polonistów (AIP)

Członkini Włoskiego Stowarzyszenie Slawistów (AIS)

Członkini komitetu naukowego czasopisma „Italica Wratislaviensia” oraz czasopisma „Filoteknos” (Wrocław).

Założycielka Rady Naukowej Ośrodka Badań nad Literaturą dla Dzieci i Młodzieży UJ.

Członkini Centrum Badań Literatury dla Dzieci i Młodzieży Uniwersytetu Wrocławskiego.

Agnieszka Stryjecka

Agnieszka Stryjecka ukończyła filologię polską na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (KUL), od 1993 roku jest nauczycielką języka polskiego dla obcokrajowców. Od roku akademickiego 2005/2006 jest lektorką języka polskiego na Uniwersytecie Sapienza. Uczestniczyła w różnych warsztatach poświęconych nauczaniu języka polskiego dla obcokrajowców, opublikowała kilkanaście tekstów na temat glottodydaktyki w czasopismach i materiałach konferencyjnych.

Wraz z Luigim Marinellim jest autorką podręcznika języka polskiego dla Włochów od A0 do B1 składającego się z dwóch części: 40 lekcji języka polskiego (napisane przez A.S.) oraz podstawowej gramatyki języka polskiego opracowanej przez obu autorów: „Corso di lingua polacca”, Hoepli, Milano 2014.

Z języka włoskiego przetłumaczyła Laura Szablan, studentka polonistyki Uniwersytetu "La Sapienza", uczestnicy projektu „Geopolonistyka – wirtualny most pomiędzy kulturami”.

---

Tłumaczeń dokonano w ramach projektu „Geopolonistyka – wirtualny most pomiędzy kulturami”, finansowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (program "Promocja języka polskiego").

#Geopolonistyka

#GeopolonistycznyMost